Λίγες ημέρες πριν την διεξαγωγή της τριμερούς συνόδου κορυφής Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ στη Θεσσαλονική στις 14 και 15 Ιουνίου, η HuffPost Greece συνομίλησε με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ, Yuval Rotem. Στο πλαίσιο των επαφών του στη Αθήνα ο κ. Rotem συνόψισε την πρόοδο, τις προκλήσεις, τις ευκαιρίες αλλά και την μακροπρόθεσμη στρατηγική σημασία των διμερών θεμάτων Ελλάδας και Ισραήλ.
-Για την πρόοδο της τριμερούς συνεργασίας
«Η συνεργασία Ελλαδάς, Κύπρου και Ισραήλ είναι ισχυρή και προωθημένη, εδράζεται στη δημοκρατία, τον πλουραλισμό και τις κοινές αξίες που μοιράζονται οι τρεις χώρες, ενώ στόχος της είναι η προώθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η ιδέα πίσω από την πρόοδο αυτής της τριμερούς είναι οι βασικοί παίκτες που συνεννοούνται, να μπορέσουν να συνεργαστούν είτε αντιμετωπίζοντας μαζί τις προκλήσεις είτε αξιοποιώντας από κοινού τις ευκαιρίες.
-Τι θα συζητηθεί στη Θεσσαλονίκη
Η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν πρωτοστατήσει στην ανάπτυξη της ιδέας και της εμπέδωσης των τριμερών συνεργασιών, όπως αυτές μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, Ελλάδας-Κύπρου-Ιορδανίας, Ελλάδας-Κύπρου-Λιβάνου, όπως και εκείνη με την Παλαιστινιακή Αρχή, όμως η τριμερής με το Ισραήλ είναι η πιο προωθημένη από όλες και εργαζόμαστε πολύ σκληρά προς αυτή την κατεύθυνση. Συμμετείχα στην προηγούμενη τριμερή που διεξήχθη στην Ιερουσαλήμ και η νέα τριμερής σηματοδοτεί ότι όλες οι πλευρές κατανοούν σε βάθος τα οφέλη και εξελίσσουν τον βαθμό συνεργασίας. Ασφαλώς, υπάρχουν θέματα στα οποία η συζήτηση εξελίσσεται με πιο γρήγορους ρυθμούς, όπως ο τουρισμός, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και η υποστήριξη στη διαχείριση κρίσεων. Παράλληλα, όμως, προσπαθούμε να τρέξουμε και σε τομείς, όπως η υγεία και η γεωργία. Ο στόχος μας από κοινού είναι να αντιμετωπίσουμε τα γραφειοκρατικά εμπόδια και να είμαστε λιγότερο συντηρητικοί στη προσέγγιση της τριμερούς συνεργασίας μας, προσδιορίζοντας με ακρίβεια τους στόχους μας.
-Για τις εξελίξεις στην ενέργεια και τον αγωγό EastMed
«Ο τρόπος που σκεφτόμαστε για τον ενεργειακό τομέα και τις ευκαιρίες που σηματοδοτεί διέπονται από μια συνολική οπτική που αποκαλώ o “αγωγός της ειρήνης” και η οποία υποστηρίζει ότι ο ενεργειακός τομέας μπορεί να λειτουργήσει ως όχημα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο έχουμε υπογράψει διμερή συμφωνία εξαγωγής αερίου με την Ιορδανία αλλά και ο λόγος που διαπραγματευόμαστε με τους Αιγύπτιους και την Παλαιστινιακή Αρχή.
Αναφορικά με την επιλογή του αγωγού East Med που αφορά την Ελλάδα και την Κύπρο, οι τεχνικές προδιαγραφές και η βιωσιμότητα του βρίσκονται υπό επεξεργασία έπειτα από απόφαση της σημαντικής τετραμερούς συνάντησης που έγινε τον Απρίλιο στο Τελ Αβίβ με τη συμμετοχή των υπουργών Ενέργειας του Ισραήλ, της Ελλάδας, της Κύπρου, της Ιταλίας και του Επιτρόπου της ΕΕ για θέματα ενέργειας. Θα χρειαστούν ορισμένοι μήνες ακόμη, προκειμένου να έχουμε μια συνολική εικόνα από το πόρισμα της μελέτης που διεξάγεται.
