Τα ξημερώματα της 9ης Νοεμβρίου οι Έλληνες παρακολουθήσαμε, μαζί με τον υπόλοιπο πλανήτη, τον δισεκατομμυριούχο επιχειρηματία Ντόναλντ Τραμπ να εκλέγεται πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, την στιγμή που όλα τα προγνωστικά και οι δημοσκοπήσεις –ακόμα και των παραδοσιακά Ρεπουμπλικανικών μέσων ενημέρωσης- τον έδειχναν να χάνει και μάλιστα με διαφορά. Στα μάτια μας, η απρόβλεπτη νίκη του σηματοδοτεί μια αλλαγή προς το χειρότερο ή το καλύτερο –ανάλογα με τις πολιτικές μας πεποιθήσεις- για τον αμερικανικό λαό. Στην πραγματικότητα ωστόσο, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ αποτελούν την μεγαλύτερη υπερδύναμη του πλανήτη, ο Τραμπ αναμένεται να αλλάξει ολόκληρο τον κόσμο.
Ανώτατο Δικαστήριο
Η πρώτη άμεση επίδραση που θα έχει η νίκη Τραμπ στις ΗΠΑ θα είναι στο Ανώτατο Δικαστήριο (Supreme Court, το οποίο βρίσκεται στην ύψιστη βαθμίδα της δικαστικής εξουσίας της χώρας. Οι αποφάσεις του δεν μπορούν να εφεσιβληθούν, παρά μόνο να αλλάξουν με άλλη απόφαση του ιδίου δικαστηρίου ή με συνταγματική τροποποίηση. Οι βασικές αρμοδιότητες του Ανωτάτου Δικαστηρίου συνίστανται στην εξέταση της συμμόρφωσης των νόμων και των κυβερνητικών ενεργειών προς τις αρχές που επιτάσσει το Σύνταγμα. Η πρακτική αυτή, γνωστή ως «δικαστική αναθεώρηση», επιτρέπει στο Δικαστήριο την προσβολή των νόμων που κρίνονται αντισυνταγματικοί. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να ελέγξει το Ανώτατο Δικαστήριο διορίζοντας δικαστές και απονέμοντας χάρη σε καταδικασθέντες. Μετά τον θάνατο του αρχιδικαστή Άντονι Σκαλία και μετά την απόρριψη της πρότασης Ομπάμα να πάρει την θέση του ο Μέρι Γκάρλαντ, αυτός που θα ορίσει τον αντικαταστάτη του θα είναι ο Ντόναλντ Τραμπ. Η επιλογή του αναμένεται να διαμορφώσει τους νόμους που θα επιβληθούν στις ΗΠΑ για μια ολόκληρη γενιά, καθώς το αξίωμα του αρχιδικαστή είναι ισόβιο. Μέχρι στιγμής, μία από τις κυριότερες ανησυχίες των Αμερικανών είναι η τύχη των αμβλώσεων, τις οποίες έχει υποσχεθεί να απαγορεύσει ο μεγιστάνας.
Κλιματική Αλλαγή
Δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που προειδοποιούν ότι «μια προεδρία Τραμπ ίσως είναι το τέλος για το κλίμα». Ο μεγιστάνας είχε υποσχεθεί στους ψηφοφόρους του ότι δεν θα εφαρμόσει αυστηρές πολιτικές στον τομέα της παραγωγής ενέργειας και ότι δεν θα ακολουθήσει το σχέδιο «Clean Power» του Μπάρακ Ομπάμα για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αν κρατήσει την υπόσχεσή του, η συμφωνία για το κλίμα που υπογράφηκε στο Παρίσι και έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ θα βρεθεί σε κίνδυνο, όπως και ο πλανήτης Γη. Πράγματι, ο Τραμπ νίκησε εν μέρει χάρη στην στάση του στο θέμα του άνθρακα. Πριν ο ίδιος «πάρει» την Πενσυλβάνια για ένα βαθμό προβάδισμα, η Χίλαρι Κλίντον είχε μεγάλες πιθανότητες νίκης. Η Καλιφόρνια θα της έδινε 50 εκλέκτορες και η Πενσυλβάνια θα μπορούσε να της δώσει άλλους 20, ξεπερνώντας κατά πολύ τον αριθμό των 270 εκλεκτόρων που χρειαζόταν για να «κλειδώσει» την προεδρία. Η συγκεκριμένη Πολιτεία θεωρείται «swing state», επειδή ακριβώς αντιπροσωπεύει δύο κόσμους. Στο αστικό της κέντρο, την Φιλαδέλφεια, μια ιστορική πόλη με πολλούς φοιτητές και Αφροαμερικανούς, ο Τραμπ ήταν κάτι περισσότερο από ανεπιθύμητος. Οι βόρειες περιοχές της Πολιτείας όμως εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εξαγωγή άνθρακα, με την πλειοψηφία των κατοίκων να είναι ανθρακωρύχοι. Εκείνοι ήταν που ψήφισαν τον Τραμπ υπό τον φόβο ότι διαφορετικά θα έχαναν τις δουλειές τους. Κατά ένα τρόπο, η υπόσχεση του Τραμπ να καταδικάσει τον πλανήτη σε αργό «θάνατο» τον έβγαλε νικητή.
