«Ημερολόγιο αξιολόγησης. Ημέρα πρώτη». Κάπως έτσι ξεκινά για ακόμα μια φορά ένας γύρος διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών με προσδοκίες από την Ελληνική πλευρά η αξιολόγηση να μην μετατραπεί σε θρίλερ και ο τελικός απολογισμός να μην έχει νέες επιβαρύνσεις για τους πολίτες της χώρας.
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αισιοδοξεί ότι αυτή τη φορά μπορεί να σπάσει κάθε μνημονιακό ρεκόρ και να ολοκληρώσει μια αξιολόγηση μέσα σε μόλις ένα μήνα και κάτι. Για την κυβέρνηση πρώτη προτεραιότητα παραμένει ο στόχος ολοκλήρωσης της τρίτης αξιολόγησης εντός του Νοεμβρίου, ώστε το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου να οριστικοποιήσει το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Οι κυβερνητικές προσδοκίες στηρίζονται στις δεσμεύσεις που απέσπασε ο Αλέξης Τσίπρας από Ντόναλντ Τράμπ και Κριστίν Λαγκάρντ κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στις ΗΠΑ. Κυβερνητικοί παράγοντες αναφέρουν ότι ΗΠΑ και ΔΝΤ εμφανίζονται ως μέρος της λύσης και όχι ως μέρος του προβλήματος.
Και οι δύο, όπως διαβεβαίωσαν τον πρωθυπουργό, επιθυμούν μια γρήγορη διαπραγμάτευση χωρίς προβλήματα και εμπλοκές, η οποία να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2017 ή το αργότερο τον Ιανουάριο του 2018. Στόχος τους είναι αμέσως μετά να ανοίξουν το θέμα της διευθέτησης του χρέους, καθώς τότε θα ξεκινά η μια και μοναδική αξιολόγηση του Ταμείου για το τρίτο Μνημόνιο.
Οι παγίδες
Σε πρώτο πλάνο από τα πρώτα κι όλας ραντεβού θα μπουν τα δημοσιονομικά μεγέθη προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν προβλήματα στην επίτευξη των στόχων του 2017. Παρά τις αποκλίσεις που έχουν σημειωθεί στο εννεάμηνο του έτους, οι Θεσμοί εκτιμούν ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα με τους στόχους του 2017. Μένει όμως αυτό να αποδειχθεί και με τα νέα στοιχεία που θα έχει η κυβέρνηση στη διάθεση της, αλλά και την πορεία του προϋπολογισμού τους επόμενους μήνες.
Αυτά τα στοιχεία θα εξεταστούν στο πρώτο ραντεβού με τους επικεφαλής των Θεσμών σήμερα στις 15.00 με θέμα την πορεία του προϋπολογισμού του 2017 αλλά και τα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού του 2018. Απουσία του Ευκλείδη Τσακαλώτου, ο οποίος θα βρίσκεται στο περιφερειακό συνέδριο στα Γιάννενα μαζί με τον πρωθυπουργό, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης θα πάρει την πρώτη γεύση σχετικά με τις προθέσεις των δανειστών. Στο τραπέζι των συζητήσεων θα βρεθεί και η δυνατότητα διανομής κοινωνικού μερίσματος από το υπερ-πλεόνασμα του 2017.
Στις 17:30 θα γίνει νέα συνάντηση με τους επικεφαλής των θεσμών για πιο εξειδικευμένα θέματα όπως η πορεία όλων των κατηγοριών των δαπανών, η πορεία των εσόδων και η υστέρηση ύψους 2,4 δις ευρώ που καταγράφεται στο τέλος Σεπτεμβρίου. Θα εξεταστεί επίσης και η οικονομική πορεία των ασφαλιστικών ταμείων.
Τα κρίσιμα μεγέθη
Η πορεία του 2017 είναι κρίσιμη και για την πιο δύσκολη συζήτηση αναφορικά με τους στόχους του 2018. Ήδη είναι αρκετοί αυτοί οι οποίοι εκτιμούν ότι ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2018 είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί. Είτε η απόκλιση είναι πολύ μεγάλη όπως «βλέπει» το ΔΝΤ (πρόβλεψη για 2,2% έναντι 3,5% του ΑΕΠ που είναι ο στόχος), είτε η απόκλιση είναι οριακή, ο στόχος μοιάζει αδύνατο να επιτευχθεί το 2018.
