Πώς μοιάζει η «Αποκάλυψη» του Ιωάννη;

Πώς μοιάζει η «Αποκάλυψη» του Ιωάννη;

Ο Αλέκος Κυραρίνης μιλά στη HuffPost Greece για την εικονογραφική του προσέγγιση στο ιερό κείμενο

«Η Αποκάλυψη δεν είναι κείμενο ενός καιρού και μιας γενεάς ανθρώπων, αλλά όλων των καιρών και όλων των γενεών» έγραφε ο Σεφέρης για τη μεταγραφή του «σκοτεινού» βιβλίου στη νέα ελληνική. Πώς, όμως, εικονογραφούμε σήμερα ένα βιβλίο της πίστης, που φτάνει στα έσχατα της ιστορίας; Και ποιες οι προσλαμβάνουσες του κοινού στην αποκαλυπτική γραφή του Ιωάννη; Ο Αλέκος Κυραρίνης, από τους πλέον σημαντικούς δημιουργούς της γενιάς του, πιάνει μολύβι και χαρτί κι αποτυπώνει υπερρεαλιστικές εικόνες και μυστικά σύμβολα του κειμένου, επιχειρώντας κάτι μοναδικό: με οδηγό την εικονογραφική παράδοση του Όρους και το ζωγραφικό πρότυπο ενός μοναχού, του Διονυσίου του εκ Φουρνά, μεταγράφει εικαστικά την «Αποκάλυψη», με γλώσσα σύγχρονη, ζωντανή, που πατά στέρεα στο κείμενο και δεν το προδίδει.

«Η Αποκάλυψη αφορά τη μάχη του καλού και του κακού και τον τελικό θρίαμβο του καλού, την τελική κρίση» εξηγεί ο δημιουργός που αφιέρωσε δύο χρόνια μελετώντας το βιβλίο και σχετικά κείμενα γύρω από την εικονογράφησή του . «Καιρό τώρα ήθελα να καταπιαστώ με το έργο, να ζυγίσω και τις δυνάμεις μου, γιατί είναι μια εσωτερική διαδικασία. Ήθελα να το νιώσω και να ζήσω αυτήν την αμφιβολία: μπορώ να το κάνω; δικαιούμαι να το κάνω; μήπως είναι παράτυπο με τον τρόπο που θα το αποδώσω; μήπως «σκανδαλίσει» τους ανθρώπους που πιστεύουν; Εγώ είμαι από τους ανθρώπους που πιστεύουν».

Με ποιον τρόπο τη «διαβάσατε» εικονογραφικά;

Το καλό και το κακό δεν παρουσιάζονται με χολιγουντιανό τρόπο, όπως ίσως το χουμε στο μυαλό μας. Στη δική μας ανατολική εικονογραφία, ακόμη και το κακό είναι εξευγενισμένο και φιλτραρισμένο μέσα από την ποιότητα της τέχνης και της ανάγνωσης που έχει ένας σκεπτόμενος σε αυτόν τον τόπο. Και μέσα σε αυτήν τη φύση ακόμη, γιατί είναι θέμα ισορροπίας γοητείας και τρόμου. Υπάρχει ένα σε αυτά τα δύο που καθορίζει και την τέχνη και το είδος των φόβων μας.

Το «θηρίο» σήμερα ποιο είναι;

Αυτό που έχουμε όλοι μέσα μας. Υπάρχουν και κοινοί δαίμονες και κοινά θηρία γιατί ζούμε σε μια κοινωνία ανθρώπων, όπου πρέπει να είμαστε δεμένοι μεταξύ μας. Το θηρίο είναι η κακότητα, ο θυμός, η αχαριστία, η αδικία, η εμπάθεια, που ο καθένας από μόνος του αλλά και όλοι μαζί πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

Τα τελευταία χρόνια αναμετριέστε ζωγραφικά με το «καλό» και το «κακό», με αγγέλους και δράκους, έχοντας σταθερά το βλέμμα στην παράδοση.