Obamacare
Το πρόγραμμα «Affordable Care Act», γνωστό και ως «Obamacare», αποτελεί ίσως μία από τις σημαντικότερες παρακαταθήκες του Μπάρακ Ομπάμα. Αυτό δίνει για πρώτη φορά την δυνατότητα στους ανασφάλιστους Αμερικανούς πολίτες να έχουν πρόσβαση σε οικονομική ιατροφαρμακευτική φροντίδα, κάτι που δεν ίσχυε ως τώρα στις ΗΠΑ. Το πρόγραμμα, το οποίο εξυπηρετεί 45 εκατομμύρια ανθρώπους, είχε δεχτεί –και συνεχίζει να δέχεται- κριτική από Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς που πιστεύουν ότι απομυζά μεγάλα χρηματικά ποσά από το αμερικανικό Δημόσιο. Ο Ντόναλντ Τραμπ, καθ’ όλη την διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας είχε ταχθεί κατά του Obamacare. Εάν κρατήσει την υπόσχεσή του, αυτό σημαίνει ότι εκατομμύρια ζωές θα βρεθούν σε κίνδυνο, καθώς θα αδυνατούν να πληρώσουν την ασφάλεια υγείας τους. Υπενθυμίζουμε ότι οι ΗΠΑ είναι μια χώρα με μεγάλες κοινωνικοοικονομικές ανισότητες. Υπολογίζεται ότι το 2015 43,1 εκατ. άνθρωποι (το 13,5% του πληθυσμού) ζούσαν κάτω από τα όρια της φτώχειας. Μετά την εκλογή του ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι δεν θα καταργήσει το Obamacare, όμως θα το τροποποιήσει, χωρίς να δίνει περισσότερες εξηγήσεις.
Ρωσία
Πριν δύο εβδομάδες, ο Ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν απέστειλε επιστολή στον Ντόναλντ Τραμπ, στην οποία εξέφραζε την ελπίδα του για αποκατάσταση της διμερούς συνεργασίας Ρωσίας–ΗΠΑ και την αναβάθμιση της σε ένα «νέο επίπεδο». «Ελπίζω ότι... θα είμαστε σε θέση – ενεργώντας με ένα εποικοδομητικό και ρεαλιστικό τρόπο – να πραγματοποιήσουμε πραγματικά βήματα προς την αποκατάσταση του πλαισίου της διμερούς συνεργασίας μας σε διάφορα ζητήματα καθώς και να αναβαθμίσουμε την συνεργασία μας στην διεθνή σκηνή σε ένα ποιοτικά νέο επίπεδο», έγραφε ο Ρώσος πρόεδρος. Υπενθυμίζουμε ότι ο Τραμπ εξέφραζε τον θαυμασμό του προς τον Πούτιν καθ’ όλη την διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, με τα συναισθήματα να είναι αμοιβαία. Εάν ο Τραμπ επιδιώξει πράγματι την σύσφιξη των δύο χωρών, άγνωστο θα είναι το μέλλον του ΝΑΤΟ και των διεθνών συμμαχιών. Η Ουκρανία και οι χώρες της Βαλτικής έχουν ήδη εκφράσει την ανησυχία τους.
Συρία
Μεγάλες θα είναι και οι επιδράσεις της εκλογής Τραμπ στην Συρία. Υπενθυμίζουμε ότι, μέχρι τώρα, οι ΗΠΑ παρέχουν υλική στήριξη σε αντικαθεστωτικές ομάδες ανταρτών και επιθυμούν την απομάκρυνση του προέδρου Μπασάρ Αλ-Άσαντ. Ο ίδιος ο Ομπάμα έχει ασκήσει κριτική στην βιαιότητα που έχει επιδείξει η συριακή κυβέρνηση κατά την διάρκεια του εμφυλίου και έχει ζητήσει την παραίτηση του Σύριου προέδρου. Ωστόσο, ο Τραμπ αναμένεται να τηρήσει διαφορετική στάση, στην προσπάθειά του να συσφίξει τις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας. «Η θέση μου είναι ότι η Συρία πολεμάει το Ισλαμικό Κράτος και πρέπει να απαλλαγούμε από το Ι.Κ. Η Ρωσία βρίσκεται τώρα σε συμμαχία με τη Συρία, και τώρα έχουμε το Ιράν, που γίνεται ισχυρό, εξαιτίας μας, σε συμμαχία με τη Συρία. Υποστηρίζουμε αντάρτες εναντίον της Συρίας και δεν έχουμε ιδέα ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι», είχε δηλώσει ο ίδιος τον Νοέμβριο, προσθέτοντας ότι υπάρχει κίνδυνος ενός πολέμου ΗΠΑ-Ρωσίας, εάν η αμερικανική κυβέρνηση συνεχίζει να στηρίζει τους αντικαθεστωτικούς. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο Τραμπ με αυτό τον τρόπο θα φέρει την ειρήνη στην πολύπαθη χώρα, την στιγμή που άλλοι θεωρούν ότι θα πρέπει να διατηρηθεί η στάση των ΗΠΑ απέναντι στον Άσαντ και την Ρωσία, λόγω των θανατώσεων αμάχων και άλλων εγκλημάτων πολέμου για τις οποίες κατηγορούνται οι δύο δυνάμεις.