Φυσικά όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοικτά και κανείς δεν γνωρίζει ακόμα αν θα επιτευχθεί συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους. Ωστόσο η κίνηση του Γιάννη Βαρουφάκη να δώσει στη δημοσιότητα τον φάκελο με όσα διαδραματίστηκαν στις δύο συνεδριάσεις του Eurogroup, αλλάζει τους όρους με τους οποίους λαμβάνονται αποφάσεις πίσω από τις κλειστές πόρτες των ευρωπαϊκών οργάνων. Αρκεί να θυμηθεί κανείς, ότι για όσα διαδραματίστηκαν στις Κάννες το Νοέμβριο του 2011, ενημερωθήκαμε με 2,5 χρόνια καθυστέρηση, όταν ο Αμερικανός Υπουργός Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ, αποφάσισε να γράψει σε βιβλίο το φοβερό παρασκήνιο της αποπομπής Παπανδρέου. Αυτή τη φορά δεν υπάρχουν μυστικά.
Με την κίνηση αυτή, το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών δεν επιχειρεί μόνο να βάλει τέλος στον πόλεμο εντυπώσεων και να διαψεύσει όσους υποστήριζαν ότι η ελληνική αντιπροσωπία έκανε διαλέξεις χωρίς στοιχεία και επιχειρήματα. Η κίνηση Βαρουφάκη ήταν πρωτίστως συμβολική. Αναδεικνύοντας τις αντιφάσεις στόχων και αποτελεσμάτων των μνημονίων, επιχείρησε να φέρει στο φως ζητήματα που κρύβονται τόσο καιρό κάτω από το χαλί, με ευθύνη και των δύο εμπλεκόμενων πλευρών:
- Ότι ο στόχος των αποκρατικοποιήσεων ουδέποτε επετεύχθη και είναι αδύνατο να επιτευχθεί
- Ότι η επιμονή στις απολύσεις στο δημόσιο δεν έχουν λογική όταν ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων έχει μειωθεί κατά 250.000 τα τελευταία 3 χρόνια και όταν η ίδια η τρόικα έχει συμφωνήσει σε 15.000 προσλήψεις
- Ότι ο λόγος χρέους/ΑΕΠ δεν μειώνεται, όσο κι αν περισταλούν οι δαπάνες αν δεν υπάρξει ανάπτυξη και ότι μέχρι τώρα η λιτότητα έχει δημιουργήσει σπιράλ ύφεσης
- Ότι η δέσμευση για πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 4,5% προϋποθέτει υπερφυσικούς ρυθμούς ανάπτυξης
Γιάννης Βαρουφάκης- Eurogroup 16/2: Η διστακτικότητα μας να δεχτούμε τη φράση «παράταση του υπάρχοντος προγράμματος και επιτυχής ολοκλήρωση του» πηγάζει από την αποφασιστικότητα αυτής της κυβέρνησης να μην δώσει υποσχέσεις που δεν μπορεί να κρατήσει. Φοβόμαστε ότι αν δεχτούμε το πλέγμα προτεραιοτήτων του υπάρχοντος προγράμματος και αν εργαστούμε μόνο μέσα στο πλαίσιο της ολοκληρωτικής λογικής του, ακόμα κι αν αλλάξουμε ορισμένες πτυχές του, θα επιτείνουμε το σπιράλ χρέους-αποπληθωρισμού, θα χάσουμε την εμπιστοσύνη του λαού και τελικά θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να μεταρρυθμίσουμε τη χώρα.
Η αποδόμηση των ιδιωτικοποιήσεων
Στη δεύτερη συνεδρίαση του Εurogroup, ο Γιάννης Βαρουφάκης προσήλθε με μία παρουσίαση 3 σελίδων που συνοδευόταν από δύο παραρτήματα: Για τις ιδιωτικοποιήσεις και τη βιωσιμότητα του χρέους. Και προσπάθησε να πείσει τους εταίρους του πως ζητά μια ειλικρινή και ρεαλιστική ελαστικοποίηση των κανόνων που ήταν κοινό μυστικό πως ήδη είχαν γίνει λάστιχο . Δήλωσε πως δεν απορρίπτει εξορισμού τις αποκρατικοποιήσεις και πως δεν σκοπεύει να αντιστρέψει την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού του Πειραιά, αλλά και πως δεν πρόκειται να ξεπουλήσει δημόσια περιουσία για ψίχουλα.Και ανέλυσε τα επιτεύγματα των προηγούμενων ετών.
Γιάννης Βαρουφάκης- Eurogroup 16/2: «Θα μπορούσα να σας ικανοποιήσω αποδεχόμενος τον στόχο των 5 δισ ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις που όμως ξέρω ότι δεν πρόκειται να πετύχω».
Το πρώτο μνημόνιο προσδιόριζε ότι το ελληνικό κράτος θα πρέπει να εισπράξει από τις ιδιωτικοποιήσεις 50 δισ ευρώ μέχρι το το 2016. Στο δεύτερο μνημόνιο οι εταίροι το ξανασκέφθηκαν και επέκτειναν το χρονοδιάγραμμα μέχρι το 2020, μέχρι που τον Απρίλη του 2014 κατέβασαν το φιλόδοξο αναμενόμενο κέρδος στα 22 δισ μέχρι το τέλος του 2020.
