Οι καλοί, οι κακοί και οι σκληροί της διαπραγμάτευσης στην αξιολόγηση της Ελλάδας

Οι καλοί, οι κακοί και οι σκληροί της διαπραγμάτευσης στην αξιολόγηση της Ελλάδας
Photographer: Jasper Juinen/Bloomberg via Getty Images
Photographer: Jasper Juinen/Bloomberg via Getty Images
Bloomberg via Getty Images

Πιστούς συμμάχους, επικίνδυνους αντιπάλους, αλλά και «ασταθείς» παίκτες βρίσκει στον δρόμο της η κυβέρνηση, που ετοιμάζεται για την τελική μάχη της αξιολόγησης. Και μπορεί το πακέτο των 5,4 δισεκατομμυρίων ευρώ να έχει οριστικοποιηθεί, ωστόσο η σύγκρουση συνεχίζεται μεταξύ ΔΝΤ και ελληνικής πλευράς για τα λεγόμενα «μέτρα-κάβα» των 3, 6 δισ. ευρω.

Η γαλλική ομάδα

Σύμφωνα με το Έθνος, στην κρίσιμη αυτή αναμέτρηση η κυβέρνηση προσδοκά στη βοήθεια που της παρέχουν παλαιοί αλλά και καινούργιοι σύμμαχοι.

Εκεί περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων ο παραδοσιακός φίλος Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, η γαλλική ομάδα (Φρανσουά Ολάντ, Μισέλ Σαπέν, Πιερ Μοσκοβισί) και οι νέοι «σύντροφοι» από τον ευρύτερο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας (Μάρτιν Σουλτς, Τζάνι Πιτέλα, Αντόνιο Κόστα). Στον αντίποδα υπάρχει ο «συνασπισμός» των σκληρών, δηλαδή του ΔΝΤ (με τις ακραίες τοποθετήσεις του Πολ Τόμσεν για τα μέτρα), του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και των παραδοσιακών συμμάχων του (κυρίως χώρες της Βαλτικής και της Κεντρικής Ευρώπης).

Στην ίδια γραμμή είναι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ, αλλά και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις. Στην ευρωπαϊκή... αρένα υπάρχουν και οι λεγόμενοι «ενδιάμεσοι» παίκτες, που δεν έχουν ακόμα ανοίξει όλα τα χαρτιά τους. Στην κατηγορία αυτή είναι, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. Παρά το ότι είναι κοντά στον Β. Σόιμπλε, έχει καταστήσει σαφές πως πρέπει να κλείσει το θέμα και όχι να συνεχιστεί με αργόσυρτους ρυθμούς η διαπραγμάτευση.

Η ελληνική πλευρά έχει αρχίσει να «μετρά» δυνάμεις εν όψει του κρίσιμου Eurogroup στις 9 Μαΐου για το κλείσιμο της αξιολόγησης. Στη συνεδρίαση αυτή προσδοκά πως θα έχει στο πλευρό της τη Γαλλία, την Ιταλία, την Πορτογαλία, ενώ συγκρατημένη αισιοδοξία υπάρχει για τη στάση της Αυστρίας και του Λουξεμβούργου. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αρκετό, καθώς στο ενδιάμεσο θα πρέπει να πειστούν και οι υποστηρικτές της γραμμής Σόιμπλε (ή έστω κάποιοι από αυτούς). Την ίδια ημέρα που θα γίνει το κρίσιμο Eurogroup οι «Πράσινοι» έχουν ζητήσει να συνεδριάσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αίτημα που στήριξαν οι Σοσιαλδημοκράτες και οι δυνάμεις της Αριστεράς.

Μάλιστα είναι ανοικτό το ενδεχόμενο η συζήτηση να συνεχιστεί και την επόμενη ημέρα και πληροφορίες αναφέρουν ότι αναμένεται να μιλήσει ο πρωθυπουργος Αλέξης Τσίπρας.

«Αγκάθι» τα 3,5 δισ.

Μεγάλο «αγκάθι» παραμένει το προληπτικό πακέτο 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, που ζητά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το Ταμείο θέλει να προσδιοριστούν εδώ και τώρα τα μέτρα, πρόταση που απορρίπτει η ελληνική πλευρά καθώς προσκρούει στο Σύνταγμα. Ο πρώτος που ξεκάθαρα στήριξε την ελληνική θέση ήταν ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, μιλώντας με σκληρή γλώσσα για το ΔΝΤ και τις «παράλογες και αντισυνταγματικές αξιώσεις».

Ο... φίλος από τα παλαιά -καθώς πέρσι είχε παίξει σημαντικό ρόλο στο να κλείσει η συμφωνία- δεν δίστασε να κάνει μία ηχηρή παρέμβαση και να «απομυθοποιήσει» τη γραμμή του Ταμείου για προληπτικά μέτρα. «Καμία δημοκρατική Βουλή δεν υπάρχει περίπτωση να δεχτεί να νομοθετήσει εκ των προτέρων (ex ante) μέτρα τα οποία θα εφαρμόσει αργότερα», ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του.

Το «Ελλάς - Γαλλία συμμαχία» φαίνεται πως αναβιώνουν οι πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής του Παρισιού. Δεν είναι μόνο η συνάντηση που είχε ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ με τον Αλέξη Τσίπρα, που δίνει τον τόνο. Τόσο ο υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν όσο και ο Ευρωπαίος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί έχουν ταχθεί υπέρ της άμεσης ολοκλήρωσης της αξιολόγησης. Να σημειωθεί πως και στη Γαλλία -όπως και στην Ελλάδα- το Σύνταγμα δεν προβλέπει τη νομοθέτηση μέτρων... εν αναμονή, με αποτέλεσμα οι θέσεις του ΔΝΤ να προκαλούν έκπληξη. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η τοποθέτηση του Πιερ Μοσκοβισί για έναν «μηχανισμό» (ορολογία που είναι ταυτόσημη με αυτήν που χρησιμοποιεί η ελληνική πλευρά), αλλά όχι για αναλυτικό κατάλογο μέτρων.

