Γιώργος Παπακωνσταντίνου: 23 χρόνια μετά το Μένιο Κουτσόγιωργα στο σκαμνί του Ειδικού Δικαστηρίου

Γιώργος Παπακωνσταντίνου: 23 χρόνια μετά το Μένιο Κουτσόγιωργα στο σκαμνί του Ειδικού Δικαστηρίου
Eurokinissi

Είκοσι τρία χρόνια μετά το σκάνδαλο Κοσκωτά η διαδικασία περί ευθύνης υπουργών κινείται εκ νέου για 16η φορά από την ίδρυση του νεολληνικού κράτους με την παραπομπή του Γιώργου Παπακωνσταντίνου.

Ο άλλοτε πανίσχυρος «τσάρος» της Οικονομίας και κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου πρόκειται να καθίσει στο εδώλιο του Ειδικού Δικαστηρίου αντιμέτωπος κατά πλειοψηφία (4-1) με τα αδικήματα της νόθευσης δημοσίου εγγράφου, της απόπειρας απιστίας και, χωρίς ομοφωνία, για παράβαση καθήκοντος.

Από την ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος, στον ΟΟΣΑ και στην Καραγεώργη Σερβίας 10

Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου γεννήθηκε το 1961 στην Αθήνα. Στα νιάτα του υπήρξε μέλος της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος και της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος - Β΄ Πανελλαδική. Έχει σπουδάσει οικονομικά στην Αγγλία (London School of Economics). Κατέχει Μεταπτυχιακό τίτλο από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και Διδακτορικό δίπλωμα από τη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου (London School of Economics). Μετά τις σπουδές του, εργάστηκε επί 10 χρόνια στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) στη Γαλλία.

Με την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1998 εργάστηκε ως σύμβουλος του Πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη για θέματα Κοινωνίας της Πληροφορίας. Δυο χρόνια μετά, ορίστηκε Ειδικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών για την Κοινωνία της Πληροφορίας (2000-2002). Το διάστημα 2002-2004 υπήρξε μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΤΕ και εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής της ΕΕ. Το 2003 ήταν συντονιστής για τη «διαδικασία της Λισσαβόνας», το ευρωπαϊκό πρόγραμμα οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Από το 2004 έως το 2007 διετέλεσε οικονομικός σύμβουλος του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Α. Παπανδρέου. Διετέλεσε επίσης μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Στρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών (ΙΣΤΑΜΕ) – Ανδρέας Παπανδρέου (2005-2008). Το Μάιο του 2005 εξελέγη μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ.

Από το 2003 έως το 2007 δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και εργάστηκε ως σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε θέματα πολιτικής έρευνας και Κοινωνίας της Πληροφορίας με συμμετοχή σε διεθνείς ερευνητικές συνεργασίες.

Το Σεπτέμβριο 2003 ορίστηκε με απόφαση του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ Διευθυντής του Κινήματος, με αρμοδιότητα το συντονισμό των πρωτοβουλιών του Κινήματος υπό τον Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής.

Το Σεπτέμβριο του 2007 εξελέγη βουλευτής του Ελληνικού Κοινοβουλίου στο Νομό Κοζάνης, ενώ ανέλαβε καθήκοντα Εκπροσώπου Τύπου του ΠΑΣΟΚ από το Μάρτιο του 2008. Ηγήθηκε του Ευρωψηφοδελτίου του ΠΑΣΟΚ τον Ιούνιο του 2009 και διετέλεσε Ευρωβουλευτής από τον Ιούνιο του 2009 έως τον ορισμό του από τον Πρωθυπουργό ως Υπουργού Οικονομικών μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου 2009.

Από αυτή τη θέση υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο, μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και των χωρών μελών της Ευρωζώνης, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ για χορήγηση δανείου 110 δισεκατομμυριούχων ευρώ ως αντιπρόσωπος του δανειολήπτη δηλαδή της Ελλάδας. Ως μέλος του Συμβουλίου Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ συνέβαλε στην δημιουργία του μηχανισμού στήριξης των κρατών μελών της Ευρωζώνης που συστήθηκε με τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, στον οποίο κατέφυγαν εκτός από την Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Κύπρος.

Από καλύτερος υπουργός Οικονομικών της Ευρωζώνης... υπουργός Περιβάλλοντος

Ύστερα από τον ανασχηματισμό τον Ιούνιο 2011 ορίστηκε υπουργός Περιβάλλοντος από τον Γιώργο Παπανδρέου και διατήρησε την ίδια υπουργική θέση μετά την ανάληψη καθηκόντων της πρωθυπουργίας από τον τεχνοκράτη Λουκά Παπαδήμο. Στις ελληνικές βουλευτικές εκλογές το 2012 ήταν υποψήφιος στην Περιφέρεια Αττικής, όπου ήρθε τρίτος αλλά δεν εκλέχτηκε βουλευτής. Σήμερα, εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα ως οικονομολόγος και σύμβουλος επιχειρήσεων και οργανισμών.

Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου δέχτηκε έντονη κριτική ως ο άνθρωπος που υπέγραψε το πρώτο Μνημόνιο της χώρας με την κυβέρνηση να μπαίνει σε τροχιά λήψης δύσκολων και ιδιαιτέρως σκληρών μέτρων για την διόρθωση του ελλείμματος.

Επί των ημερών του, οι ονομαστικοί μισθοί στο δημόσιο τομέα μειώθηκαν κατά 15%, οι συντάξεις κατά 10%, ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων μειώθηκε κατά 10%, οι λειτουργικές και αμυντικές δαπάνες περικόπηκαν, ο ΦΠΑ αυξήθηκε κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες και οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης αυξήθηκαν κατά 30%, προκαλώντας τη δυσφορία αρκετών κοινωνικών ομάδων, που συνέβαλαν στην γρηγορότερη απομάκρυνσή του από το υπουργείο Οικονομικών.

Τα μέτρα αυτά, όπως έδειξαν οι ανακοινώσεις της Eurostat, για το έλλειμμα το 2010 επέφεραν τη μείωσή αυτού κατά πέντε μονάδες. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου είχε επιλεχθεί το 2010 από γνωστούς οικονομολόγους μέσα από την εφημερίδα των Financial Times σε σχετική ετήσια ανάλυση ως ο υπουργός Οικονομικών της Ευρωζώνης με την καλύτερη πολιτική διαχείριση.

Το 2012 η Εξεταστική Επιτροπή για το αν διογκώθηκε ή όχι το έλλειμμα του 2009 με πόρισμά της υποστήριξε ότι δεν υπήρξε καμία παρέμβαση κι ότι το έλλειμμα της Ελλάδας ήταν αυτό που ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 2010 η Eurostat, δηλαδή 15,4%.

Υπόθεση «Λίστας Λαγκάρντ»

Το Σεπτέμβριο του 2012 δημοσιεύματα έκαναν για πρώτη φορά αναφορά στην περίφημη «λίστα Λαγκάρντ». Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα επρόκειτο για τα ονόματα Ελλήνων καταθετών σε ελβετική τράπεζα, λίστα των οποίων είχε υποκλέψει πρώην υπάλληλος της τράπεζας και είχε περιέλθει στην κατοχή της Γαλλίας. Την λίστα αυτή είχε ζητήσει και λάβει ο Γιώργος Παπακωνταντίνου σε CD από την γαλλίδα ομόλογό του Κριστίν Λαγκάρντ.

Σύμφωνα με όσα κατέθεσε ο πρώην υπουργός στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, είχε δώσει στον πρώην επικεφαλής του ΣΔΟΕ Γιάννη Καπελέρη περίπου 20 ονόματα προκειμένου να διερευνηθεί η αυθεντικότητα της λίστας. Τον Ιούνιο του 2011, λίγο πριν τον διαδεχθεί στο υπουργείο Οικονομικών ο Ευάγγελος Βενιζέλος έδωσε στον επικεφαλής του ΣΔΟΕ Γιάννη Διώτη όλη την λίστα για διερεύνηση. Λίγες ημέρες μετά μετακόμισε στο υπουργείο Περιβάλλοντος. Σε συνέντευξη του τον Σεπτέμβριο του 2012 ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας ανέφερε σε σχετικές επερώτησεις στη Βουλή ότι το υπουργείο δεν έχει τη λίστα.

Τον Δεκέμβριο του 2012 εστάλη στις Γαλλικές αρχές η "πρωτότυπη" λίστα με τα ονόματα ατόμων που είχαν καταθέσεις στη συγκεκριμένη τράπεζα της Ελβετίας. Από την σύγκριση με την πρώτη λίστα που είχε παραδοθεί από τον επικεφαλής του ΣΔΟΕ Γιάννη Στασινόπουλο στην οικονομική εισαγγελία, προέκυψε ότι οι δύο λίστες διέφεραν και ότι από την πρώτη είχαν αφαιρεθεί συγγενικά πρόσωπα του κ. Παπακωνσταντίνου. Για το λόγο αυτό, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευ. Βενιζέλος αποφάσισε, τον Δεκέμβριο του 2012, τη διαγραφή του Γιώργου Παπακωνσταντίνου από το κόμμα.

Σε συνέντευξη που έδωσε στην τότε ΕΡΤ, και συγκεκριμένα στην δημοσιογράφο Έλλη Στάη, στις 08 Ιανουαρίου 2013, αναφερόμενος στο θέμα διέψευσε κατηγορηματικά ότι προέβη ο ίδιος σε οποιαδήποτε επεξεργασία (αλλοίωση), ενώ στην Ολομέλεια της Βουλής στην ομιλία του μίλησε για τη υπόθεση εφ όλης την ύλης .

Τον Ιανουάριο του 2013 αποφασίστηκε από την ελληνική Βουλή η σύσταση Προκαταρκτικής Επιτροπής προκείμενου να διερευνηθούν οι ευθύνες του πρώην υπουργού για το θέμα. Οι εργασίες άρχισαν ένα μήνα μετά.

