Από κοντά μοιάζει με τον Δρυίδη Πανοραμίξ από τα Αστερίξ. Μια όαση του λευκού (μούσι, μακριά λευκά μαλλιά) με επίκεντρο δυο διαπεραστικά μπλε μάτια. Ένας πανύψηλος Καναδός (βλέπε 1,93) με 120 κινηματογραφικά credits και δυο Χρυσές Σφαίρες (Citizen X, Path to War) που κουβαλάει πίσω του 53 χρόνια εμπειρίας. Και αλητείας.
Κρίμα. Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα αν τον αναγνωρίζεις μόνο από τα Hunger Games ή το τηλεοπτικό Dirty Sexy Money (πίσω στο 2007, και πάλι διαβολικός). Όπως είναι κρίμα που ο θείος Όσκαρ τον έχει 'σνομπάρει' τόσο βάναυσα όλα αυτά τα χρόνια.
"Ο πατέρας μου ήταν ένας αλκοολικός μηχανικός την έγκριση του οποίου απεγνωσμένα έψαχνα. Εγώ αποφάσισα να σπουδάσω υποκριτική παρόλο που δεν είχα πάει ποτέ θέατρο στη ζωή μου. Δεν ήξερα γιατί έγινα ηθοποιός. Ακόμη δεν ξέρω".
Βλέπεις ο αντικομφορμιστής Donald, που έσκασε μύτη -αργά, πολύ αργά, στα 35 του (πριν βολόδερνε στο Λονδίνο των 60ς, άφραγκος και χαπακωμένος) - ως ο ετοιμόλογος επαναστάτης στρατιωτικός χειρούργος Hawkeye στο κινηματογραφικό M*A*S*H του 1970, απέδειξε από την αρχή ότι ήταν γεννημένος για να κλέβει την παράσταση.
Αυτό έκανε από την πρώτη του σημαντική ταινία, το Dirty Dozen (πριν έπαιζε δίπλα στον Christopher Lee σε ταινίες τρόμου όπως τα Castle of the Living Dead και Dr. Terror's House of Horrors), στο οποίο πήρε και ανέδειξε τον ρόλο του χαζοβιόλη Vernon επειδή ο σκηνοθέτης πρόσεξε απλώς τα μεγάλα του αυτιά και τον έβαλε να μιλήσει.
"Περάσαμε υπέροχα στα γυρίσματα. Θυμάμαι μια νύχτα σε ένα καζίνο στο Λονδίνο, να παίζουμε blackjack με τον Bronson, τον Savalas, τον Cassavetes και τον Marvin. Ο Lee τους ζητούσε νερό, επειδή προσπαθούσε να σταματήσει να πίνει, του έφερναν βότκα και δεν καταλάβαινε τη διαφορά".
Αυτό έκανε και, λίγους μήνες μετά το M*A*S*H στο Kelly's Heroes (δίπλα στους Clint Eastwood και Telly Savalas) όταν, ως ο χίπης διοικητής τανκ 'Oddball', έγινε με διαφορά ο πιο διαχρονικός χαρακτήρας/αντι-ήρωας της ταινίας.
Ένας βαθιά ηθικός και φιλοσοφημένος άνθρωπος, που κυριάρχησε ολοκληρωτικά στα 70s. Μια δεκαετία μέσα στην οποία , εκτός από τις πολεμικές -αν φανατικά πασιφιστής- ταινίες που αναφέραμε (συν τα Τhe Eagle has landed δίπλα στον Michael Caine και Bear Island), βρέθηκε στο προσκήνιο για την σχέση του με την 'συναγωνίστριά' του Jane Fonda, συμπρωταγωνίστριά του ως πόρνη στο Klute (σε κάθε, σχεδόν, συνέντευξή του, μιλάει για το πόσο τέλειο ήταν το στήθος της).
Για την μαραθώνια και άκρως ρεαλιστική σκηνή σεξ με την Julie Christie στο Don't Look Now. Τόσο ρεαλιστική που ο τότε σύντροφός της, Warren Beatty, ταξίδεψε στο Λονδίνο και απαίτησε από τους παραγωγούς να την κόψουν.
Και για την 'ευρωπαϊκή' του περίοδο που περιελάμβανε πρώτα ένα ρόλο στο 1900 του Bertolucci και καπάκι τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον Casanova του Fellini.
"Ήμουν η ερωμένη του Federico και τα γυρίσματα το sex. Έκανα ό,τι ήθελε. Και μετά έκανα πολλά χρόνια να του μιλήσω ξανά. Δεν άντεχα. Τον έβλεπα ως εραστή".
