διαΝΕΟσις: Πώς θα επηρεάσει η κλιματική αλλαγή την ελληνική οικονομία

διαΝΕΟσις: Πώς θα επηρεάσει η κλιματική αλλαγή την ελληνική οικονομία
The temple of the Parthenon is reflected in a rain puddle atop the ancient hill of the Acropolis during a rainy day October 24, 2012. After a long a hot summer, cooler temperatures and showers this week marked the beginning of the autumn season in Greece. REUTERS/Yannis Behrakis (GREECE - Tags: ENVIRONMENT)
The temple of the Parthenon is reflected in a rain puddle atop the ancient hill of the Acropolis during a rainy day October 24, 2012. After a long a hot summer, cooler temperatures and showers this week marked the beginning of the autumn season in Greece. REUTERS/Yannis Behrakis (GREECE - Tags: ENVIRONMENT)
Yannis Behrakis / Reuters

Κλιματική αλλαγή: Άλλοι θεωρούν πως πρόκειται για ένα μείζον θέμα, το οποίο αφορά όλον τον πλανήτη, καθώς θα επηρεάσει δραματικά την πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού τις ερχόμενες δεκαετίες, και άλλοι- τόσο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όσο και στα καθ'ημάς- θεωρούν πως πρόκειται για συνωμοσίες και φτιαχτά δεδομένα.

Ανεξαρτήτως των απόψεων των αμφισβητιών, η κλιματική αλλαγή έχει αρχίσει ήδη να επηρεάζει πολλούς τομείς δραστηριότητας- και ένας εξ αυτών είναι και ο τομέας της οικονομίας. Οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία τις επόμενες δεκαετίες είναι το αντικείμενο έρευνας της διαΝΕΟσις, την οποία πραγματοποίησε οκταμελής ομάδα επιστημόνων, με συντονιστή τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνο Καρτάλη.

Πόσο θα αλλάξει το κλίμα της Ελλάδας

Σύμφωνα με την έρευνα, η κατά μέσο όρο αύξηση της θερμοκρασίας στα μέσα του αιώνα (2046-2065) σε σχέση με το διάστημα 1961-1990 θα είναι της τάξης των 2,5 βαθμών Κελσίου, με κατά τόπους αύξηση 3,8 βαθμών Κελσίου τους θερινούς μήνες. Η εκτιμώμενη αύξηση των ημερών με καύσωνα ετησίως θα είναι 15-20 ημέρες, ενώ η κατά μέσο όρο μείωση των βροχοπτώσεων θα είναι 12% (κατά 20-30% τους θερινούς μήνες και κατά 10% τους χειμερινούς). Η μέση άνοδος της στάθμης της θάλασσας, σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς, θα είναι μεταξύ 20 και 50 εκατοστών, ενώ τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι συχνότερα. Οι αρνητικές επιπτώσεις θα είναι πιο έντονες στην κεντρική Μακεδονία στη Θεσσαλία, στη δυτική Πελοπόννησο και στην Αττική.

Πιθανές συνέπειες με οικονομικές επιπτώσεις

Όπως αναφέρεται στην έρευνα, περίπου 5,5 εκατ. Έλληνες των 25 μεγαλύτερων πόλεων της χώρας θα αντιμετωπίσουν επιβαρυμένες θερμικές συνθήκες λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας. Το κόστος κατανάλωσης ενέργειας στο κέντρο της Αθήνας θα αυξηθεί σημαντικά, ενώ η υγεία εκατομμυρίων Ελλήνων ηλικίας άνω των 65 θα κινδυνεύσει από τη ραγδαία αύξηση του αριθμού των ημερών με πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Επίσης, οι περιοχές της Θεσσαλίας και της κεντρικής Μακεδονίας αναμένεται να έχουν μειωμένη αγροτική παραγωγή- ωστόσο κάποια σενάρια προβλέπουν θετικές συνέπειες σε πιο εύκρατες περιοχές, όπως η Κρήτη.

