Μπορεί από χθες Δευτέρα με την απόφαση του EuroWorking Group η πρώτη αξιολόγηση του τρίτου μνημονίου να αποτελεί και τυπικά παρελθόν, ωστόσο η δεύτερη αξιολόγηση που είναι σε εξέλιξη φαίνεται να έχει αρκετό μέλλον και πολλές παγίδες.
Πριν στην ουσία ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για το μεγάλο «αγκάθι» της αξιολόγησης τα εργασιακά, οι δύο πλευρές βρήκαν εμπόδια στα δημοσιονομικά. Οι δανειστές έχουν βάλει από την αρχή στο «μικροσκόπιο» την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2016, αλλά και το προσχέδιο του 2017 το οποίο έχει κατατεθεί στη Βουλή.
Οι επικεφαλής των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών φαίνεται να αμφισβητούν τη δυνατότητα να επιτευχθούν οι στόχοι του προϋπολογισμού του 2017 και ζητούν νέα μέτρα, τουλάχιστον μέχρι να εξετάσουν όλα τα στοιχεία με τα οποία η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι δεν θα υπάρξει καμία αστοχία.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι δανειστές βασίζουν τις αμφιβολίες τους κυρίως σε δύο στοιχεία. Το ένα είναι η πρόσφατη αναθεώρηση των δημοσιονομικών μεγεθών του 2015 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η οποία «βλέπει» το πρωτογενές πλεόνασμα της περυσινής χρονιάς από το 0,7% στο 0,2% του ΑΕΠ. Ως εκ τούτου οι δανειστές αναζητούν τις επίπτωσης στον προϋπολογισμό του 2016, αλλά και στις εκτιμήσεις του 2017.
Το δεύτερο στοιχείο είναι η δυσκολία που εμφανίζει η κυβέρνηση να βρει τα 460 εκατ ευρώ από τα 760εκατ. ευρώ τα οποία συνολικά απαιτούνται το 2017 για να χρηματοδοτηθεί το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Οι εκπρόσωποι των πιστωτών υποστήριξαν χθες ότι δεν υπάρχουν περιθώρια περικοπών στα προνοιακά επιδόματα, φωτογραφίζοντας έτςι νέες περικοπές είτε στις συντάξεις είτε στο αφορολόγητο και τις φοροαπαλλαγές .
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η υπεραπόδοση στα έσοδα, το μικρό περιθώριο μείωσης του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,75% του ΑΕΠ, από 1,8% που προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού, και η ανακατεύθυνση 300.000.000 ευρώ που προορίζονται στο προσχέδιο για παιδεία, υγεία, πρόνοια θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν το Κοινωνικό Εισόδημα. Το θέμα θα συζητηθεί ξανά στον δεύτερο γύρο της τρέχουσας αξιολόγησης, τον Νοέμβριο.
Αντίστοιχα πρόβλημα υπάρχει και με την υλοποίηση της μνημονιακής υποχρέωσης να εξοικονομηθούν 400.000.000 ευρώ από τις αμυντικές δαπάνες. Μάλιστα, χθες φάνηκε ότι για το θέμα υποβόσκει κόντρα μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και υπουργείου Εθνικής Άμυνας, καθώς υψηλόβαθμος αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών σχολίασε αιχμηρά: «Ενώ περιμέναμε φέτος εξοικονόμηση 400.000.000, δεν πήραμε τίποτα».
Στη σημερινή ατζέντα των συναντήσεων έχει μεγάλο ενδιαφέρον το ραντεβού που θα γίνει για την ενέργεια, μετά και τις τοποθετήσεις του αρμόδιου υπουργού Πάνου Σκουρλέτη. Ήδη στην έκθεση συμμόρφωσης που συνέταξαν οι δανειστές σχετικά με την υλοποίηση των 15 προαπαιτούμενων δράσεων για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης έβαλαν αστερίσκο στα θέματα που έχουν να κάνουν με την ενέργεια.
Συγκεκριμένα σημειώνεται ότι τα προαπαιτούμενα είναι σημαντικό να αποτελέσουν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής που θα δημιουργήσει «αποτελεσματικές» αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. Σε αυτό το πλαίσιο κρίνονται σημαντικές σχετικές δράσεις που δεν περιλαμβάνονται στα milestones, όπως οι διαγωνισμοί ιδιωτικοποίησης και οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ που όπως αναφέρεται πρέπει να εφαρμοστούν πλήρως στη βάση των δεσμεύσεων που περιλαμβάνει το MoU.
Παράλληλα, παρότι το νομοσχέδιο για την ΥΠΑ ψηφίστηκε στη Βουλή ήδη προωθούνται «τεχνικές διορθώσεις» που όπως αναφέρεται στο κείμενο έχουν συμφωνηθεί με την Κομισιόν και θα γίνουν ως τα τέλη Οκτωβρίου στο πλαίσιο της β’ αξιολόγησης.
Σε αυτές περιλαμβάνονται: α) περιορισμοί στην εθνικότητα του διοικητή εκτός αν αυτές μπορούν να δικαιολογηθούν με βάση το εθνικό ή το διεθνές δίκαιο β) πρόβλεψη σύμφωνα με την οποία ο διοικητής ασκεί τα καθήκοντά του σε συμφωνία με υπουργικές αποφάσεις και όχι αποκλειστικά από τις αποφάσεις του Δ.Σ. γ) κατάλογο των αρμοδιοτήτων από τα τοπικά γραφεία που δείχνουν μια πολύ αποκεντρωμένη προσέγγιση, η οποία θα μπορούσε αδικαιολόγητα να παρεμποδίσει την ομαλή λειτουργία των ιδιωτικά διαχειριζόμενων αεροδρομίων δ) μια μεταβατική διάταξη σύμφωνα με την οποία ο υφιστάμενος διοικητής θα συνεχίσει να επιβλέπει τους δύο νέους θεσμούς μέχρι το διορισμό του νέου Διοικητή του Επόπτη και ε) διάταξη που απαιτεί Προεδρικό Διάταγμα για τον διορισμό του νέου διοικητή, κάτι που θα καθυστερήσει αδικαιολόγητα τη διαδικασία.