Πόσες φορές δεν έχετε ευχηθεί να έμοιαζε η ζωή σας με ταινία του Hollywood; Λοιπόν, φαίνεται πως σύντομα θα έχουμε όλοι μας αυτή τη μοναδική ευκαιρία! Μόνο με μια μικρή, τόση δα λεπτομέρεια: η ζωή μας είναι πολύ κοντά στο να γίνει χολιγουντιανή ταινία, μόνο που θα μοιάζει λιγότερο με το «Διακοπές στη Ρώμη» και περισσότερο με το «Μετά την Επόμενη Μέρα». Και δεν μπορούμε καν να σας υποσχεθούμε πως θα έχετε, έστω, έναν Jake Gyllenhaal δίπλα σας για να την περάσετε παρέα.
Η νέα έκθεση της UNESCO «World Heritage and Tourism in a Changing Climate» (Η Παγκόσμια Κληρονομιά και ο Τουρισμός σε ένα Μεταβαλλόμενο Κλίμα), η οποία εκδόθηκε σε συνεργασία με το United Nations Environment Program και το Union of Concerned Scientists και που καλύπτει ούτε λίγο ούτε πολύ 108 σελίδες, περιγράφει αναλυτικά τους κινδύνους που διατρέχουν τα μνημεία της της παγκόσμιας πολιτιστικής μας κληρονομιάς από την ραγδαία αλλαγή του κλίματος στον πλανήτη μας. Το Άγαλμα της Ελευθερίας, το Stonehenge και το Νησί του Πάσχα είναι μόνο μερικά από τα αγαπημένα μνημεία ανά τον κόσμο που κινδυνεύουν είτε από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, είτε από υπέρ-καταιγίδες (superstorms), είτε από πυρκαγιές, είτε από επιδείνωση της ξηρασίας είτε από παγετώνες που λιώνουν. Αν μη τι άλλο υπάρχει ποικιλία κινδύνων.
Υπάρχουν περισσότερα από 1000 μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς σε 163 χώρες και η έκθεση της UNESCO περιλαμβάνει μελέτες που αναλύουν σε βάθος 31 μνημεία που βρίσκονται σε κίνδυνο σε 29 από αυτές τις χώρες, ενώ επικεντρώνεται σε αυτές που αποτελούν δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Για να πάρετε μια γενική εικόνα, μερικές από τις περιπτώσεις στις οποίες εμβαθύνει η έρευνα είναι αυτές της Βενετίας, των νησιών Γκαλαπάγκος, της πόλης Καρταχένα στην Κολομβία, του Stonehenge, του Εθνικού Πάρκου Shiretoko στην Ιαπωνία και του Cape Floral Kingdom στη Νότια Αφρική. Κάθε μελέτη συντάχθηκε από έγκριτες επιστημονικές έρευνες, τεχνικές εκθέσεις αλλά και με τη συμβολή τοπικών εμπειρογνωμόνων.
«Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τα μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς σε όλη την υφήλιο», λέει ο Adam Markham, επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης και αναπληρωτής διευθυντής του προγράμματος ενέργειας και κλίματος του UCS. «Κάποια αγάλματα στο Νησί του Πάσχα διατρέχουν κίνδυνο να χαθούν στη θάλασσα εξαιτίας της διάβρωσης των ακτών. Πολλοί από τους σημαντικότερους κοραλλιογενείς υφάλους του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των νησιών της Νέας Καληδονίας στο δυτικό Ειρηνικό, έχουν υποστεί πρωτοφανή λεύκανση των κοραλλιών τους, η οποία συνδέεται με την φετινή κλιματική αλλαγή. Η κλιματική αλλαγή μπορεί, στο τέλος, να προκαλέσει ακόμα και την υποβάθμιση ορισμένων μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς», σχολιάζει.
Η Βενετία είναι ένα από τα πλέον απειλούμενα μνημεία που περιλαμβάνονται στην έκθεση. «Η πόλη διαθέτει μια συγκλονιστική σύνθεση βυζαντινής, γότθικης, αναγεννησιακής και μπαρόκ αρχιτεκτονικής η οποία βρίσκεται σε άμεση απειλή από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας», αναφέρει η έκθεση. Η άνοδος της θαλάσσιας στάθμης έχει αρχίσει ήδη να σπέρνει χάος στην πόλη, έχοντας προκαλέσει τα περισσότερα περιστατικά πλημμυρών που έχει βιώσει η Βενετία τα τελευταία 60 χρόνια και οι οποίες έχουν καταστρέψει ανεπανόρθωτα πολλά διάσημα κτίσματα, ενώ η έκθεση τονίζει πως οι ολέθριες καταστροφές θα συνεχιστούν. Ως αποτέλεσμα δε θα πληγεί μόνο ο αρχιτεκτονικός πλούτος της Βενετίας αλλά και η οικονομία της, η οποία βασίζεται στον τουρισμό.
Οι συγγραφείς της έκθεσης απευθύνουν έκκληση για την εντατικοποίηση των προσπαθειών για την πρόληψη τέτοιων καταστροφών. «Πρέπει να κατανοήσουμε, να παρακολουθήσουμε και να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις απειλές της κλιματικής αλλαγής στα μνημεία μας, σε παγκόσμιο επίπεδο», λέει η Mechtild Rössler, διευθύντρια του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. «Όπως υπογραμμίζουν τα ευρήματα της έκθεσης, η επίτευξη του στόχου της Συμφωνίας του Παρισιού να περιορίσουμε την την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας σε επίπεδα πολύ πιο χαμηλά από τους 2 βαθμούς Κελσίου, είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς μας για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές», προσθέτει.
Βέβαια θα απαιτηθούν τεράστια κεφάλαια για τη διατήρηση των μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, κεφάλαια τα οποία προς το παρόν δεν είναι καν διαθέσιμα. «Το διαθέσιμο ποσό προς τα κράτη μέλη που χρήζουν διεθνούς βοήθειας για να υποστηρίξουν τα μνημεία που διαθέτουν μέσω Παγκόσμιου Ταμείου Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ανέρχεται μόλις στα $4εκ.» αναφέρει η έκθεση και συνεχίζει «μια σταγόνα στον ωκεανό, δεδομένης της κλίμακας της ανταπόκρισης που απαιτείται για να αντιμετωπιστεί η πρόκληση της κλιματικής αλλαγής».