7 πράγματα που μάθαμε από τον Yoram Schweitzer για την απειλή της τρομοκρατίας σήμερα

7 πράγματα που μάθαμε από τον Yoram Schweitzer για την απειλή της τρομοκρατίας σήμερα
Yoram Schweitzer

Στο πλαίσιο της ομιλίας του στο αμφιθέατρο του υπουργείου Εξωτερικών «Γ. Κρανιδιώτης», o Γιόραμ Σβάιτσερ, επικεφαλής του προγράμματος για την Τρομοκρατία και τις Συγκρούσεις Χαμηλής Έντασης και τέως σύμβουλος του πρωθυπουργού και του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ, συνόψισε τα βασικά συμπεράσματα αλλά και τις προβλέψεις του για την διεθνή τρομοκρατία, σύμφωνα με τις τρέχουσες εξελίξεις στη Συρία.

(1). Το δόγμα του Σαλαφιστικού Τζιχαντισμού, στο όνομα του οποίου δρούν και διεξάγουν τρομοκρατικές επιθέσεις το Ισλαμικό Κράτος και η Αλ Κάιντα παραμένει η πρωταρχική απειλή για την Ευρώπη. Ωστόσο η σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ παραμένει ενεργή, όπως μαρτυρά η επίθεση σε λεωφορείο που έγινε στην Βουλγαρία τον Ιούλιο του 2012. Δεν θα πρέπει να υποτιμούμε την παράλληλη δράση της Aλ Κάιντα όσο είμαστε επικεντρωμένοι στην συντριβή του Ισλαμικού Κράτους. Το Ισλαμικό Κράτος σε καμία περίπτωση δεν «ξεπλένει» την προηγούμενη και την τρέχουσα δράση της Αλ Κάιντα ως πιο μετριοπαθή έκφραση του Σαλαφιστικού Τζιχαντισμού. Σήμερα, μολονότι ο σκληρός πυρήνας της Αλ Κάιντα βρίσκεται στο Πακιστάν και λειτουργεί ως καθοδηγητική πρωτοπορία του Σαλαφιστικού Τζιχαντισμού, διατηρεί παρακλάδια και ενεργές οργανώσεις στο Αφγανιστάν, στην Υεμένη, στην Σαουδική Αραβία, στην Ινδία και στο Μάγρεμπ.

(2). Το Ισλαμικό Κράτος και η Αλ Κάιντα ενδέχεται να υπερβούν τις διαφορές τους. Παρά τις αντιθέσεις τους, η Αλ Κάιντα και οι συνεργαζόμενες οργανώσεις, καθώς και το Ισλαμικό Κράτος με τις αντίστοιχες συνεργαζόμενες οργανώσεις έχουν περισσότερους κοινούς στρατηγικούς στόχους, παρά διαφορές. Επομένως, καθώς το Ισλαμικό Κράτος βρίσκεται υπό υποχώρηση και το όραμα του να φτιάξει ένα πρότυπο-Σαλαφιστικό Τζιχαντιστικό κράτος στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Συρίας και του Ιράκ καταρρέι, είναι εξαιρετικά πιθανό να συνασπιστεί με την Αλ Κάιντα. Επιπλέον, καθώς όλα τα προπύργια του Ισλαμικού Κράτους πέφτουν, θα υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη ένταση και άσκηση τρομοκρατίας, αφού η οργάνωση από στρατιωτική δύναμη αναδιπλώνεται σταδιακά σε κλειστή οργάνωση.

(3). Η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει περισσότερες τρομοκρατικές επιθέσεις και οφείλει να είναι προετοιμασμένη για την πρόληψη τους. Αυτό είναι αποτέλεσμα της κατάστασης ανταγωνισμού μεταξύ των μυστικών υπηρεσιών και του Ισλαμικού Κράτους, το οποίο από το 2014 χτίζει έναν μηχανισμό, ώστε να υλοποιήσει τον αρχικό σχεδιασμό του: να εκπαιδεύσει τρομοκράτες στην Συρία και έπειτα να τους στείλει πίσω στην Ευρώπη για να διεξάγουν τρομοκρατικές επιθέσεις. Αυτός ο μηχανισμός έχει μπει σε λειτουργία με εξαιρετικά προσεκτικό και οργανωμένο τρόπο.