Την ίδια στιγμή, ζωντανό παραμένει το φλερτ των Σοσιαλδημοκρατών με τον Αλέξη Τσίπρα, όπως φαίνεται και από το μπαράζ δηλώσεων υπέρ των ελληνικών θέσεων. «Είναι καιρός να θέσουμε το ερώτημα της ελάφρυνσης του χρέους για την Ελλάδα» αναφέρουν σε παρέμβασή τους οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές.

Αίσθηση προκάλεσε η τοποθέτηση του επικεφαλής των ευρωσοσιαλιστών Τζάνι Πιτέλα για «γεράκια» που θέλουν να σκοτώσουν την Ελλάδα και για «εκβιασμό» που δεν μπορεί να γίνει δεκτός.

Ο Μάρτιν Σουλτς

Σημαντικός θεωρείται ο ρόλος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς. Δεν έχει κρύψει τις πολιτικές του φιλοδοξίες για τη γερμανική πολιτική σκηνή και πιστεύει πως ο εναγκαλισμός με τους Χριστιανοδημοκράτες δεν πρέπει να είναι τόσο στενός. Η άποψη αυτή ευνοεί την προσέγγιση με τον χώρο της Κεντροαριστεράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Δεν είναι τυχαίο πως το τελευταίο διάστημα έχουν πυκνώσει και οι τοποθετήσεις του ηγέτη του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (SPD) Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.

Οι εξελίξεις σε μια σειρά ευρωπαϊκών θεμάτων θεωρείται δεδομένο πως επηρεάζουν και τις σχέσεις των κομμάτων στον λεγόμενο μεγάλο συνασπισμό, με τους Σοσιαλδημοκράτες να διεκδικούν τον δικό τους ζωτικό «πολιτικό» χώρο.

Ο ρόλος του Ντράγκι

Από τους σημαντικούς «παίκτες» στην ευρωπαϊκή σκακιέρα είναι και ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, όπως εμπράκτως αποδείχτηκε πρόσφατα. Η ΕΚΤ αποφάσισε να συμπεριλάβει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και την αγορά ομολόγων έκδοσης EFSF, προσφέροντας στις ελληνικές τράπεζες έμμεση κεφαλαιακή ενίσχυση, καθώς και δυνατότητα μείωσης του ισολογισμού τους.

Η συμβολή του κεντρικού τραπεζίτη είχε αποδειχθεί και πέρσι, όταν συνεχίστηκε η ενίσχυση των τραπεζών μέσω του ELA την κρίσιμη εβδομάδα του δημοψηφίσματος. Δεν είναι τυχαίο πως τις κρίσιμες εκείνες ημέρες ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης είχε συνάντηση με τον Μάριο Ντράγκι και να διασφαλίσει πως δεν θα κλείσει η κάνουλα της ρευστότητας.

Στον αντίποδα, με τη σκληρή γραμμή του ΔΝΤ (όπως έχει εκφραστεί από τον Πολ Τόμσεν) συμφωνεί ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που παραμένει αμετακίνητος στις θέσεις του. Ο Γερμανός υπουργός τις προηγούμενες ημέρες δήλωνε πως δεν βλέπει αρκετή πρόοδο και συμφωνούσε με την άποψη του Ταμείου για τη λήψη των «μέτρων-κάβα».

Σε ανάλογο ύφος και οι δηλώσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ. Συντασσόμενος με τις απόψεις του Β. Σόιμπλε λέει ναι στα προληπτικά μέτρα, με το παράδοξο επιχείρημα πως «αν η Κομισιόν έχει δίκιο, τότε δεν χρειάζεται να εφαρμοστούν». Την «ομάδα» συμπληρώνει ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο οποίος στήριξε την... πολιτική των καθυστερήσεων εκφράζοντας επιφυλάξεις για την πρόοδο που είχε σημειωθεί την προηγούμενη εβδομάδα.

Σε αστάθμητο παράγοντα της διαπραγμάτευσης εξελίσσεται ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, παρά το ότι μέχρι τώρα έχει αποδείξει πως είναι κοντά στο κλίμα του Β. Σόιμπλε. Το τελευταίο διάστημα έχει βγει μπροστά και οι δηλώσεις για το ελληνικό ζήτημα έχουν προκαλέσει πολλά σχόλια.

Λίγο καιρό πριν ο Γ. Ντάισελμπλουμ είχε πυροδοτήσει τη συζήτηση για το χρέος και μάλιστα τα ανοιχτά μικρόφωνα είχαν πιάσει έναν αποκαλυπτικό διάλογο με τον Π. Μοσκοβισί. Οταν ο Ευρωπαίος επίτροπος τού είπε «νομίζω ότι πυροδότησες ένα τεράστιο debate για το χρέος», ο πρόεδρος του Eurogroup απάντησε «επίτηδες το έκανα!».

Σε αυτήν τη φάση μιλά για γρήγορο κλείσιμο του θέματος, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «υπάρχει μία αίσθηση του κατεπείγοντος». Οσον αφορά τα πρόσθετα μέτρα, είναι ενδεικτική η αναφορά του πως το θέμα είναι «νομικά περίπλοκο».

Δημοφιλή