Το αεροπορικό δυστύχημα του 1961 που σκότωσε τον τότε Γ.Γ. του ΟΗΕ, μπορεί τελικά να μην ήταν ατύχημα

Το αεροπορικό δυστύχημα του 1961 που σκότωσε τον τότε Γ.Γ. του ΟΗΕ, μπορεί τελικά να μην ήταν ατύχημα
Officials search the crash site after the plane carrying Swedish diplomat Dag Hammarskjold (1905 - 1961), Secretary-General of the United Nations, came down near Ndola in Northern Rhodesia (later Zambia), resulting in his death, September 1961. Hammarskjold was on his way to negotiate a ceasefire with President Moise Tshombe of Katanga. (Photo by Central Press/Hulton Archive/Getty Images)
Officials search the crash site after the plane carrying Swedish diplomat Dag Hammarskjold (1905 - 1961), Secretary-General of the United Nations, came down near Ndola in Northern Rhodesia (later Zambia), resulting in his death, September 1961. Hammarskjold was on his way to negotiate a ceasefire with President Moise Tshombe of Katanga. (Photo by Central Press/Hulton Archive/Getty Images)
Central Press via Getty Images

Το 1961 ένα αεροπορικό δυστύχημα στην Αφρική στοίχισε τη ζωή στον τότε Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Dag Hammarskjöld και σε ακόμα 15 ανθρώπους.

Μέχρι και πρόσφατα, τίποτα δεν υποδείκνυε ότι η πτώση του αεροσκάφους που μετέφερε τον Hammarskjöld ήταν κάτι άλλο πέρα από ατύχημα. Όμως, σύμφωνα με ένα έγγραφο του ΟΗΕ που φέρνει στο φως αποκλειστικά ο βρετανικός Guardian, «υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις» ότι το ατύχημα προκλήθηκε από μάχες άλλων αεροσκαφών.

Η συγκεκριμένη αναφορά έφτασε στα χέρια του νυν Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, António Guterres, τον περασμένο μήνα και σε αυτήν συμπεριλαμβάνονται απόρρητες πληροφορίες από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Βελγίου, του Καναδά και της Γερμανίας.

Ο συγγραφέας της αναφοράς και πρώην ανώτατος αξιωματούχος δικαιοσύνης στην Τανζανία, Mohamed Chande Othman, διαπιστώνει ότι την περίοδο εκείνη οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου υπέκλεπταν συνομιλίες των ασυρμάτων στην περιοχή που κατέπεσε το αεροπλάνο. Το περιεχόμενο των υποκλοπών αυτών, που θεωρείται απόρρητο, αν ερχόταν στην επιφάνεια θα έδινε λύση στο μυστήριο του δυστυχήματος. «Μπορώ με βεβαιότητα να δηλώσω ότι όσο πιο βαθιά προχωρούν οι έρευνες, τόσο πιο πολλές πληροφορίες βρίσκουμε», αναφέρει ο Othman, σε μία σύνοψη της έρευνάς του που παραχώρησε στον Guardian.

Ο Mohamed Chande Othman, που έγινε Γ.Γ. του ΟΗΕ το 1953, ήταν σε αποστολή στην Αφρική το 1961, σε μια προσπάθεια εξεύρεσης λύσης ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές του Κονγκό, την κυβέρνηση του Γιουλού και ομάδες ανταρτών. Το ατύχημα συνέβη όταν το αεροπλάνο που επέβαινε εκείνος κι άλλοι 15 της αποστολής, στο δρόμο προς την πόλη Ντόλα (στην τωρινή Ζάμπια) όπου επρόκειτο να παραστεί σε ειρηνευτικές συνομιλίες, τελικά συνετρίβη τα μεσάνυχτα της 17ης Σεπτεμβρίου, σκοτώνοντας ακαριαία τους επιβάτες.

Δύο έρευνες που διεξήχθησαν από Βρετανούς εμπειρογνώμονες απέδωσαν τη συντριβή του αεροσκάφους σε χειριστικό λάθος του πιλότου. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η ανεξάρτητη έρευνα των Göran Björkdahl και Susan Williams έπεισε τα Ηνωμένα Έθνη να ανοίξει ξανά την υπόθεση. Έτσι, η επιτροπή που συγκλήθηκε το 2015 κατέληξε ότι υπάρχει αρκετό νέο υλικό που απαιτεί την εξεύρεση ενός «ιδιαίτερου προσώπου» για να το αξιολογήσει. Η υπόθεση έφτασε στον Othman το Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους.

Ανάμεσα στα ευρήματα του Othman είναι και τα εξής:

  • Το Φεβρουάριο του 1961, οι Γάλλοι παρείχαν κρυφά τρία αεροσκάφη Fouga στους αντάρτες Katanga, «παρά τις αντιρρήσεις της αμερικανικής κυβέρνησης». Σε αντίθεση με τις προηγούμενες έρευνες, ο Othman βρήκε ότι τα συγκεκριμένα αεροπλάνα χρησιμοποιήθηκαν σε αερομαχίες στη διάρκεια της νύχτας.
  • Τη στιγμή του δυστυχήματος, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ροδεσίας παρακολουθούσαν τις συνομιλίες των Ηνωμένων Εθνών, επομένως το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να έχει στην κατοχή του σημαντικά στοιχεία για το συμβάν στα απόρρητα αρχεία του.
  • Οι ΗΠΑ διέθεταν προηγμένα αεροσκάφη ηλεκτρονικής παρακολούθησης «γύρω από και στην περιοχή της Ντόλα», όπως επίσης κατασκόπους και αξιωματούχους του υπουργείου Αμύνης το βράδυ του δυστυχήματος και άρα η Ουάσινγκτον θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει πιο λεπτομερείς πληροφορίες για το δυστύχημα.

«Με βάση το σύνολο των πληροφοριών που έχουμε στη διάθεσή μας, είναι πολύ πιθανό το δυστύχημα να έχει προκληθεί είτε από ευθεία επίθεση μαχητικού στο αεροσκάφος του Γ.Γ. είτε μέσω στιγμιαίας απόσπασης της προσοχής των πιλότων», καταλήγει ο Othman.

Δημοφιλή