(4). Η απότροπη επιθέσεων δείχνει ότι η κατάσταση στην Ευρώπη και αλλού θυμίζει την εποχή μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Είναι παρόμοιες οι συνθήκες με εκείνες που ακολούθησαν μετά την επίθεση της Αλ Κάιντα στους Δίδυμους Πύργους. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα οι διεθνείς υπηρεσίες ασφαλείας γνώριζαν ότι οι εταίροι και συνεργαζόμενες ομάδες της Αλ Κάιντα προετοίμαζαν επιθέσεις. Το Ισλαμικό Κράτος δρα σε τρια διαφορετικά πεδία. Προετοιμάζει ενέργειες με την συνδρομή των μαχητών που στρατολόγησε στην Συρία και στέλνει πίσω στην Ευρώπη. Συνεργάζεται με πυρήνες και ομάδες που βρίσκονται ήδη στην Ευρώπη και δεν είναι απαραίτητα τζιχαντιστές, αλλά σύνδεσμοι του οργανωμένου εγκλήματος και του κοινού ποινικού. Βρίσκεται σε επαφή με μεμονωμένα άτομα, τους αποκαλούμενους μοναχικούς λύκους, περιπτώσεις που έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί μέσω του ίντερνετ και είναι πρόθυμοι να εκτελέσουν τρομοκρατικές επιθέσεις.

(5). Το Ισλαμικό Κράτος είναι υπεύθυνο για το 70% των βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας. Άμεσα ή έμμεσα, μέσω συνεργαζόμενων οργανώσεων (π.χ. στην περίπτωση της Μπόκο Χαράμ στη Νιγηρία ή της Ανσαρ Μπάιτ αλ-Μάκντις στο Σινά).

(6). Η Κατάσταση στη Συρία βρίσκεται υπό πλήρες καθεστώς αναρχίας με πάνω από 100 διαφορετικές οργανώσεις με διαφορετική τακτική, στόχους και συμμάχους. Η Τζαμπχάτ Φατάχ αλ Σαμ (Jabhat Fateh al-Sham) όπως μετονομάστηκε το μέτωπο Αλ Νούσρα έχει ηγετικό ρόλο στις εξελίξεις στη Συρία. Η απόφαση για αποσύνδεση της οργάνωσης από την Αλ Κάιντα πρόκειται για καθαρά συγκυριακή επιλογή, ενώ έχει προηγηθεί η συγκατάθεση του Αλ Ζαουάχρι, διαδόχου του Μπιν Λάντεν για αυτή την εξέλιξη. Αν μάλιστα εξετάσουμε πιο προσεκτικά, η δράση της Τζαμπχάτ Φατάχ αλ Σαμ ευθυγραμμίζεται με το στρατηγικό όραμα του Αλ Ζαουάχρι που ήταν ανέκαθεν η προσήλωση στη Μέση Ανατολή και τις αραβικές χώρες για την ενθάρρυνση του τζιχαντισμού και όχι στον «μακρινό εχθρό», την Δύση. Δεν είναι τυχαίο ότι το Μέτωπο Αλ Νούσρα αξιοποίησε από την αρχή τις χαοτικές συνθήκες που επικρατούσαν στη Συρία, σύμφωνα με τις επιταγές του Ζαουάχρι. Σήμερα η Φατάχ αλ Σαμ έχει αποκηρύξει τις τρομοκρατικές ενέργειες στη Δύση και συνεργάζεται με οργανώσεις που δεν είναι θρησκευτικές, όπως με τις Δημοκρατικές Δυνάμεις της Συρίας εναντίον του Άσαντ και της Χεζμπολάχ.

(7). Η Χεζμπολάχ έχει υποστεί μεγάλο κόστος από την εμπλοκή της στον εμφύλιο της Συρίας και αναζητά ιδανικό τρόπο απεμπλοκής. Από την άλλη πλευρά, όμως, έχει κατορθώσει να στρατικοποιηθεί ακόμη περισσότερο ως οργάνωση, εξυπηρετώντας τα στρατηγικά συμφέροντα της και λαμβάνοντας εξοπλισμό και τεχνογνωσία από το Ιράν. Συνεργάζεται επίσης με την Ρωσία, αλλά οι μεταξύ τους σχέσεις ενδεχομένως δεν βασίζονται σε αμοιβαία εμπιστοσύνη. Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα θα προτιμούσε να απεμπλακεί η οργάνωση από την Συρία, να εξαργυρώσει τις επιτυχίες της και να επικεντρωθεί στο πεδίο της πολιτικής στον Λίβανο. Ορισμένοι αναλυτές, μάλιστα, παραλληλίζουν την εμπλοκή της Χεζμπολάχ στη Συρία με εκείνη των Αμερικανών στο Βιετνάμ, ως δύναμη κατοχής, γεγονός που υπονομεύει τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της οργάνωσης στον Λίβανο.

Δημοφιλή