Η βιαιότητα της ανθρώπινης φύσης, η σχέση του ατόμου με την ομάδα, η κατασκευή της κίνησης και η διαδικασία εξέλιξής της, η εξερεύνηση της δράσης στο χώρο και του ίχνους που αυτή αφήνει, είναι θέματα που απασχολούν στα έργα της την Ίριδα Καραγιάν. Στη νέα της παραγωγή με τίτλο «Αλάσκα» (Alaska) -που θα παρουσιάσει από τις 26 έως τις 29 Φεβρουαρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών- η Ελληνίδα χορεύτρια και χορογράφος μαζί με την ομάδα Ζήτα, πειραματίζονται με τις αισθήσεις και τον τρόπο με τον οποίο αυτές λειτουργούν σε σχέση με την αντίληψη και την κατανόηση της εικόνας σε κίνηση.
«Μας απασχολούν οι αντιθέσεις και οι «παράδοξες» συνθήκες. Στο έργο δουλεύουμε με μια πρόθεση που είναι καταρχήν απίθανη. Ο τίτλος του έργου συνδέεται με τέτοιο τρόπο με την δράση. Τον επιλέξαμε ως τίτλο ώστε να λειτουργήσει χωρίς να περιγράψει κάτι που θα δούμε στο έργο, δεν συνοψίζει την ιδέα ή το «θέμα» του έργου. Ο κάθε θεατής μπορεί να δημιουργήσει την δική του σύνδεση και να κάνει συνειρμούς» αναφέρει η Ίρις Καραγιάν στη HuffPost Greece.
«Οι χορευτές προσεγγίζουν το σώμα του άλλου, αγγίζουν, πιέζουν, ασκούν και δέχονται ερεθίσματα, γλυστράνε και εφαρμόζουν πάνω και γύρω στις επιφάνειες των σωμάτων. Αναλύουν την κίνησή τους σε κάθε λεπτομέρεια, σχεδιάζουν την διαδρομή της κινούμενοι αρχικά σε περιορισμένο και κλειστό χώρο. Δουλεύουν με την πρόθεση οτι με την κίνησή τους επιχειρούν να μπουν στο σώμα του άλλου, να μπουν κάτω από το κέντρο του. Κινούνται μέσω της αφής και της όρασης, προκαλούν και δέχονται ερεθίσματα τα οποία στρέφουν την προσοχή τους στην κάθε στιγμή και σε αυτό που συμβαίνει. Η διαρκής επαφή κατεύθυνε την προσοχή των χορευτών και την δική μου από την θέση του παρατηρητή, σε μια μικρο-χορογραφία. Δουλεύουμε με την δυνατότητα της παρατήρησης κάθε κίνησης, την διαδρομή της στο σώμα του άλλου, και το αποτέλεσμα που δημιουργεί στο χώρο», λέει σχετικά με την ιδέα πίσω από τη χορογραφία της Αλάσκας.
Η παράσταση εκτυλίσσεται μέσα σε έναν άδειο χώρο, όπου πέντε σώματα κινούνται σε διαρκή επαφή. Κατευθύνουν την προσοχή τους σε μια χορογραφία που σχεδιάζεται πάνω στις επιφάνειες των σωμάτων και, σταδιακά, στο χώρο που προκύπτει καθώς απομακρύνονται.
«Αυτό που με ενδιαφέρει με την χορογραφική πρακτική είναι η επινόηση μιας συνθήκης με την οποία θα δημιουργήσω μια κατασκευή» λέει η Καραγιάν στη HuffPost όσον αφορά στον τρόπο με τον οποίο δημιουργεί τις χορογραφίες της. «Κατόπιν, θέλω αυτή η κατασκευή να υπάρξει και να έχει την δυνατότητα να μεταμορφωθεί σε μια επόμενη. Η ανθρώπινη φύση και η κατανόησή της τροφοδοτεί την χορογραφική μου πρόθεση. Το σώμα, ο χρόνος και ο χώρος, ο τρόπος με τον οποίο μέσα από την σύνθεση και επεξεργασία αυτών των υλικών μπορώ να θέσω κάποιο ερώτημα στον εαυτό μου και να με οδηγήσει στο να δημιουργήσω ένα φανταστικό «σενάριο» με το οποίο θα καταπιαστώ, μια προβληματική που με βάζει σε κατάσταση εγρήγορσης».
