Έρχεται μια στιγμή στην πολιτική ζωή κάθε μεγάλης προσωπικότητας - υποψηφίου που τελικά αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων, που περνάει τη γραμμή της ορθότητας ή της μη ορθότητας (αναλόγως πως το βλέπει κανείς), ακόμη και για τα κριτήρια των ΜΜΕ που έχουν εθιστεί στα υψηλά νούμερα που αυτοί οι υποψήφιοι/διασκεδαστές τους φέρνουν. Η στιγμή αυτή για την Σάρα Πέιλιν ήταν στη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στην Κέιτι Κούρικ το 2008 - με το χονδροειδές αστείο για τη συμπεριφορά των μαμάδων που τα παιδιά τους παίζουν χόκει - από την οποία η ίδια και η εκστρατεία Μακέιν δεν επανέκαμψαν ποτέ. Στην υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ - την οποία η Huffington Post περιλαμβάνει -και σωστά- στην κατηγορία Ψυχαγωγία - μια αντίστοιχη στιγμή είναι πιθανό να συνέβη.
Δεν εννοώ τη στιγμή στο δεύτερο ντιμπέιτ των Ρεπουμπλικάνων όταν η Κάρλι Φιορίνα τον έκανε «με τα κρεμμυδάκια» με μια ατάκα που τον άφησε με το στόμα ανοιχτό: «Νομίζω ότι όλες οι γυναίκες αυτής της χώρας κατάλαβαν πολύ καλά τι είπε ο κ. Τραμπ». Αυτό πόνεσε -καθώς και τα 12 δευτερόλεπτα στα οποία έμεινε σιωπηλή μετά την απάντησή της-- αλλά δεν ήταν η χαριστική βολή. Όχι, ο ιστορικός που θα κοιτάξει την πορεία του θα θυμάται ότι το γεγονός που σήμανε την αρχή του τέλους για το σόου του Τραμπ συνέβη την προηγούμενη εβδομάδα στο New Hampshire. Κάποια στιγμή που δεχόταν ερωτήσεις σε δημαρχείο του Rochester ο Τραμπ άκουσε ένα άτομο από το κοινό να ισχυρίζεται ότι ο Πρόεδρος Ομπάμα είναι Μουσουλμάνος, «ούτε καν Αμερικανός». «Όχι...Είναι ένας αξιοπρεπής οικογενειάρχης [και] ένας πολίτης με τον οποίο απλά τυχαίνει να έχω διαφωνίες πάνω σε βασικά θέματα, κι αυτό αφορά αυτή η εκστρατεία. Δεν είναι [Άραβας].»
Αστειεύομαι. Αυτό το είπε ο Τζον Μακέιν --για τον οποίο ο Τραμπ έχει πει ότι δεν είναι ήρωας του πολέμου-- σε μια γυναίκα στη διάρκεια μιας προεκλογικής εκστρατείας το 2008 η οποία ισχυρίστηκε ότι ο Πρόεδρος Ομπάμα είναι Άραβας. Στην πραγματικότητα αυτό που είπε ο Τραμπ τότε, δεν ήταν τόσο σοβαρό όσο αυτό: «Θα εξετάζουμε πολλά διαφορετικά πράγματα, και ξέρετε, πολλοί άνθρωποι το λένε αυτό».
Λίγα πράγματα βλάπτουν τόσο ανεπανόρθωτα την καριέρα ενός υποψηφίου όσο η άρνηση της πραγματικότητας -ιδίως ένας υποψήφιος που διατείνεται ότι θα είναι σκληρός απέναντι στους εχθρούς του αλλά αρνείται να υπερασπιστεί ακόμη και τους οπαδούς του. Όταν δυσκολεύεται να παραδεχθεί ότι ο Ομπάμα γεννήθηκε σε αυτή τη χώρα, είναι κάτι αντίστοιχο με το να αρνείται ότι η γη είναι στρογγυλή. Ακόμα και οι ίδιοι οι οπαδοί του ντρέπονται. Την περασμένη Παρασκευή ο Μαρκ Κιούμπαν στην εκπομπή Real Time με τον Μπιλ Μάχερ χρειάστηκε να προστατευτεί δηλώνοντας κατηγορηματικά ότι ο υποψήφιος τον οποίο υποστηρίζει για Πρόεδρο «δεν πρόκειται να κερδίσει. Δεν έχει καμία πιθανότητα...καμία».
