Όλοι έχουμε ακούσει την έκφραση «στρίβειν δια του αρραβώνος» και αν και πρόκειται για μία φράση που κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν παλιακή, υπάρχουν άλλοι που ταυτίζονται με εκείνη. Πραγματικά, υπάρχουν εκείνοι που ονειρεύονται τον γάμο, και μάλιστα, τον αποζητούν και υπάρχουν και εκείνοι που μόνο η σκέψη της εκκλησίας, της μπομπονιέρας και των κουφέτων είναι αρκετή για να τους λούσει κρύος ιδρώτας. Σε τι διαφέρουν οι δύο τύποι ανθρώπων;
Η ψυχολόγος Αγγελική Τζάνου, απαντά σε τρεις βασικές ερωτήσεις που εξηγούν την αιτία που δημιουργείται και διατηρείται μία φοβία προς τους γάμους.
Είναι αλλιώς για τους άντρες και τις γυναίκες;
Άντρες που δεν είναι αρκετά δυναμικοί και πετυχημένοι και γυναίκες που δηλώνουν ανεξάρτητες και σύγχρονες. Είναι λίγο δύσκολο να συνδυαστούν αυτά τα σύγχρονα στερεοτυπικά μοντέλα άντρα και γυναίκας λοιπόν. Για αυτό και μπορούμε να εξηγήσουμε από μία πλευρά την μείωση του αριθμού των γάμων. Επιπλέον, η πλειοψηφία των τελευταίων ερευνών έχει αποδείξει ότι δεν ισχύει πλέον ότι οι άντρες είναι εκείνοι που αποφεύγουν και φοβούνται τον γάμο, συγκριτικά ανάμεσα στα δύο φύλα, καθώς και οι δύο είναι το ίδιο απορριπτικοί απέναντι στον θεσμό του γάμου. Το κοινό τους σημείο, είναι ο φόβος πως ο γάμος μπορεί να αποτύχει καθώς ο αριθμός των προβληματικών γάμων καθώς και των διαζυγίων ολοένα και αυξάνεται. Αυτό που είναι χαρακτηριστικό της εποχής μας επίσης, είναι πως η οικονομική κατάσταση και των δύο φύλων είναι κάπως ασταθής ή δυσχερής καθώς και πως δυσκολεύονται να φύγουν από το πατρικό τους σπίτι, παράγοντες που αποτελούν τροχοπέδη ακόμη και στην σκέψη του γάμου.
Είναι η σχέση των γονιών μας πρότυπο που προκαλεί αυτό τον φόβο;
Οι περιπτώσεις που φαίνεται να είναι υπεύθυνες για αυτό είναι δύο: είτε ένας κακός γάμος μεταξύ των γονιών που μπορεί να κατέληξε σε διαζύγιο ή σε μία κακοποιητική (λεκτικά, συναισθηματικά ή σωματικά) σχέση, είτε ένας εξιδανικευμένος γάμος που έχει δύο ευτυχισμένα μέλη. Και οι δύο αυτές διαδρομές, δημιουργούν διαστρεβλωμένες σκέψεις στο άτομο. Στην πρώτη, το παιδί αυτής της οικογένειας μπορεί να φοβάται μην αναπαράγει το δύσκολο περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε ή πιέζει τον εαυτό του για να βρει τον ιδανικότερο σύντροφο και να φτιάξει μία ονειρική σχέση ώστε να προλάβει την προβληματική κατάσταση που ο ίδιος βίωσε. Στην δεύτερη, τα πολύ απαιτητικά πρότυπα των γονιών που έχει υποβάλλει το άτομο στον εαυτό του, καθιστούν αρκετά αγχωτική την διαδικασία να βρουν ένα αντίστοιχα ταιριαστό σύντροφο για να φτιάξουν μια εξίσου ευτυχισμένη και ιδανική οικογένεια. Αυτό που βγαίνει ως συμπέρασμα, είναι πως μία κακή ή μία ιδανικά παρουσιασμένη σχέση, μπορεί να λειτουργεί αποτρεπτικά ή/και απειλητικά προς την εξέλιξη της ερωτικής ζωής των παιδιών.
Με ποιον τρόπο κάνουμε σχέσεις;
Κατά την θεωρία δεσμού του ψυχιάτρου και ψυχαναλυτή John Bowlby, η σχέση που είχε κάποιος με την μητέρα του ως παιδί, είναι και μία σχέση που θα εμπνεύσει τον τρόπο που θα συσχετίζεται και με τους ερωτικούς του συντρόφους ως ενήλικας. Οι παράγοντες της εγγύτητας και του στρες, είναι αυτοί που ορίζουν και το είδος δεσμού που θα κάνει. Συμπερασματικά, ένα άτομο που δεν μπορεί να αντέχει την εγγύτητα χωρίς να βιώνει υπερβολικό άγχος, έχει βιώσει μία δυσλειτουργική σχέση με την μητέρα του. Στις σχέσεις λοιπόν, αναζητά κανείς η εγγύτητα είναι ή πολύ στενή και έντονη, ώστε να είναι και απόδειξη της αγάπης και της ποιότητας μιας σχέσης ή μειωμένη και σχεδόν μηδαμινή για να μην βιώνεται ως καταπιεστική και απειλητική προς τον ατομικό χώρο του ατόμου. Μοιραία, το άτομο δεν έχει ποτέ αρκετά κοντινή ή απόμακρη σχέση με τον σύντροφό του και βιώνει κυρίως άγχος. Το άγχος αυτό καταλήγει να είναι φόβος πως στο τέλος η σχέση θα τελειώσει και το άτομο θα πληγωθεί.
Το συμπέρασμα;
Όπως τονίζει και η κ. Τζάνου ο γάμος είναι κάτι πολύ προσωπικό και αφορά μόνο το ζευγάρι. Μόνο εκείνο μπορεί να αποφασίσει πως θέλει να είναι η κοινή πορεία τους.
«Ο γάμος είναι βήμα που αφορά πρώτα και μόνο το ίδιο το ζευγάρι. Αυτό σημαίνει πως μόνο οι δύο σύντροφοι γνωρίζουν τι ανάγκη έχουν από την σχέση τους και με ποιον τρόπο χρειάζονται να την εξελίξουν. Ο καθένας για τον εαυτό του και έπειτα και οι δύο μαζί, μπορούν να καταλάβουν και να επικοινωνήσουν τι χρειάζονται και τι επιθυμούν ώστε να σχεδιάσουν την κοινή τους πορεία.», αναφέρει χαρακτηριστικά.