Για να ενηλικιωθεί ένας ζωγράφος, να βρει τα πατήματά του και να μπορέσει να συνεχίσει, πέραν από αυτή την παιδεία που έχουμε όλοι – μια δυτική παιδεία -, νομίζω πρέπει σιγά-σιγά να ανδρωθεί, να κοιτάξει και μέσα του, να συγκλίνει η ζωγραφική του με το πνεύμα του. Η ζωγραφική να είναι ένας κισσός, που θα αναπτυχθεί επάνω σ’ ένα υγιές δέντρο. Και το δέντρο αυτό θα είναι η γνώμη του για τον κόσμο, ο πολιτισμός που έχει μέσα του, ο κόσμος που φέρει αυτός ο άνθρωπος. Εκεί επάνω αναπτύσσεται η τέχνη παίρνει ζωμούς απ’ ό,τι χαρακτηρίζει αυτόν τον άνθρωπο από τα παιδικά του χρόνια. Σκέφτομαι καμιά φορά ζωγράφους που πηγαίνουν στην Αμερική, με σκοπό να πετύχουν και πηγαίνουν και κάνουν πιο «αμερικάνικη» τέχνη από τους Αμερικάνους. Αυτά τα πράγματα δεν είναι βιωμένα.

Τι εννοείτε «βίωμα»;

Ένα παιδί που κάνει μια ζωή, που οι μεγαλύτεροι άνθρωποι δεν μπορούν να την κατανοήσουν, μπορεί να μην το ξέρει καλά ο ίδιος, αλλά έχει βιωμένα στα ένστικτά του και στα προγονικά του αισθήματα κάποιες απολήξεις από την παράδοση. Αυτά μπορεί να σχετίζονται με το είδος των φόβων του, τις προσταγές που δίνει ο ίδιος στον εαυτό του, με τον τρόπο ακόμη που βλέπει το τοπίο γύρω του όταν πίνει τον καφέ του. Όλα αυτά έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής ή, το σημαντικότερο, με το ζήτημα του θανάτου. Το μόνιμο άγχος που έχουμε όλοι και οι περισσότεροι λέμε ψέματα πως το έχουμε ξεπεράσει. Εκεί ακριβώς είναι ο πολιτισμός μας και ο πολιτισμός ενός τόπου δίνει απαντήσεις στα ζητήματα αυτά.

Η γραφή σας, όμως, είναι σύγχρονη και παραπέμπει σε ζωγράφους, όπως ο Μιρό, ο Κλέε κι ο Καντίνσκι. Αυτή η τέχνη μπορεί να ειδωθεί στη λατρεία;

Όχι, σε καμιά περίπτωση δεν πιστεύω ότι μπορεί να γίνει μια σύγχρονη τέχνη, που να μπαίνει σε εκκλησίες και να τη λατρεύει ο κόσμος. Η βυζαντινή τέχνη που γνωρίζουμε, έστω και χοντροκομμένη όταν τη βλέπουμε, όταν ακολουθεί κάποιους κανόνες, υπενθυμίζουν αυτό που ξέρουμε για τις εικόνες κι αυτό που έχουμε μέσα στην καρδιά μας. Νομίζω ότι όσο πιο επιτυχημένα επιχειρεί ένας ζωγράφος να κάνει μία νέα τέχνη για την εκκλησία, τόπο πιο παραπλανητική είναι.

Νιώθετε σκαπανέας της παράδοσης;

Εγώ είμαι ένας σιδεράς που βαράω μια σφυριά στο αμόνι μου, εκεί φτιάχνεται η ζωγραφική μου, εκεί φτιάχνομαι κι εγώ.

Τα έργα του Αλέκου Κυραρίνη «24 Σκηνές της Αποκάλυψης», σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Λουΐζας Καραπιδάκη, παρουσιάζονται στην Evripides Art Gallery, Ηρακλείτου και Σκουφά, έως το τέλος Απριλίου.

Ημέρες & Ώρες Λειτουργίας

Τρίτη - Πέμπτη - Παρασκευή: 11.00 – 20.30

Τετάρτη: 11.00 -17.00 & Σάββατο: 11.00 -16.00

Κυριακή και Δευτέρα: κλειστά

Δημοφιλή