Οπότε, πότε θα ντραπούν τόσο τα ΜΜΕ ώστε να σταματήσουν να δίνουν συνεχώς στον Τραμπ την τεράστια προβολή που του δίνουν; Όχι επειδή προηγείται --ας σταματήσουμε να υποκρινόμαστε ότι αυτός είναι ο λόγος -αλλά επειδή σαν διασκεδαστής που είναι τους προσφέρει μεγάλη θεαματικότητα.
Όπως έδειξε το παράδειγμα της Σάρα Πέιλιν, ακόμα και τα ΜΜΕ που λατρεύουν τις υψηλές θεαματικότητες κάποια στιγμή χάνουν το ενδιαφέρον τους για έναν κασκαντέρ -υποψήφιο που κάνει μεγάλα νούμερα. Με τον Τραμπ αυτό βλέπουμε ότι συμβαίνει ήδη. Οι ρωγμές αρχίζουν να φαίνονται. Και όταν τα ΜΜΕ χάνουν το ενδιαφέρον τους, αυτό συμβαίνει πάρα πολύ γρήγορα.
Να τι είπε ο Τσακ Τοντ, στο NBC Nightly News, λίγες ώρες μετά το περιστατικό με τον Τραμπ στο δημαρχείο του New Hampshire:
Υπάρχει μια αργή πτώση. ...Μετά από καιρό, νομίζω ότι κοιτάζοντας πίσω αυτή την εβδομάδα θα λέμε, «ίσως αυτή να ήταν η αρχή του τέλους για τον Τραμπ και την πορεία του στις εκλογές του '16». Το μέλλον θα το δείξει.
Όντως θα το δείξει. Η συνέντευξη του Τοντ που έπαιξε ξανά και ξανά στο ιδιωτικό αεροπλάνο του Τραμπ τώρα μοιάζει μακρινή ανάμνηση.
Την Κυριακή ο Τζωρτζ Στεφανόπουλος δε σταμάτησε να ρωτάει τον υποψήφιο αν τελικά ο Πρόεδρος Ομπάμα γεννήθηκε στις ΗΠΑ, μια ερώτηση που έκανε τον ειλικρινή ομιλητή να προσπαθεί να την αποφύγει με κάθε τρόπο:
Στεφανόπουλος : Για να γίνει κατανοητό, τελικά ο Πρόεδρος Ομπάμα γεννήθηκε στις ΗΠΑ;
Τραμπ: Ειλικρινά, Τζωρτζ, δε θέλω να ασχοληθώ με το θέμα. Θέλω να ασχοληθώ με τις δουλειές. Με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Δεν θα ασχοληθώ με αυτό. Όλος ο κόσμος μου κάνει αυτή την ερώτηση, όμως εγώ δε θέλω να μιλήσω για αυτό, γιατί δεν με ενδιαφέρει πια. Το έχουμε ξεπεράσει αυτό. Και δε θέλω πια να το συζητάω.
Στεφανόπουλος : Ναι, αλλά ο μόνος τρόπος να αφήσετε πίσω σας είναι να απαντήσετε με ένα Ναι ή ένα Όχι. Πιστεύετε όντως ότι...
Τραμπ: Αυτό...Είναι πιθανό, αλλά δε θέλω να επιστρέψω σε αυτό το θέμα και δε θέλω να το συζητήσω.
Και κάπως έτσι συνεχίστηκε.
