Νόμπελ Φυσικής σε τρεις Βρετανούς για τη δουλειά τους στην εξωτική ύλη

Νόμπελ Φυσικής σε τρεις Βρετανούς για τη δουλειά τους στην εξωτική ύλη
(L-R) The acting chairman of the Nobel Committee for Physics Nils Martensson, the Permanent Secretary of the Royal Swedish Academy of Sciences Goran K Hansson and Thors Hans Hansson, member of the Nobel Committee for Physics sit in front of a screen displaying the winners of the Nobel Prize in Physics (L-R) David J Thouless, F Duncan M Haldane and J Michael Kosterlitz during a press conference to announce the winner of the 2016 Nobel Prize in Physics at the Royal Swedish Academy of Sciences in Stockholm on October 4, 2016.David J. Thouless, F. Duncan M. Haldane and J. Michael Kosterlitz were awarded the 2016 Nobel Physics Prize 'for theoretical discoveries of topological phase transitions and topological phases of matter'. / AFP / JONATHAN NACKSTRAND (Photo credit should read JONATHAN NACKSTRAND/AFP/Getty Images)
(L-R) The acting chairman of the Nobel Committee for Physics Nils Martensson, the Permanent Secretary of the Royal Swedish Academy of Sciences Goran K Hansson and Thors Hans Hansson, member of the Nobel Committee for Physics sit in front of a screen displaying the winners of the Nobel Prize in Physics (L-R) David J Thouless, F Duncan M Haldane and J Michael Kosterlitz during a press conference to announce the winner of the 2016 Nobel Prize in Physics at the Royal Swedish Academy of Sciences in Stockholm on October 4, 2016.David J. Thouless, F. Duncan M. Haldane and J. Michael Kosterlitz were awarded the 2016 Nobel Physics Prize 'for theoretical discoveries of topological phase transitions and topological phases of matter'. / AFP / JONATHAN NACKSTRAND (Photo credit should read JONATHAN NACKSTRAND/AFP/Getty Images)
JONATHAN NACKSTRAND via Getty Images

Στους Βρετανούς Ντέιβιντ Θάουλες, Ντάνκαν Χάλντεϊν και Μάικλ Κόστερλιτς απονεμήθηκε το Νόμπελ Φυσικής 2016.

Οι τρεις φυσικοί τιμήθηκαν με το βραβείο για τις «θεωρητικές ανακαλύψεις τοπολογικών μεταβάσεων φάσης και τοπολογικών φάσεων ύλης»- δηλαδή, για τη δουλειά τους στην εξωτική ύλη.

Οι τρεις φυσικοί θα μοιραστούν το βραβείο, που ανέρχεται στα 8 εκατ. κορώνες (826.000 ευρώ).

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Βασιλικής Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών, οι βραβευθέντες «άνοιξαν την πόρτα σε έναν άγνωστο κόσμο, όπου η ύλη μπορεί να λάβει περίεργες μορφές/ καταστάσεις».

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προηγμένες μαθηματικές μεθόδους για να μελετήσουν ασυνήθιστες φάσεις/ καταστάσεις ύλης (υπεραγωγοί, υπερρευστά ή λεπτά μαγνητικά στρώματα). «Χάρη στην πρωτοποριακή δουλειά τους, έχει ξεκινήσει το κυνήγι για νέες και εξωτικές φάσεις ύλης», αναφέρεται στην ανακοίνωση, όπου συμπληρώνεται πως πολλοί ελπίζουν σε μελλοντικές εφαρμογές τόσο στον τομέα της επιστήμης υλικών όσο και των ηλεκτρονικών.

Η τοπολογία είναι ένας κλάδος των μαθηματικών ο οποίος περιγράφει ιδιότητες που αλλάζουν βήμα- βήμα. Χρησιμοποιώντας την ως εργαλείο, οι ερευνητές ήταν σε θέση να προκαλέσουν εκπλήξεις στους ειδικούς του χώρου: Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, οι Κόστερλιτς και Θάουλες ανέτρεψαν τη θεωρία πως η υπεραγωγιμότητα ή η υπερρευστότητα δεν μπορούσαν να προκύψουν σε εξαιρετικά λεπτά στρώματα υλικών. Ακόμη, έδειξαν ότι η υπεραγωγιμότητα μπορεί να προκύψει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίας και εξήγησαν τον μηχανισμό (μεταβολή φάσης) που την κάνει να εξαφανίζεται σε υψηλότερες θερμοκρασίες.

Τη δεκαετία του 1980 ο Θάουλες ήταν σε θέση να εξηγήσει ένα προηγούμενο πείραμα με πολύ λεπτά ηλεκτρικά αγώγιμα στρώματα, στα οποία η αγωγιμότητα μετρούνταν με ακρίβεια ως βήματα ακεραίων αριθμών- για τους οποίους έδειξε πως ήταν τοπολογικής φύσης. Κατά την ίδια περίοδο, ο Ντάνκαν Χαλντέιν ανακάλυψε πώς τοπολογικές έννοιες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να κατανοηθούν οι ιδιότητες αλυσίδων μικρών μαγνητών που παρατηρούνται σε κάποια υλικά.

Δημοφιλή