Παναγιώτης Τέτσης: Aυτή είναι μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις στη HuffPost Greece

Παναγιώτης Τέτσης: Aυτή είναι μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις στη HuffPost Greece

Πέρασαν μόλις 10 μήνες από την τελευταία έκθεση του Παναγιώτη Τέτση που έφυγε χτες, Παρασκεύη 4 Μαρτίου από τη ζωή πλήρης ημερών στα 91 χρόνια του. Ήταν ο τελευταίος σημαντικός ζωγράφος της γενιάς του, ένας πραγματικός εθνικός θησαυρός. Αυτή ήταν μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις. Τον συναντήσαμε στο εργαστήριό του, το Μάιο του 2015.

Το εργαστήρι του Παναγιώτη Τέτση βρίσκεται σε ένα υπόγειο στην οδό Δεινοκράτους: «Φροντίστε να χτυπήσετε και τα δύο κουδούνια» μου είχαν πει πριν κανονίσουμε την συνέντευξη με αφορμή την έκθεση του με τίτλο «Η αποθέωση του τοπίου» που εγκαινιάζεται απόψε 6/5 στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, σε επιμέλεια Τάκη Μαυρωτά.

Κατεβαίνω μια στριφογυριστή πράσινη σκάλα. Οι τοίχοι είναι γεμάτοι ασπρόμαυρα σχέδια και αφίσες,που μοιάζουν να 'ναι εκεί δεκαετίες ολόκληρες, τελάρα γυρισμένα από την ανάποδη είναι στοιβαγμένα στις γωνίες. Ίσια μπροστά μας το παράθυρο βλέπει σε έναν κήπο με πρασινάδες. Στα δεξιά μας ο διάδρομος είναι σκοτεινός. Ο Παναγιώτης Τέτσης έχει ήδη ετοιμάσει μια καρέκλα κι ένα τραπεζάκι με παξιμάδια και νερό και με περιμένει. «Mα πάρτε ένα παξιμάδι», μου λέει. «Ποιος θα τα φάει;»

Υπάρχει κάτι το πραγματικά αξιοθαύμαστο στον Παναγιώτη Τέτση, ίσως τον τελευταίο μεγάλο ζωγράφο της γενιάς του που παραμένει δημιουργικός στα 90 του. Γεννημένος το 1925 στην Ύδρα, πρώτα καθηγητής και μετά πρύτανης στη Σχολή Καλών Τεχνών, με εκθέσεις και αφιερώματα σε όλο τον κόσμο, ο Παναγιώτης Τέτσης, είναι πάνω απ' όλα ένας σπουδαίος ζωγράφος που έμεινε πιστός στο όραμα του: τη ζωγραφική με έμφαση στο τοπίο και τη φύση.

Χωρίς τίτλο|2012,Λάδι σε μουσαμά ,110 Χ 250 εκ.

Εμείς είμεθα ερασιτέχνες

Πόσα χρόνια ετοιμάζετε την έκθεση;

Να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα. Δεν ετοιμάζω έκθεση. Ζωγραφίζω κάποια έργα κι όταν μαζευτούν κάνω έκθεση. Ετοιμάζω μια έκθεση, ξέρετε σημαίνει σε αυτό το χώρο τον καλλιτεχνικό τουλάχιστον ότι αποβλέπουν να πουλήσουν.

Εσείς δεν αποβλέπετε να πουλήσετε;

Εμείς είμεθα ερασιτέχνες- ως προς την αγορά, καταλάβατε; Εις τη διεύρυνση προς το φιλότεχνο κοινό. Ξέρετε εννοώ την προπαγάνδα.

Τι διαστάσεις έχουν αυτή τη φορά τα έργα σας;Ρωτάω γιατί καμιά φορά ζωγραφίζετε και τελάρα η καμβάδες 4 μέτρα.

1.8x 2.20 είναι τα περισσότερα.

Δυσκολεύει την πώληση αυτό φαντάζομαι, αν και δεν νομίζω ότι σας νοιάζει.

Δεν πουλιούνται καλέ. Δεν είναι ευχάριστα τα θέματα.

Ενότητα «Παρακάμπτοντας τα Τσελεβίνια»|2008-09,Λάδι σε μουσαμά, 98 Χ 272 εκ.

Μα είναι τοπία!

Πολύ ιδιόμορφα, πολύ μαύρα.

Ξέρετε που είναι τα έργα που έχετε φτιάξει όλα αυτά τα χρόνια; Έχετε δωρίσει κι εσείς κάποια απ' ότι ξέρω.

Ναι, μαθαίνω ξαφνικά ας πούμε ότι κάποιος έχει ένα έργο μου, αλλάζουνε και χέρια τα τελευταία χρόνια. Ελάχιστους ξέρω. Πριν από μήνες πήγα σε μια βίλα πέρα από το Λαγονήσι- εκεί είχε πολλά έργα μου ένας ιδιώτης, είχε μάλιστα την ωραιότερη τοποθέτηση που έχω δει.

Έχετε χαρίσει όμως και πολλά;

Εγώ τα περισσότερα έργα μου τα έχω χαρίσει- στην Πινακοθήκη καμιά 80αρια και μια σειρά από χαρακτικά- κι όλο και χαρίζω. Ε, τι να τα κάνω;

Ζωγραφίζετε κάθε μέρα;

Μέχρι προχτές έκανα χειρωνακτικές δουλειές. Άλλοτε αυτά τα τελάρα 4 x 2,50 τα 'πιανα στα χέρια μου και το μετακινούσα από δω κι από κει. Τώρα μου ναι λιγάκι δύσκολο, μεγάλωσα.

