«Πιστή εφαρμογή των συμφωνηθέντων και αυστηρός έλεγχος της υλοποίησης τους». Αυτό είναι το αυστηρό πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούν οι επόμενες αξιολογήσεις του υφιστάμενου προγράμματος, όπως το έθεσαν οι επικεφαλής των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών κατά τις ομιλίες τους στο συνέδριο του Economist.
Παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις και επιδιώξεις, όπως αυτές εμφανίζονται σε κάθε δημόσια τοποθέτηση των θεσμών ή σε ιδιωτική συνομιλία με τα στελέχη τους, και οι τέσσερις θεσμοί οι οποίοι εμπλέκονται στο ελληνικό πρόγραμμα καταλήγουν στον κοινό τόπο ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων τις οποίες έχει συμφωνήσει με τους δανειστές.
Υπό αυτό το πρίσμα οι τεχνοκράτες των θεσμών εκτιμούν ότι η χώρα θα μπορούσε να αποφύγει τη λήψη επιπλέον μέτρων και σε βάθος χρόνου να ανοίξει τη συζήτηση για τη διευθέτηση του χρέους.
Ενδεικτικές για τη στάση που κρατούν οι θεσμοί είναι οι δηλώσεις της εκπροσώπου του ΔΝΤ, Ντέλιας Βελκουλέσκου, η οποία τόνισε την ανάγκη να εφαρμοστούν πλήρως οι μεταρρυθμίσεις που πρόσφατα ψήφισε η κυβέρνηση στο συνταξιοδοτικό και στο φορολογικό με τη μείωση του αφορολογήτου. Όπως ανέφερε, στο παρελθόν έχει παρατηρηθεί μία δυστοκία στην προώθηση και υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που είχαν συμφωνηθεί μεταξύ της κυβέρνησης και των πιστωτών της.
Ωστόσο, αν και οι θέσεις των δανειστών σχετικά με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα συμπίπτουν απόλυτα, το θέμα του χρέους και των δημοσιονομικών στόχων τους οποίους έχουν θέσει οι Ευρωπαίοι ή για την ακρίβεια το Βερολίνο, φαίνεται πως διατηρεί αγεφύρωτη την απόσταση η οποία τους χωρίζει με το Ταμείο.
Τόσο η τοποθέτηση της κυρίας Βελκουλέσκου, όσο και οι πληροφορίες που έρχονται από το Ταμείο δείχνουν ότι το ΔΝΤ δεν είναι διατεθειμένο μετά τις γερμανικές εκλογές να υποχωρήσει στο ελληνικό ζήτημα. Το Ταμείο εμμένει στην άποψη του ότι το πρωτογενές πλεόνασμα δεν μπορεί να ξεπερνά το 1,5% του ΑΕΠ, ενώ επιμένει ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και ως εκ τούτου θα πρέπει να ρυθμιστεί από τους Ευρωπαίους.
Η επιμονή των στελεχών του Ταμείου σε αυτή τη θέση την οποία έχουν διατυπώσει εδώ και αρκετό καιρό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωσε ότι η ρύθμιση του χρέους θα πρέπει να συνοδευτεί από ένα τέταρτο μνημόνιο, μοιάζει να ανοίγει το δρόμο για την αποχώρηση του Ταμείου από το Ελληνικό πρόγραμμα.
Τα επόμενα βήματα
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης προσπαθεί να υπολογίσει όλες τις πιθανότητες, επιχειρώντας να προβλέψει όλα τα πιθανά σενάρια. Σε αυτό το πλαίσιο η κυβέρνηση θα πρέπει να σχεδιάσει την τακτική που θα ακολουθήσει τους επόμενους περίπου 13 μήνες έως την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα που θα πρέπει να κερδίσει είναι η ομαλή επιστροφή στις αγορές, εν όψει της ολοκλήρωσης του τρίτου Μνημονίου. Συγκεκριμένα το καλοκαίρι του 2018 θα πρέπει να βρει την ελληνική οικονομία να χρηματοδοτείται πλήρως από τις αγορές, χωρίς να έχει την ανάγκη νέων δανείων από την πλευρά των θεσμών.
Με δεδομένη την θέση της ΕΚΤ να μην εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (μάλλον έως και το τέλος του 2017), η κυβέρνηση θα πρέπει να «μετρήσει» τις δυνάμεις της με δοκιμαστικές εξόδους εν όψει του κρίσιμου καλοκαιριού του 2018. Όπως έχει γράψει η ΗuffPost Greece οι σχετικές αποφάσεις για τις ημερομηνίες δοκιμαστικής εξόδου στις αγορές θα κριθούν από το εάν το Ταμείο θα επιλέξει το επόμενο διάστημα να σκληρύνει τη στάση του, αλλά και από τις πολιτικές αποφάσεις οι οποίες θα ληφθούν σε Βερολίνο, Φρανκφούρτη και Βρυξέλλες.