Οι επιπτώσεις στις αμπελοκαλλιέργειες θα επηρεάσουν αρνητικά τα νότια της χώρας, ενώ θα ευνοήσουν προσωρινά τα βόρεια. Παράλληλα, ωστόσο, η αύξηση της θερμοκρασίας πιθανότατα θα οδηγήσει στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Η δαπάνη θέρμανσης αναμένεται να μειωθεί σε χειμερινούς προορισμούς, ενώ η δαπάνη ψύξης θα αυξηθεί σε καλοκαιρινούς τουριστικούς προορισμούς. Τα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας, κυρίως αυτά που βρίσκονται σε χαμηλό υψόμετρο στα νότια (Μαίναλο και Χελμός) ενδέχεται να πάψουν να έχουν το χιόνι που έχουμε συνηθίσει, ενώ αρχαιολογικοί χώροι που είναι εκτεθειμένοι στη φύση, όπως ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα και η Αρχαία Ολυμπία είναι πιθανό να κινδυνεύσουν άμεσα. Τα δάση επίσης ενδέχεται να κινδυνεύσουν, καθώς οι δασικές πυρκαγιές θα είναι πιο συχνές.

Ένα από τα πιο τρομακτικά ευρήματα της έρευνας έχει να κάνει με την απώλεια έκτασης της χώρας: Από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας κινδυνεύει να χαθεί το 3,5% της έκτασης. Το φαινόμενο μπορεί να έχει κόστος ίσο με περίπου το 2% του ΑΕΠ της χώρας.

Ο Λαιμός της Βουλιαγμένης ενδέχεται να γίνει νησί, ενώ δημοφιλείς παραλίες της Ελλάδας είναι πιθανό να κινδυνεύσουν να εξαφανιστούν: Η νότια παραλία του Ορνού της Μυκόνου εκτιμάται ότι θα «φαγωθεί» από τη θάλασσα πλήρως, ενώ τα νερά θα φτάσουν σε απόσταση 150 μέτρων από την ακτή, κατακλύζοντας δρόμους και κτίρια. Τα Δέλτα των μεγάλων ποταμών, όπως του Αξιού, εκτιμάται πως θα μετατραπούν σε θαλάσσιους κόλπους, ενώ λιμάνια και μαρίνες θα χρειαστούν εκτεταμένες εργασίες αναβάθμισης και θωράκισης.

Προτάσεις

Κάποιες εκ των προτάσεων της έρευνας έχουν ως εξής:

α) Μετάβαση σε οικονομία χαμηλού άνθρακα ως το 2050, με σταδιακή απεξάρτηση από τη χρήση ορυκτών καυσίμων.

β) Αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου, ώστε να ενσωματώνεται η διάσταση της κλιματικής αλλαγής, με προτεραιότητα τα Σχέδια Διαχείρισης των Υδατικών Διαμερισμάτων, ιδίως της Θεσσαλίας, της δυτικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου.

γ) Προετοιμασία ειδικών σχεδίων για τους κλάδους (πρωτογενής τομέας, τουρισμός κλπ) και τις περιοχές που θα πληγούν από την κλιματική αλλαγή.

δ) Σύσταση μιας μορφής μητροπολιτικής διοίκησης στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη για την εκπόνηση και υλοποίηση ολοκληρωμένων σχεδίων προσαρμογής.

ε) Σταδιακή βελτίωση του κτιριακού περιβάλλοντος στις πόλεις, με προτεραιότητα στις θερμικά επιβαρυμένες περιοχές, που κατά κανόνα είναι και οι φτωχότερες.

στ) Αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τις ιδιωτικές επενδύσεις, για την ενίσχυση εγχώριων παραγωγικών δραστηριοτήτων που υποστηρίζουν την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

ζ) Προσαρμογή του Εθνικού Συστήματος Υγείας στις νέες προκλήσεις που δημιουργούνται για τον πληθυσμό.

Δημοφιλή