H περιοχή στην οποία σήμερα βρίσκεται το χωριό Tyneham στο Dorste της Αγγλίας έχει μια μακρά ιστορία. Για πρώτη φορά εκτιμάται πως κατοικήθηκε από ψαράδες στην Εποχή του Σιδήρου ενώ υπάρχουν επίσης ευρήματα της ρωμαϊκή περιόδου. Η ιστορική εκκλησία της Αγίας Μαρίας χτίστηκε το 13ο αιώνα και στέκει όρθια μέχρι σήμερα και ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα εκπληκτικά βιτρό τζάμια του διάσημου καλλιτέχνη Martin Travers.
Επί αιώνες το χωρίο που είχε την ονομασία Tigeham και στη συνέχεια έγινε Tyneham έσφυζε από ζωή.
Η Β' Παγκόσμιος Πόλεμος όμως έμελλε να το μετατρέψει σε χωριό-φάντασμα.
Πριν από 73 χρόνια, το 1943, οι κάτοικοι του ενημερώθηκαν πως θα πρέπει να το εγκαταλείψουν εντός 28 ημερών προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για την απόβαση των Συμμαχικών Δυνάμεων στη Νορμανδία.
Η τελευταία κάτοικος που έφυγε από το χωριό, στις 17 Δεκεμβρίου 1943 Ηelen Taylor, άφησε μάλιστα καρφωμένο στην πόρτα της εκκλησίας ένα σημείωμα: «Παρακαλώ να φροντίσετε την εκκλησία και τα σπίτια. Αναγκαστήκαμε να εγκαταλείψουμε τα σπίτια όπου πολλοί από εμάς έχουμε ζήσει εδώ και γενιές, για να βοηθήσουμε στον πόλεμο για να εξασφαλίσουμε την ελευθερία των ανθρώπων. Θα επιστρέψουμε μια μέρα. Σας ευχαριστούμε που θα φερθείτε καλά στο χωριό μας».
Όλοι νόμιζαν πως μετά την Απόβαση στην Νορμανδία και το τέλος του Πολέμου, θα επέστρεφαν.
Αυτό όμως δεν έγινε ποτέ καθώς ο στρατός που είχε πάρει στην κατοχή του χωριό μετά την εκκένωση, δεν το επέστρεψε ποτέ στους κατοίκους του. Η απόφαση ήταν προσωρινή αλλά το 1948 πέρασε και επίσημα στην κατοχή του Στρατού για να χρησιμοποιηθεί για στρατιωτική εκπαίδευση.
73 χρόνια μετά η φθορά του χρόνου στο χωριό είναι εμφανής αφού μόνο η εκκλησία και το σχολείο είναι τα μόνα κτήρια που παραμένουν σε καλή κατάσταση αν και η εικόνα που αντικρίζει ο επισκέπτης είναι κάπως απόκοσμη. Στα θρανία είναι ακόμη ακουμπισμένα τα βιβλία και οι εργασίες των παιδιών. Σαν να τα άφησαν εκεί για να βγουν έξω για το διάλειμμα. Μόνο τα βιβλία αυτά και οι εργασίες έγιναν πριν από δεκαετίες και πολλά από τα παιδιά αυτά είναι πιθανό να μην ζουν πια. Ίσως να βρίσκονται πια στο νεκροταφείο του χωριού καθώς στους παλιούς κατοίκους επιτρέπεται η ταφή τους στην αυλή της εκκλησίας.
Η κ.Τaylor 50 χρόνια μετά και 92 ετών, είχε δηλώσει πως δεν κρατά κακία στο στρατό αφού «φύγαμε σκεπτόμενοι πως κάνουμε και εμείς αυτό που μας αναλογεί στον πόλεμο».
Από το 1975 και μετά από τις διαμαρτυρίες τουριστών αλλά και ντόπιων, το Υπουργείο Άμυνας επέτρεψε την πρόσβαση επισκεπτών στο χωρίο και σε διάφορα μονοπάτια γύρω από αυτό, τα Σαββατοκύριακα και τις ημέρες του Αυγούστου.
Ο επισκέπτης από τη μια θα αντικρίσει ένα υπέροχο φυσικό τοπίο και από την άλλη, δυστυχώς, υπέροχα πέτρινα κτίσματα τα οποία είτε έχουν πέσει είτε κρατιούνται όρθια αλλά με σημαντικές φθορές. Μια από τις πιο αξιόλογες αρχιτεκτονικά επαύλεις, έπρεπε να κατεδαφιστεί ενώ το πιο καλά διατηρημένο κτήριο είναι η εκκλησία με τα υπέροχα βιτρό τζάμια του Travers. Tόσο η εκκλησία όσο και το σχολείο έχουν μετατραπεί σε μουσεία και το 2008 η φάρμα της περιοχής «άνοιξε» επίσης στο κοινό.
Πηγές: Tyneham village, Vintage News