Η συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα δοκιμαστεί αυτή την εβδομάδα στον ΟΗΕ καθώς οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να πείσουν την επιφυλακτική κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να τη διατηρήσει, ενώ το Ισραήλ αυξάνει την πίεσή του στην Ουάσινγκτον.
Ο Τραμπ, που θα πρέπει να αποφασίσει ως τα μέσα Οκτωβρίου αν θα ζητήσει να επιβληθούν ξανά οι κυρώσεις εναντίον του Ιράν τις οποίες ήρε η Ουάσινγκτον βάσει της συμφωνίας, επανέλαβε την Πέμπτη ότι η Τεχεράνη παραβιάζει «το πνεύμα» της συμφωνίας αυτής.
Το ενδεχόμενο η Ουάσινγκτον να υποχωρήσει από τη συμφωνία αυτή έχει προκαλέσει ανησυχία σε κάποιους από τους βασικούς εταίρους των ΗΠΑ που συνέβαλαν στη διαπραγμάτευση, κυρίως καθώς η παγκόσμια κοινότητα είναι αντιμέτωπη με μια άλλη πυρηνική κρίση στη Βόρεια Κορέα.
«Συμμεριζόμαστε τις ανησυχίες των ΗΠΑ σχετικά με τον αποσταθεροποιητικό ρόλο του Ιράν στην περιοχή, όμως αν τα μπερδέψουμε όλα, κινδυνεύουμε να τα χάσουμε όλα», δήλωσε ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης που συμμετείχε στη 18μηνη διαπραγμάτευση η οποία κατέληξε στη συμφωνία αυτή.
Ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ προειδοποίησε χθες Κυριακή ότι η Τεχεράνη θα αντιδράσει έντονα σε οποιαδήποτε «λάθος κίνηση» της Ουάσινγκτον σχετικά με την πυρηνική συμφωνία.
Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ σήμερα ο Τραμπ θα συναντηθεί με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και στη συνέχεια με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Οι δύο ηγέτες έχουν διαφορετικά μηνύματα να στείλουν.
«Η θέση μας είναι ξεκάθαρη. Πρόκειται για μια κακή συμφωνία. Είτε διορθώστε την είτε ακυρώστε την. Αυτή είναι η θέση του Ισραήλ», τόνισε ο Νετανιάχου την προηγούμενη Τρίτη.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι θα μεταφέρουν επίσης τις ανησυχίες τους για την αυξανόμενη, όπως την χαρακτηρίζουν, στρατιωτική εμπλοκή της Τεχεράνης στη Συρία και για τον ρόλο της στη μεταπολεμική κατάσταση στη χώρα.
Η Γαλλία διατήρησε μια από τις πιο σκληρές γραμμές στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με το Ιράν, όμως έχει ήδη αποκαταστήσει τις εμπορικές της σχέσεις με τη χώρα, ενώ ο Μακρόν έχει τονίσει επανειλημμένα ότι δεν υπάρχει εναλλακτική στη συμφωνία.
Ο Γάλλος πρόεδρος αναμένεται να προειδοποιήσει τον Αμερικανό ομόλογό του ότι η ακύρωση ή η αποδυνάμωση της συμφωνίας όχι μόνο θα ρίξει λάδι στη φωτιά στην περιοχή, αλλά θα αποτρέψει και τη Βόρεια Κορέα από το διαπραγματευτεί το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Επίσης θα σημάνει το τέλος της Συμφωνίας Μη Διάδοσης των πυρηνικών όπλων, που τέθηκε σε ισχύ το 1970.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον δήλωσε στις 15 Σεπτεμβρίου ότι η Ουάσινγκτον θα πρέπει να εξετάσει ολοκληρωμένα την απειλή που αποτελεί για τη Μέση Ανατολή το Ιράν κατά τη διαμόρφωση της νέας της πολιτικής απέναντι στην Τεχεράνη.
Γάλλος διπλωμάτης πάντως εκτίμησε ότι η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης επιτεύχθηκε επειδή δεν συνδέθηκε με τις άλλες διαφωνίες που έχουν οι ΗΠΑ με το Ιράν.
Ο Μακρόν θα συναντηθεί με τον Ιρανό πρόεδρο Χασάν Ροχανί μετά τη συνάντηση που θα έχει με τον Τραμπ για να του πει ότι η Τεχεράνη θα πρέπει να αποφεύγει να ενοχλεί περαιτέρω τις ΗΠΑ με τις δραστηριότητές της στη Συρία, τον Λίβανο και την Υεμένη, σύμφωνα με γαλλική προεδρική πηγή.
Ωστόσο ανώτερος Ιρανός διπλωμάτης εκτίμησε ότι οι Ευρωπαίοι δεν σκοπεύουν να ακολουθήσουν την επιθετική πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης. «Είναι συνετοί. Κοιτάξτε την περιοχή. Κρίσεις παντού. Από το Ιράκ ως τον Λίβανο. Το Ιράν είναι ένας αξιόπιστος περιφερειακός εταίρος για την Ευρώπη, όχι μόνο εμπορικός εταίρος αλλά και πολιτικός», εξήγησε.
(Με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ)