Γιατί η φετινή 16η Ιουνίου είναι ημέρα ενάντια στους προώρους γάμους παιδιών και εφήβων

Γιατί η φετινή 16η Ιουνίου είναι Ημέρα ενάντια στους προώρους γάμους παιδιών και εφήβων
Princess Ruth Komuntale (C) of the Ugandan Toro kingdom poses with children before an introduction ceremony, at the Gweri village, eight kilometers from Fort Portal, on November 15, 2012. Komuntale will marry Christopher Thomas a young Missourian accountant working for the Discovery Channel in the U.S.. As part of the ceremony Thomas must be formally introduced and accepted by Toro's royal family. The couple are due to marry on November 17, 2012. AFP PHOTO / MIchele Sibiloni (Photo credit should read MICHELE SIBILONI/AFP/Getty Images)
Princess Ruth Komuntale (C) of the Ugandan Toro kingdom poses with children before an introduction ceremony, at the Gweri village, eight kilometers from Fort Portal, on November 15, 2012. Komuntale will marry Christopher Thomas a young Missourian accountant working for the Discovery Channel in the U.S.. As part of the ceremony Thomas must be formally introduced and accepted by Toro's royal family. The couple are due to marry on November 17, 2012. AFP PHOTO / MIchele Sibiloni (Photo credit should read MICHELE SIBILONI/AFP/Getty Images)
AFP via Getty Images

Η Παγκόσμια Ημέρα των Παιδιών της Αφρικής εορτάζεται από το 1991, αν και, η αλήθεια είναι, στη χώρα μας δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή.

Ως ημερομηνία έχει θεσπιστεί η 16 Ιουνίου, σε μια επιλογή με εξαιρετικά συμβολικό χαρακτήρα, καθώς πρόκειται για ημερομηνία που αποτελεί ορόσημο, στην αφρικανική Ιστορία.

Στις 16 Ιουνίου του 1976 χιλιάδες παιδιά στο Σοβέτο, της Νότιας Αφρικής, κατέκλυσαν τους δρόμους της πόλης, διαμαρτυρόμενα ενάντια στο απαρτχάιντ και το εκπαιδευτικό σύστημα, που τα καταπίεζε. Η διαμαρτυρία, που αρχικώς προβλεπόταν να είναι ειρηνική, δεν εξελίχθηκε όπως αναμενόταν- τουλάχιστον 23 παιδιά πέθαναν στο δρόμο, από πυρά της αστυνομίας.

Από το 1991, λοιπόν, και με αφορμή ένα- ακόμη- μελανό γεγονός στην ιστορία της αφρικανικής ηπείρου, που έλαβε χώρα το 1976, δίδεται η ευκαιρία, μια φορά το χρόνο, να εστιάζει η παγκόσμια κοινότητα στις κάθε λογής αδικίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά στην Αφρική, καθώς και να προκύπτει ουσιαστικός- κατά το δυνατόν- διάλογος, σχετικός με τις αναγκαιότητες, τις προεκτάσεις τους και την πραγματικότητα της εποχής.

Αυτή τη χρονιά, το κύριο ζήτημα που έχει τεθεί στο προσκήνιο, είναι ένα θέμα που θα έπρεπε να είχε πάψει από καιρό: ο γάμος παιδιών και εφήβων που εξακολουθεί να λαμβάνει χώρα σε μεγάλα, ανησυχητικά ποσοστά, στην Αφρική.

Και, όπως επισημαίνουν ακτιβιστές στον τομέα της προάσπισης των δικαιωμάτων των παιδιών παγκοσμίως, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι η ώρα να δοθεί ένα τέλος στην πρακτική αυτή, που καταστρέφει τις ζωές εκατομμυρίων παιδιών κατά μήκος της Αφρικανικής ηπείρου.

Στη Δυτική και τη Κεντρική Αφρική, λέει η UNICEF, δύο στα δέκα παιδιά δεν φτάνουν την ηλικία των 5 χρόνων ζωής. Σε εκείνα που καταφέρνουν, όμως, να επιβιώσουν, τι συνθήκες ζωής προσφέρονται; Τι είδους πραγματικότητα καλούνται να αντιμετωπίσουν, καταφέρνοντας να ξεπεράσουν την ηλικία των 5 χρόνων;

Στην υποσαχάρια Αφρική- και, πάλι, σημειώνει η UNICEF- το 40% των γυναικών παντρεύονται, όταν είναι ακόμη παιδιά. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη για να καταλάβει κανείς πως από παιδιά έχουν βρεθεί να ονομάζονται και να λογίζονται ως σύζυγοι, και να τους αποδίδονται ευθύνες μητέρας, τη στιγμή που δεν είναι ακόμη σωματικά, πνευματικά και συναισθηματικά, επίσης, έτοιμες.