-Για το ενδεχόμενο επιλογής εξαγωγής αερίου από την Τουρκία
«Η δεύτερη επιλογή για μας είναι το ενδεχόμενο εξαγωγής αερίου από την Τουρκία, με σεβασμό και ευαισθησία στην κυπριακή Οικονομική Ζώνη, και όλα αυτά υπό την αίρεση ότι θα βρεθούν περισσότερα κοιτάσματα. Η Αίγυπτος έχει ήδη βρει σημαντικά κοιτάσματα, η Ελλάδα προχωράει σε έρευνες στο Ιόνιο, η Κύπρος έχει προσφορές για περισσότερες έρευνες. Ωστόσο, στόχος μας είναι η διαδικασία του διαλόγου να γίνει με διαφάνεια και ειλικρίνεια, ώστε να επωφεληθούν όλες οι χώρες και οι στρατηγικοί σύμμαχοι μας, η Κύπρος και η Ελλάδα. Aσφαλώς, βέβαια, στο τέλος της ημέρας, δεν αποφασίζουν μόνο οι κυβερνήσεις, αλλά και οι εταιρείες, σύμφωνα με τη διαθεσιμότητα των κοιτασμάτων και της βιωσιμότητας του έργου. Το Ισραήλ οφείλει να αξιοποιήσει τη δυνατότητα να καταστεί εξαγωγέας φυσικού αερίου, με τρόπο ορθολογικό και επικερδές».
-Για την επαναπροσέγγιση Ισραήλ και Τουρκίας
«Με την Τουρκία προσπαθούμε να βαδίσουμε σε μια νέα πορεία επκαι να χτίσουμε γέφυρες που θα επαναφέρουν την αμοιβαία εμπιστοσύνη. Τον Φεβρουάριο ήμουν επικεφαλής ενός διμερούς προγράμματος που θα βοηθήσει τις δυο πλευρές να γεφυρώσουν το χάσμα της προηγούμενης κρίσης. Δεν ξέρω τι θα συμβεί σε μερικά χρόνια, αφού η Μέση Ανατολή βιώνει εξαιρετικά χαοτικές καταστάσεις, αλλά αν το Ισραήλ και η Τουρκία -δυο ανομοιογενείς χώρες-
κατορθώσουν να συνεννοηθούν σε ορισμένα ζητήματα, αυτό θα στείλει ένα ηχηρό μήνυμα σε μια ταραγμένη γειτονιά που εκ των πραγμάτων, ισχυρές δυνάμεις όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία διαδραματίζουν ρόλο στις εξελίξεις. Οφείλουμε, όμως, να αναλογιστούμε τι περισσότερο μπορούμε να πετύχουμε σύμφωνα με τις δυνάμεις και τον περιφερειακό ρόλο μας».
-Για την στάση του Ισραήλ στη δραστηριότητα της Χαμάς στη Τουρκία
«Το Ισραήλ εξακολουθεί να παρακαλουθεί την παρουσία της Χαμάς στη Τουρκία και σε καμία περίπτωση δεν έχει αλλάξει τη στάση του, ιδιαίτερα τώρα υπό τη νέα διοίκηση της οργάνωσης που πιθανόν πλησιάζει πιο κοντά στις Ιρανικές θέσεις. Σε αντίθεση με ορισμένους ευρωπαίους συμμάχους μας, έχουμε δυσκολία να διαχωρίσουμε το πολιτικό από το στρατιωτικό σκέλος της Χαμάς και εγείρουμε συνεχώς στη Τουρκία το ζήτημα παρουσίας της οργάνωσης στο έδαφος της. Η ιδέα ότι οποιαδήποτε δραστηριότητα εναντίον του Ισραήλ ενδεχομένως σχεδιάζεται στη Τουρκία είναι απλώς απαράδεκτη. Και κανείς δεν μπορεί να αναμένει από το Ισραήλ να δείξει οποιαδήποτε ανοχή σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο».
Για τα αποτελέσματα της επίσκεψης του Αμερικανού Προέδρου Τραμπ στη Μέση Ανατολή
«Το Ισραήλ καλωσορίζει την "επιστροφή της Αμερικής" στη Μέση Ανατολή, καθώς θα επιτελέσει παράγοντα σταθερότητας, περιορίζοντας την δράση του Ιράν στην ευρύτερη περιοχή και το οποίο αποτελεί παράγοντα αστάθειας για τα συμφέροντα όχι μόνο του Ισραήλ αλλά και των υπόλοιπων αραβικών χωρών».