Σκέψου ότι δεν αναφέραμε καν τον μικρό αλλά χαρακτηριστικό του ρόλο ως καθηγητή στο Animal House (o λόγος που πήρε το πράσινο φως η ταινία). To γεγονός ότι απέρριψε τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στα Deliverance και Straw Dogs γιατί δεν ενέκρινε την βία. Ούτε φυσικά το cult 'Invasion of the Body Snatchers'. Εκείνο που τελειώνει (SPOILER) με μια χαρακτηριστική κραυγή.
Μια δεκαετία που ήταν με διαφορά η καλύτερη περίοδος στην μαθουσαλική καριέρα του. Ειδικά αν συμπεριλάβουμε σε αυτή και το συγκλονιστικό Ordinary People, που κυκλοφόρησε το 1980.
Δέκα χρόνια και αναρίθμητα άρθρα και συνεντεύξεις για ένα γοητευτικό -και πολύ μακρουλό- ασχημάντρα, που κατάφερε να σπάσει εντελώς το καλούπι του πως θα έπρεπε να φέρεται και να δείχνει ένας πρωταγωνιστής.
Όλα εκ των οποίων έκαναν αναφορά σε όλα όσα χρειάστηκε να ξεπεράσει. Μεταξύ άλλων την πολιομυελίτιδα, ρευματικό πυρετό, βρεφική παράλυση και οστρακιά από τα οποία υπέφερε ως παιδί, το γεγονός ότι πήγε να καταστρέψει την φωνή του εξαιτίας ενός θεατρικού ρόλου, ότι πέθανε για ένα λεπτό -μετά από 6 εβδομάδες όπου έπασχε από μηνιγγίτιδα- κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του Kelly's Heroes στην Γιουγκοσλαβία, ότι ήταν υποχόνδριος, έκλαιγε εύκολα, ψεύδιζε και πάθαινε συχνά ιλίγγους.
"Η πρώτη λέξη που είπα ποτέ ήταν λαιμός. Και αυτό γιατί με πονούσε. Αυτό ήταν το πρώτο σημάδι της πολυομελίτιδας".
Ναι, τα 80ς, όπως όλοι σχεδόν της γενιάς του, σταμάτησε να αλλάζει συζύγους σαν τα πουκάμισα, μετακόμισε στην Καλιφόρνια (στη φωτό με τον Kiefer) και άρχισε να ΄'εξαργυρώνει' το ταλέντο του παίζοντας σε αρκετά σαπάκια (με την εξαίρεση του A Dry White Season δίπλα στον Marlon Brando). Όμως ποτέ δεν σταμάτησε να είναι διαφορετικός, καυστικός, ευάλωτος, ιδιαίτερος.
Ποτέ δεν σταμάτησε να σε καθηλώνει κάθε φορά που εμφανίζεται στην οθόνη. Ακόμη και αν οι ρόλοι του, καθώς μεγάλωνε, σταμάτησαν να είναι πρωταγωνιστικοί (δες τον ως σαδιστικό δεσμοφύλακα στο Lock Up, πυρομανή στο Backdraft, μυστηριώδη κατάσκοπο στο JFΚ, στρατηγό στο Outbreak ή έναν από τους 4 Space Cowboysδίπλα στον Eastwood και τον Tommy Lee Jones).
Ποτέ δεν σταμάτησε να χαμογελά. Αινιγματικά. Σατανικά. Παιχνιδιάρικα. Σε τέτοιο βαθμό που δεν ξέρεις ποτέ αν σε τρολάρει ή όχι. Όπως όταν χαρακτηρίζει το Hunger Games, "την πιο σημαντική αμερικάνικη ταινία εδώ και δεν ξέρω και εγώ πόσο καιρό. Μιλάμε για μια κατεστραμμένη αυτοκρατορία, μιλάμε για μια υπαρκτή αυτοκρατορία".
Ποτέ δεν έπαψε να είναι πιστός στο mantra του. Δηλαδή, "το πάθος, πάνω και πέρα από όλα, είναι το μοναδικό αντίδοτο απέναντι στην βαρεμάρα".
"Το να γερνάς είναι σαν να ξεκινάς ένα καινούργιο επάγγελμα. Με τη μόνη διαφορά ότι είναι ένα επάγγελμα που ποτέ δεν διάλεξες".
Του Πάνου Κοκκίνη
Πηγή: Oneman