Όσον αφορά τις πτυχές της πνευματικής και συναισθηματικής ετοιμότητας, αρκεί να αναφέρει κανείς απλά την μέγιστη πιθανή ηλικία της κοπέλας, κατά τη στιγμή του γάμου της και το κατά πόσον η γαμήλια πράξη μπορεί να αποτελεί μέρος της πιο ευτυχισμένης μέρας της ζωής μιας γυναίκας, υπό αυτές τις συνθήκες .

Όσον αφορά την σωματική πλευρά, υπάρχει ένα ενδεικτικό ποσοστό: δεκαπέντε φορές πιο πολλές πιθανότητες να πεθάνει στη γέννα έχει μια κοπέλα κάτω των 15, από ότι μια κοπέλα κατά πέντε χρόνια μεγαλύτερη της.

15 εκατομμύρια κορίτσια σε όλο τον κόσμο παντρεύονται πριν τα 18 τους, κάθε χρόνο. Μεταξύ 2011 και 200, περισσότερα από 140 εκατομμύρια κορίτσια θα γίνουν πρώτα “νύφες”, έπειτα “σύζυγοι” και στη συνέχεια “μητέρες”- πριν την ώρα τους, καθιστώντας τον συνολικό αριθμό των πρόωρα νυμφευμένων κοριτσιών διπλάσιο σε σύγκριση με σήμερα.

Με μεγαλύτερες ή μικρότερες διακυμάνσεις ο γάμος παιδιών και εφήβων συναντάται σε σχεδόν κάθε χώρα της Αφρικανικής ηπείρου. Σημειώνεται, εξάλλου, πως δέκα από τις δεκαπέντε χώρες, παγκοσμίως, στις οποίες αποδίδονται τα υψηλότερα ποσοστά όσον αφορά γάμους παιδιών και εφήβων είναι στην Αφρική.

Μεταξύ αυτών, συναντούνται και ορισμένα ποσοστά, που κρίνονται το λιγότερο τρομακτικά και αποκαρδιωτικά. Στον Νίγηρα, παραδείγματος χάριν, το 76% των γυναικών έχει παντρευτεί ήδη πριν φτάσει την ηλικία των 18. Στο Τσαντ και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία το ποσοστό αγγίζει το 68%. Στο Μαλάουι θα παντρευτεί πριν τα 18 της, ένα στα δύο κορίτσια.

Είναι γεγονός πως έχουν γίνει σημαντικά βήματα και η κατάσταση είναι σαφώς βελτιωμένη όσον αφορά γενικότερα τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά της Αφρικανικής ηπείρου, σε σύγκριση με πριν από 40 περίπου χρόνια, όταν και θεσπίστηκε η Παγκόσμια Ημέρα των Παιδιών της Αφρικής.

Γεγονός αποτελεί επίσης, όμως, πως τα μέχρι στιγμής επιτεύγματα δεν κρίνονται ικανοποιητικά και είναι απαραίτητο να υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη εξέλιξη, που δεν σημαίνει τίποτα άλλο παρά προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών, που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση.

Οι 400 οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην Αφρική, ενάντια στον πρόωρο γάμο παιδιών και εφήβων, συνεπικουρούνται από τα αρμόδια όργανα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με βήματα προόδου.

Πλέον ανησυχητική (όπως και στην περίπτωση της Ινδίας ) είναι η παράμετρος που θέλει τις νεαρές κοπέλες να στερούνται της πρόσβασης στην εκπαίδευση, ως αποτέλεσμα της πρόωρης ένωσης τους με τα δεσμά. Ποσοστό μεγαλύτερο του 60% των ανήλικων νυμφών δεν έχουν μετάσχει στην επίσημη εκπαίδευση της χώρας τους, ως απόρροια του ρόλου τους πρωταρχικά ως “συζύγου”.

Αυτή η παράμετρος αναμένεται να τεθεί επί τάπητος, στις διαβουλεύσεις της Αφρικανικής Ένωσης που λαμβάνουν χώρα αυτές τις ημέρες, ακριβώς για το εν λόγω ζήτημα. Ένα άλλο ζήτημα που θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπ' όψιν, είναι πως αποδεδειγμένα οι πρόωροι γάμοι παιδιών έχουν ως αποτέλεσμα τα υψηλά ποσοστά μετάδοσης του HIV και άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων ασθενειών.

Και, φυσικά, το πλέον αυτονόητο: οι πρόωροι γάμοι παιδιών και εφήβων, αποτελούν παραβίαση κάθε ανθρωπίνου δικαιώματος, που σχετίζεται με τη ζωή, την υγεία, την εκπαίδευση, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Δημοφιλή