Έχετε πει στο παρελθόν ότι χρειάζεται μια πειθαρχία. Να ζωγραφίζει κανείς κάθε μέρα.

Περίπου ναι, άλλα παλιότερα είχα κι άλλα καθήκοντα να διδάσκω πχ. Με το που γυρίζεις από κει έχεις αδειάσει. Επομένως πρέπει να βρεις κάποια περίοδο που να σε βρίσκει απερίσπαστο κυρίως το καλοκαίρι.

Στη Σίφνο και στη Ύδρα ζωγραφίζετε;

Κυρίως εκεί ναι.

Όταν μπαίνει στο πετσί σου κάτι μέσα, παραμένει και κάποια στιγμή φουντώνει

Και ξεκινάτε πάντα από το ορατό;

Όχι, από αυτά που έχω δει. Και από αυτά που βλέπω αλλά ιδίως αυτή η σειρά που θα δείτε, στην έκθεση είναι αυτά που έχω δει πριν από δεκαετίες, δεκαετιών. Όταν μπαίνει στο πετσί σου κάτι μέσα παραμένει και κάποια στιγμή φουντώνει.

Ύδρα, θάλασσα|1998,Ακουαρέλα,70 Χ 100 εκ.

Τι τοπία έχετε κάνει σε αυτή την έκθεση;

Βράχια, σε μένα στο αίμα μου μπήκανε τα βράχια. Στην Ύδρα έζησα. Ωραίες πέτρες όμως καλής ποιότητος, ενώ τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν καλή πέτρα.

Φύγατε από την Υδρα πολύ μικρός αλλά πάντα γυρνάτε, σας έχει καθορίσει

Πηγαίνω, πήγαινα πολύ, αλλά κάποια στιγμή για διάφορους λόγους σταμάτησα .

Έχετε ζηλέψει έργα τέχνης άλλων πότε- να πείτε ας το χα κάνει εγώ αυτό;

Εμ πως, οι ζωγραφικές των αιώνων. Θα ήθελα να ήμουν Τισιάνο, να ήμουνα Ρέμπραντ, να ήμουνα Βερμέερ, Βαν Γκογκ, Μονέ.

Τώρα με την οικονομική κρίση πως πιστεύετε οτι επηρεάζει αυτό την ανάγκη του κόσμου για τέχνη;

Νομίζω ότι αυτοί που αφορά είναι οι μεσοαστοί και οι μεγαλοαστοί είναι αυτοί που αγόραζαν τέχνη- γιατί εδώ που τα λέμε η τέχνη δεν είναι προσιτή σε όλους. Τι να κάνω θα ήθελα να χαρίζω σε όλους, και έχω χαρίσει σε απλοϊκούς ανθρώπους.

Σας έχουν ζητήσει και το έχετε δηλώσει ή έχετε νιώσει την ανάγκη να το κάνετε;

Κοιτάχτε στη Σίφνο ας πούμε είχαμε ένα σπιτάκι και κάποια στιγμή το επισκεύασα-είναι εξαιρετικοί άνθρωποι οι Σιφνιοί- σε αυτόν που μου επισκεύασε το σπίτι έχω χαρίσει δύο λάδια, έχει πεθάνει αυτός και η γυναίκα του τα φυλάει σαν κόρη οφθαλμού, με προσοχή μην της «τα φάνε».Έχω δώσει και σε έναν ξυλουργό στη Σίφνο πάλι.

Βράχια της Ύδρας Ι 2011-14,Λάδι σε μουσαμά, 124 Χ 212 εκ.

Εγώ γεννήθηκα να κάνω ζωγραφική και η ζωγραφική που κάνω έχει μια πορεία

Έχετε μετανιώσει κάτι σε σχέση με την τέχνη που έχετε κάνει μέχρι τώρα;

Όχι, όχι. Να σας πω γιατί. Δεν αγκιστρώθηκα από τις περαστικές αντιλήψεις περί μοντέρνας τέχνης οι οποίες κάθε τόσο αλλάζανε. Εγώ γεννήθηκα να κάνω ζωγραφική και η ζωγραφική που κάνω έχει μια πορεία.

Πιστεύετε ότι θα μπορούσατε να είχατε κάνει κάτι άλλο αν δεν είχατε γίνει ζωγράφος;

Δεν νομίζω. Εάν δεν είχα πάρει αυτό το δρόμο ωραία θα 'τανε να γίνω ξυλουργός- καθαρή δουλειά- ή να είχα γίνει κανατάς- όχι κεραμιστής αυτά τα κουλτουριάρικα που γίνονται τώρα. Ωραίο είναι να είσαι και φούρναρης όμως.

Χειρωνακτικές δουλειές όλες.

Ε, μόνο χειρωνακτικές δουλειές βέβαια. Τι με περάσατε; Για γραφιά; Εγώ βλέπω έγγραφο και πελαγώνω δεν μπορώ να τα βγάλω πέρα δεν καταλαβαίνω τι λέει. Ακόμα και τα δικά μου γραφτά τα δίνω, τα χαρίζω. Δεν θέλω τίποτα, ούτε φωτογραφίες οικογενειακές, ούτε τίποτα. Τα χαρίζω όλα.

Δημοφιλή