Στην «Αλάσκα», η Ίρις Καραγιάν εμπιστεύεται και πάλι έναν από τους μόνιμους συνεργάτες της, τον τσελίστα και συνθέτη ηλεκτρονικής μουσικής Νίκο Βελιώτη, ενώ παράλληλα αποδεικνύει ότι είναι ανοιχτή σε νέες συνεργασίες από τον ευρύτερο χώρο των τεχνών, προσκαλώντας τον θεωρητικό Τέχνης, επιμελητή εκθέσεων και συγγραφέα Σωτήρη Μπαχτσετζή ως σύμβουλο δραματουργίας και τον εικαστικό Γιώργο Μαραζιώτη στη δημιουργία του σκηνικού περιβάλλοντος. «Με τον Σωτήρη Μπαχτσετζή μας ενδιέφερε να κάνουμε ένα διάλογο μέσα από τις ματιές και την δουλειά μας και να συνομιλήσουμε για θέματα που μας απασχολούν. Μ’ενδιαφέρει ο διάλογος, η οπτική και σκέψη του άλλου, τα πολλά επίπεδα και σκέψεις πάνω σε κοινά θέματα», σχολιάζει.
Το 2003, η Ίρις Καραγιάν, ανερχόμενη τότε Ελληνίδα χορογράφος, έκανε το πρώτο της «καλλιτεχνικό» ταξίδι στο εξωτερικό με τη νεοϊδρυθείσα ομάδα της, Ζήτα. Προορισμός της ήταν το Βουκουρέστι για τη Βαλκανική Πλατφόρμα Χορού, όπου παρουσίασε το εικοσάλεπτο έργο της με τίτλο «Το Δάσος», μια παράσταση που κέρδισε τις εντυπώσεις. Δώδεκα χρόνια μετά, η Καραγιάν θεωρείται πλέον από τις πιο αξιόλογες χορογράφους της νέας γενιάς του σύγχρονου ελληνικού χορού, με τις χορογραφίες της να έχουν ταξιδέψει και διακριθεί σε πολλά σημαντικά φεστιβάλ χορού του εξωτερικού.
Το 2010 κέρδισε το 1ο βραβείο χορογραφίας Jarmila Jerabkova Award στο New Europe Festival στην Πράγα με τα έργα «A time to mourn» και «Leg acy» και το 2012 το έργο της με τίτλο «Mothers» (2012) επελέγη από το διεθνές καλλιτεχνικό δίκτυο Aerowaves. Το 2013, η Καραγιάν, σε συνεργασία με τον Βρετανό εικαστικό Mat Chivers, δημιούργησε την περφόρμανς με τίτλο «Root» που παρουσιάστηκε στα εγκαίνια της ατομικής του έκθεσης στην γκαλερί Καππάτος.
Τι έχει αλλάξει όλα αυτά τα χρόνια στη σκηνή του χορού στην Ελλάδα; Πόσο έχουν καλυτερεύσει τα πράγματα και τι είναι αυτό που εξακολουθεί να λείπει;
«Έχουν αλλάξει όπως είναι φυσικό, και προς το καλύτερο και προς το χειρότερο. Έχουν ωριμάσει οι συνθήκες και οι άνθρωποι, αλλά δεν έχει πραγματικά δομηθεί το περιβάλλον για να μπορούμε να δουλέψουμε, να ερευνήσουμε, να μιλήσουμε, να ανοίξουμε την τέχνη πέρα από το επίπεδο της κατανάλωσης μιας παράστασης, ενός θεάματος.
Δεν υπάρχει στέγη ή θέατρο χορού, δεν υπάρχει τμήμα χορού ή παραστατικών τεχνών στην ανώτατη εκπαίδευση, δεν υπάρχει χορός στα σχολεία, δεν υπάρχει σχεδιασμός και υποδομές για την υποστήριξη της έρευνας, εκπαίδευσης, δημιουργίας, παραγωγής, δικτύωσης κ.α.», λέει η Καραγιάν στη HuffPost. «Υπάρχουν άνθρωποι που είναι επαγγελματίες στο χώρο και ασχολούνται με το αντικείμενο και με όλα γύρω που το συνιστούν, που διεκδικούν τη θέση τους. Αυτοί οι άνθρωποι θα μπορούσαν να είναι υπεύθυνοι για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των παραπάνω».
Μετά τις παραστάσεις στη Στέγη, η Ίρις Καραγιάν και η ομάδα ΖΗΤΑ θα ταξιδέψουν με την «Αλάσκα» στην Γαλλία και το Le Quartz, για να παρουσιάζουν το έργο στο πλαίσιο του προγράμματος Dansfabrik στις 4 Μαρτίου.
26-29/2
21:00
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών
Μικρή Σκηνή
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ
Κανονικό: 15 €
Μειωμένο ή Μικρή Παρέα
(5-9 άτομα): 10 €
Μεγάλη Παρέα (10+ άτομα): 9 €
ΑΜΕΑ & Άνεργοι: 5 €
Συνοδός ΑΜΕΑ: 10 €