Η επιτροπή αποφάσισε με πλειοψηφία να ζητήσει από την Βουλή την παραπομπή του Παπακωνσταντίνου για τρία αδικήματα, αυτά της νόθευσης και της απιστίας σχετικά με την υπηρεσία σε βαθμό κακουργήματος και της παράβασης καθήκοντος σε βαθμό πλημμελήματος. Η ολομέλεια της Βουλής αποφάσισε με ισχυρή πλειοψηφία, στις 16 Ιουλίου 2013, υπέρ της άσκησης ποινικής δίωξης κατά του πρώην υπουργού, σύμφωνα με το πόρισμα της προανακριτικής επιτροπής. Τον Ιανουάριο του 2014, το Δικαστικό Συμβούλιο του Ειδικού Δικαστηρίου αποφάσισε πως δεν υπάρχει κανένα θέμα παραγραφής των τριών αδικημάτων.

Τι προβλέπει το Σύνταγμα

Στις 11 Δεκεμβρίου του 2014, με αμετάκλητο βούλευμα του δικαστικού συμβουλίου του Ειδικού Δικαστηρίου παραπέμπεται στο Ειδικό Δικαστήριο, σύμφωνα με τον νόμο περί ευθύνης υπουργών, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου.

Δεν παραπέμπονται στο Ειδικό Δικαστήριο τα συγγενικά του πρόσωπα ως συμμέτοχοι (μη πολιτικά πρόσωπα) για την υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ.

Ειδικότερα, ο πρώην υπουργός Οικονομικών κατά πλειοψηφία (4-1) είναι αντιμέτωπος με τα αδικήματα της νόθευσης δημοσίου εγγράφου και της απόπειρας απιστίας και δεν παραπέμπεται ομόφωνα για παράβαση καθήκοντος.

Αντίθετα, δεν παραπέμπονται η εξαδέρφη του, Ελένη Παπακωνσταντίνου, ο σύζυγός της Συμέων Σικιαρίδης και ο Ανδρέας Ρωσσώνης (σύζυγος της εξαδέλφης τού πρώην υπουργού, Μαρίνας) που αρχικά βαρύνονταν με την κατηγορία της ηθικής αυτουργίας στη νόθευση δημοσίου εγγράφου, που αποδίδεται ότι διέπραξε ο πρώην υπουργός Οικονομικών.

Η δίκη πρέπει να ξεκινήσει εντός του επόμενου διμήνου από σήμερα και ο πρόεδρος της Βουλής σε δημόσια συνεδρίαση θα κληρώσει μεταξύ των μελών του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου Επικρατείας, δεκατρία τακτικά και έξι αναπληρωματικά μέλη για τη συγκρότηση του Ειδικού Δικαστηρίου.

Σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος, Αρμόδιο για την εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων σε πρώτο και τελευταίο βαθμό είναι, ως ανώτατο δικαστήριο, Ειδικό Δικαστήριο που συγκροτείται για κάθε υπόθεση από έξι μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και επτά μέλη του Αρείου Πάγου. Τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου κληρώνονται, μετά την άσκηση δίωξης, από τον Πρόεδρο της Βουλής σε δημόσια συνεδρίαση της Βουλής, μεταξύ των μελών των δύο ανώτατων αυτών δικαστηρίων, που έχουν διορισθεί ή προαχθεί στο βαθμό που κατέχουν πριν από την υποβολή πρότασης για άσκηση δίωξης. Του Ειδικού Δικαστηρίου προεδρεύει ο ανώτερος σε βαθμό από τα μέλη του Αρείου Πάγου που κληρώθηκαν και μεταξύ ομοιόβαθμων ο αρχαιότερος.

Στο πλαίσιο του Ειδικού Δικαστηρίου της παραγράφου αυτής λειτουργεί Δικαστικό Συμβούλιο που συγκροτείται για κάθε υπόθεση από δύο μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και τρία μέλη του Αρείου Πάγου. Τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου δεν μπορεί να είναι και μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου. Με απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου ορίζεται ένα από τα μέλη του που ανήκει στον Άρειο Πάγο ως ανακριτής. Η προδικασία λήγει με την έκδοση βουλεύματος.

Καθήκοντα εισαγγελέα στο Ειδικό Δικαστήριο και στο Δικαστικό Συμβούλιο της παραγράφου αυτής ασκεί μέλος της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου που κληρώνεται μαζί με τον αναπληρωτή του. Το δεύτερο και τρίτο εδάφιο της παραγράφου αυτής εφαρμόζονται και για τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου ενώ το δεύτερο εδάφιο και για τον εισαγγελέα.

Σε περίπτωση παραπομπής προσώπου που είναι ή διετέλεσε μέλος της Κυβέρνησης ή Υφυπουργός, ενώπιον του Ειδικού Δικαστηρίου συμπαραπέμπονται και οι τυχόν συμμέτοχοι, όπως νόμος ορίζει.

Δημοφιλή