Το πρόγραμμα προστασίας της Κύπρου για τις θαλάσσιες χελώνες, ένα από τα καλύτερα στη Μεσόγειο

Το πρόγραμμα προστασίας της Κύπρου για τις θαλάσσιες χελώνες, ένα από τα καλύτερα στη Μεσόγειο

Το πρόγραμμα προστασίας και διαχείρισης των θαλάσσιων χελωνών της Κύπρου, που αναγνωρίζεται ως ένα από τα καλύτερα προγράμματα στη Μεσόγειο, εφαρμόζεται από το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) με επίκεντρο τον Σταθμό Λάρας, στην περιοχή της χερσονήσου του Ακάμα, στο δυτικό τμήμα της Κύπρου. Στις παραλίες της Κύπρου αναπαράγονται δύο είδη θαλάσσιων χελωνών: Η Πράσινη Χελώνα (Cheloniamydas) και η Καρέττα (Carettacaretta). Στη περιοχή της Μεσόγειου οι Πράσινες Χελώνες γεννούν σχεδόν αποκλειστικά στην Κύπρο και την Τουρκία. Η Καρέττα-Καρέττα γεννά και στην Ελλάδα και σε πιο μικρούς αριθμούς και σε άλλες χώρες της Μεσογείου.

Το σχέδιο προστασίας/πρόγραμμα παρακολούθησης των θαλάσσιων χελωνών, που άρχισε τη λειτουργία του το 1978 και έχει επιλεγεί ανάμεσα στα καλύτερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ήταν στη λίστα Natura 2015 Award Finalists όπου παραμένει μέχρι και σήμερα), πραγματοποιείται κάθε καλοκαιρινή περίοδο, με κύριους στόχους:α) Την προστασία των χελωνών, β) την προστασία των αυγών και των μικρών χελωνών από τους φυσικούς τους εχθρούς (αλεπούδες) και τις ανθρώπινες δραστηριότητες, γ) την προστασία και τη διατήρηση των εναπομεινάντων αναπαραγωγικών βιοτόπων τους, δ) τον συστηματικό έλεγχο του πληθυσμού των χελωνών και της αναπαραγωγικής τους δραστηριότητας στην Κύπρο, και ε) την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού για την προστασία και διατήρηση των χελωνών και γενικά του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια γενική αύξηση της φωλεοποίησης των θαλάσσιων χελωνών και ιδιαίτερα της χελώνας Καρέττα. Η αύξηση αυτή είναι αποτέλεσμα των μέτρων προστασίας τους, που λαμβάνονταν πριν από 20-25 χρόνια και του γεγονότος ότι αυτά συνεχίζονται να λαμβάνονται. Γι' αυτό τον λόγο οι θαλάσσιες χελώνες και τα αυγά τους προστατεύονται από τον περί Αλιείας Νόμο από το 1971 και η προστασία του βιότοπού τους στην περιοχή Λάρας-Τοξεύτρας εξασφαλίζεται με τα διαχειριστικά μέτρα, που παρουσιάζονται στους Κανονισμούς του ιδίου Νόμου.

Οι θαλάσσιες χελώνες και τα αυγά τους στην Κύπρο προστατεύονται, από το 1971 από τον περί Αλιείας Νόμο (ΚΕΦ. 135) και Κανονισμούς 1990 (Reg. No. 273/90). Η προστασία του βιότοπου τους, στη περιοχή Λάρας/Τοξεύτρας εξασφαλίστηκε τo 1989, με διαχειριστικά μέτρα σε Κανονισμούς τoυ ιδίου Νόμου.

Επιπρόσθετα, περιλαμβάνονται στο Παράρτημα II του Πρωτόκολλου, το οποίο αφορά Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές και τη Βιολογική Ποικιλομορφία της Μεσογείου της Σύμβασης της Βαρκελώνης, το οποίο η Κύπρος επικύρωσε με τον Νόμο No. 20(III)/2001. Επίσης, προστατεύονται και μέσω της Ευρωπαϊκής Οδηγίας των Οικοτόπων.

Οι θαλάσσιες χελώνες θεωρούνται είδη προτεραιότητας και για τη διατήρησή τους απαιτείται ο χαρακτηρισμός ειδικών ζωνών διατήρησης. Στο πλαίσιο της σχετικής νομοθεσίας έχει συσταθεί στην Κύπρο το Δίκτυο «Natura 2000».

(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)