Πόσα τελικά εισέπραξε το ελληνικό κράτος από τις ιδιωτικοποιήσεις: 1,6 δισ το 2011, τίποτα το 2012, 1 δισ το 2013 ενώ τα έσοδα για το 2014 εκτιμώνται σε επιπλέον 1,5 δισ. Δηλαδή συνολικά 4,1 δισεκατομμύρια ευρώ.
Τι προβλέπει η Συμφωνία- Γέφυρα που ζητάει η Ελλάδα
Η συμφωνία-γέφυρα που ζήτησε ο Γιάννης Βαρουφάκης από τους εταίρους ζητά κυρίως 4 διευκολύνσεις που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να επιλύσει βραχυπρόθεσμα το πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζει. Δηλαδή να μπορέσει να αποπληρώσει τις δόσεις 5,2 δισεκατομμυρίων προς το ΔΝΤ και 6,7 δισ προς την ΕΚΤ.
- Την απευθείας απόδοση από την ΕΚΤ στο ΔΝΤ του 1,9 δισ που πρέπει να πάρει η Ελλάδα από τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα
- Την επέκταση του ELA
- Την αύξηση του ορίου έκδοσης έντοκων γραμματίων
- Την απελευθέρωση των αχρησιμοποίητων πόρων του Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (8 δισ)
Οι κόκκινες γραμμές
Η ελληνική αντιπροσωπία δεμεύτηκε να παρουσιάσει πρωτογενές πλεόνασμα 1,5%. Είπε όχι στις αλλαγές στην αγορά εργασίας και επέμεινε στην αύξηση του κατώτατου μισθού (υποστηρίζοντας ότι θα φέρει έσοδα στα κρατικά ταμεία). Απέρριψε περικοπή στις συντάξεις και περαιτέρω απολύσεις στο δημόσιο και δήλωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει τους αχρησιμοποίητους πόρους του ΤΧΣ για να εκκαθαρίσει τις τράπεζες από τα κόκκινα δάνεια.
Η ελληνική πλευρά παραδέχτηκε πως τα έσοδα είναι 2 δισ λιγότερα από τις προβλέψεις, πως δεν θα μπει ζεστό χρήμα στα ταμεία από ιδιωτικοποιήσεις. Εκτίμησε ωστόσο ότι το κράτος θα καταφέρει να εισπράξει 5,5 δισ ευρώ από την πάταξη του παράνομου εμπορίου και της φοροδιαφυγής. Παρουσίασε το πρόγραμμα άμεσων μεταρρυθμίσεων και κάλεσε το ΔΝΤ να το αποτιμήσει.
Γιάννης Βαρουφάκης- Eurogroup 16/2: «Οι εταίροι πρέπει επίσης να συμφωνήσουν ότι δεν θα επιβληθούν μέτρα που θεωρούμε υφεσιακά όπως οι περικοπές συντάξεων και η αύξηση του ΦΠΑ».
Οι δεσμεύσεις
Αυτό στο οποίο δεσμεύτηκε η ελληνική αντιπροσωπεία, είναι πως μέχρι να γίνει μια νέα συμφωνία, ένα νέο συμβόλαιο όπως το αποκάλεσε, δεν τίθεται θέμα κουρέματος του χρέους και πως θα τηρήσει πρωτογενή πλεονάσματα 1,5 %.Δηλαδή ότι:
- Θα τηρήσει τους όρους της δανειακής σύμβασης
- Δεν θα κάνει καμία ενέργεια που να θέσει σε κίνδυνο τον προϋπολογισμό ή την χρηματοπιστωτική σταθερότητα
- Και ότι δεν θα κουρέψει την ονομαστική αξία του χρέους
Οι δανειακές υποχρεώσεις της Ελλάδας για το 2015 είναι 17 δισεκατομμύρια ευρώ. Η συμφωνία- γέφυρα δεν θα λύση το πρόβλημα χρέους της Ελλάδας, αλλά θα την βοηθήσει να διαχειριστεί βραχυπρόθεσμα το πρόβλημα ρευστότητας. Και κυρίως θα δώσει στην κυβέρνηση της Ελλάδας τον χρόνο να παρουσιάσει τα πρώτα αποτελέσματα των δικών της προτάσεων.
Τη Δευτέρα υπήρξε μία στιγμή που η συμφωνία δεν φαινόταν μακριά. Στον φάκελο περιλαμβάνεται η πρόταση του Πιερ Μοσκοβισί που αναφέρεται σε μια βάση παράτασης της παρούσας δανειακής σύμβασης (και όχι του μνημονίου) υπό τη μορφή ενός ενδιάμεσου προγράμματος 4 μηνών. Όπως όλοι πλέον γνωρίζουμε, το κείμενο αποσύρθηκε μετά από υπόδειξη του Γερμανού Υπουργού Οικονομικών.