Το δυνατό στοιχείο του Τραμπ είναι ότι είναι ευθύς ομιλητής, που δεν έχει πρόβλημα να πει ό,τι όλοι σκέπτονται αλλά κανείς δεν τολμά να πει. Αλλά το περιστατικό που συνέβη στο New Hampshire αποκαλύπτει το ακριβώς αντίθετο. Θα μπορούσε να είχε απαντήσει με ένα Ναι ή Όχι στον Στεφανόπουλο με τον ίδιο τρόπο που θα μπορούσε να είχε διορθώσει αυτόν που είχε κάνει αρχικά την ερώτηση. Θα μπορούσε να είχε αποστασιοποιηθεί από το ρατσιστικό, απεχθές, ανειλικρινές μήνυμα - οτιδήποτε για να δείξει ότι δεν δεν συμφωνεί εμμέσως με την ιδέα ότι ο Πρόεδρος Ομπάμα αποκρύπτει ότι είναι Μουσουλμάνος, που γεννήθηκε στο εξωτερικό, και ότι όλοι οι Μουσουλμάνοι είναι, όπως είπε το άτομο που διετύπωσε την ερώτηση, «πρόβλημα» που πρέπει να ξεφορτωθούμε Αντιθέτως, επέλεξε να μην πει τίποτα.
Η στιγμή «Σάρα Πέιλιν» που είχε ο Τραμπ αποκαλύπτει ότι ζει σε μια άλλη πραγματικότητα. Η αποτυχία του να ξεκαθαρίσει τα πράγματα σε μία προεκλογική του εκστρατεία δεν είναι θέμα γνώμης. Είναι θέμα λογικής και αρχηγικής ικανότητας. Και είναι ένδειξη ανευθυνότητας όταν κάθε φορά τα ΜΜΕ αποκρύπτουν και δεν τολμούν να δείξουν ως υπεύθυνο έναν υποψήφιο που προβαίνει σε τέτοιες σημαντικές και αστήρικτες ανακρίβειες. Και σίγουρα ο Τραμπ προσφέρει αρκετό υλικό: σύμφωνα με το Politifact δεν έχει προβεί σε καμία απολύτως «ειλικρινή» δήλωση.
Κατά συνέπεια, ελπίζουμε πως το περιστατικό στο New Hampshire θα σημάνει και την αφετηρία ώστε τα ΜΜΕ να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Μέχρι στιγμής έχει επιτραπεί στον Τραμπ να παίξει με τους δικούς του κανόνες - να χρησιμοποιεί τα ίδια κριτήρια για την προεκλογική του εκστρατεία με αυτά της καριέρας του σαν διασκεδαστής και τηλε-αστέρας ριάλιτι -και τα ΜΜΕ συνέβαλαν σε αυτό. Του έχουν φερθεί σα να αποτελεί εξαίρεση - του έχει επιτραπεί ακόμα και να τηλεφωνεί όποτε θέλει σε πρωινές εκπομπές (ακόμα και στις Κυριακάτικες) για να δημοσιοποιήσει τις γελοίες απόψεις του--κάτι που είχε σαν μοναδικό αποτέλεσμα να πυροδοτήσει τη μανία των ΜΜΕ που περιβάλλει την υποψηφιότητά του.
Αλλά η μανία αυτή αρχίζει να ξεθωριάζει. Έχουν αρχίσει και εμφανίζονται ρωγμές στο «φρέσκο» οικοδόμημα του Τραμπ γιατί πολύ απλά δεν υπήρχαν θεμέλια. Η μόνη έκπληξη είναι ότι το «ξήλωμα» του Τραμπ, του υποψηφίου που δε μπορεί να σταματήσει να μιλά, δεν προήλθε από κάτι που είπε, αλλά από κάτι που δεν είπε.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην HuffPost U.S. και μεταφράστηκε στα Ελληνικά από τον Θάνο Καμπύλη.