Υπό αυτές τις συνθήκες η συζήτηση των επικεφαλής των τεχνικών κλιμακίων με την κυβέρνηση θα επικεντρωθεί στο αν υπάρχει ανάγκη για τη λήψη νέων μέτρων για το 2018. Έως σήμερα οι Θεσμοί δεν βάζουν θέμα επιβολής νέων μέτρων, αφήνοντας μόνο ανοιχτό το ενδεχόμενο να επισπευσθούν τα ήδη ψηφισμένα μέτρα για το 2019 και 2020, αλλά και αυτό μένει να φανεί στην πορεία της διαπραγμάτευσης.
Η στρατηγική
Στην κυβέρνηση θέλουν αυτή η αξιολόγηση να μη θυμίσει σε τίποτε τις προηγούμενες δύσκολες και μακρόσυρτες διαπραγματεύσεις, προκειμένου να συνεχιστούν οι προσπάθειες να δημιουργηθεί ένας «καθαρός δρόμος» για την έξοδο της Ελληνικής Οικονομίας από την επιτήρηση των μνημονίων.
Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος θα πρέπει οι Θεσμοί να μην βάλουν μεγάλα εμπόδια στις διαπραγματεύσεις και κυρίως να μην ανοίξουν θέμα επιβολής νέων μέτρων. Άλλωστε και μόνο η συμφωνημένη ατζέντα της τρίτης αξιολόγησης αρκεί ώστε να υπάρξουν καθυστερήσεις και εμπλοκές στις διαπραγματεύσεις.
Μεταξύ άλλων κυβέρνηση και Θεσμοί το επόμενο διάστημα θα πρέπει μεταξύ άλλων να εξετάσουν:
1. Την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τα κόκκινα δάνεια
2. Την ολοκλήρωση της αξιολόγησης των δημοσιών υπαλλήλων
3. Την επιτάχυνση του επαναπροσδιορισμού των οικογενειακών, στεγαστικών, φοιτητικών και επιδομάτων αναπηρίας.
4. Την επιτάχυνση του επανυπολογισμού των συντάξεων.
5. Την ψήφιση και εφαρμογή των αλλαγών στον συνδικαλιστικό νόμο
6. Την ολοκλήρωση από το υπουργείο υγείας της εκ των υστέρων διόρθωσης των δαπανών για φάρμακα (claw back) και των δαπανών για διαγνωστικές εξετάσεις και υγεία από ιδιωτικά θεραπευτήρια (rebate).
7. Την ολοκλήρωση της πώλησης λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ
8. Την επιτάχυνση της σύστασης του υπερταμείο αποκρατικοποιήσεων
9. Την επιτάχυνση των επενδύσεων
10. Την πρόσληψη συμβούλων ιδιωτικοποίησης για όλες τις εταιρίες του δημοσίου - κυρίως τις ενεργειακές όπως ΔΕΗ τα ΕΛΠΕ η ΔΕΠΑ και η ΔΕΣΦΑ - ώστε να προχωρήσει η αποκρατικοποίηση τους.
11. Το άνοιγμα των υπόλοιπων κλειστών επαγγελμάτων (μηχανικός)
12.Την οριστικοποίηση των προβλέψεων του προϋπολογισμού του 2018
Αυτό σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να υπάρξουν εμπλοκές οι οποίες θα οδηγήσουν στο όριο τη διαπραγμάτευση, όπως και εξωφρενικές απαιτήσεις από την πλευρά των δανειστών. Στο Μέγαρο Μαξίμου εκτιμούν ότι αυτό το έχουν εξασφαλίσει μετά τα ραντεβού με τον πρόεδρο Τράμπ και την Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι οι διαβουλεύσεις που προηγήθηκαν θα αποφέρουν αποτελέσματα έτσι ώστε να μην εξελιχθεί και αυτή η διαπραγμάτευση σε θρίλερ.
Μένει τις επόμενες ημέρες να αποδειχθεί αν οι κυβερνητικές προσδοκίες μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Πρώτο τεστ θα είναι το κλίμα στις επαφές μεταξύ των υπουργών και των επικεφαλής των Θεσμών, αλλά και ο χρόνος που θα φύγουν οι ελεγκτές, με τον αρχικό προγραμματισμό να προβλέπει παραμονή στην Αθήνα μόνο μερικών ημερών.