«Ο κήπος του χειμώνα»: Κριτική του βιβλίου της Kristin Hannah

Η Άνια Γουίτσον δεν είναι η τυπική μητρική φιγούρα, και οι κόρες της, Νίνα και Μέρεντιθ, δεν έχουν νιώσει το χάδι και τη στοργή της. Ο μοναδικός συνδετικός τους κρίκος είναι τα ρώσικα παραμύθια που τους διηγείται κάποια βράδια στο σκοτάδι, όμως κι αυτός σπάει βίαια ενα Χριστουγεννιάτικο βράδυ. Ο σύζυγός της, και πατέρας των κοριτσιών, προσπαθεί να φέρει κοντά τις γυναίκες της ζωής τους, όμως το χάσμα ανάμεσά τους μεγαλώνει στο πέρασμα των χρόνων.
archive

Οι φρικαλεότητες που έζησε η ανθρωπότητα κατα τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου είναι, δυστυχώς, ανεξάντλητες και αποτελούν, συχνά, αφορμή για δυνατά, σε ένταση και συναίσθημα, λογοτεχνικά βιβλία. «Ο κήπος του χειμώνα» αποτελεί κομμάτι αυτής της ατελείωτης αλυσίδας, που σκοπό έχει, να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη των θυμάτων που άφησε πίσω της αυτή η λαίλαπα, μα και να μάθουν οι νεότερες γενιές τη σωματική και ψυχική εξαθλίωση που προκάλεσε στους λαούς. Αποτελεί όμως την ίδια στιγμή και μια σπουδαία διδαχή για την αξία των οικογενειακών δεσμών, η οποία κλυδωνίζεται επικίνδυνα στη σύγχρονη εποχή και η κατακρήμνισή της θα αποβεί μοιραία για την εσωτερική ισορροπία των ανθρώπων.

Η Άνια Γουίτσον δεν είναι η τυπική μητρική φιγούρα, και οι κόρες της, Νίνα και Μέρεντιθ, δεν έχουν νιώσει το χάδι και τη στοργή της. Ο μοναδικός συνδετικός τους κρίκος είναι τα ρώσικα παραμύθια που τους διηγείται κάποια βράδια στο σκοτάδι, όμως κι αυτός σπάει βίαια ενα Χριστουγεννιάτικο βράδυ. Ο σύζυγός της, και πατέρας των κοριτσιών, προσπαθεί να φέρει κοντά τις γυναίκες της ζωής τους, όμως το χάσμα ανάμεσά τους μεγαλώνει στο πέρασμα των χρόνων. Ο θάνατός του θα αλλάξει ξαφνικά τις ισορροπίες και οι δύο αδερφές θα αναγκαστούν να πλησιάσουν τη μητέρα τους και να τη γνωρίσουν καλύτερα, ώστε να εκπληρώσουν την τελευταία του επιθυμία. Σύντομα θα ανακαλύψουν την οδύνη που κρύβει το ανέκφραστο πρόσωπο της Άνια και θα ξετυλίξουν το παραμύθι της ζωή της, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Οι τραγικές μορφές των γυναικών, οι οποίες ξεπερνούν τις αντοχές τους πάντα για χάρη των άλλων και κυρίως των παιδιών τους, σε διαλύουν.

Για άλλη μια φορά η Kristin Hannah ενώνει με λεπτούς χειρισμούς τις δύσκολες οικογενειακές σχέσεις με τις τραγικές στιγμές των θυμάτων του πιο ειδεχθούς πολέμου της σύγχρονης ιστορίας. Ισορροπώντας την αφήγησή της ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα, επιτυγχάνει να αγγίξει ευαίσθητα ζητήματα της σύγχρονης εποχής, και συνάμα να μας υπενθυμίσει πόσο θεμελιώδεις είναι οι δεσμοί αίματος και δεν πρέπει να θυσιάζονται στο βωμό του εγωισμού και της αδιαφορίας. Οι περιγραφές της είναι ολοζώντανες και γεμάτες συναίσθημα, και η απλότητα του λόγου της είναι εκείνη που αναδεικνύει τις ζοφερές καταστάσεις του πολέμου με καθαρότητα. Οι σκηνές, που ξεδιπλώνουν τον εκμμηδενισμό της ανθρώπινης ύπαρξης που γνώρισε ο ρώσικος λαός στο Λένινγκραντ το 1941, είναι ανατριχιαστικές και σφίγγουν την καρδιά.

Οι τραγικές μορφές των γυναικών, οι οποίες ξεπερνούν τις αντοχές τους πάντα για χάρη των άλλων και κυρίως των παιδιών τους, σε διαλύουν. Καταστάσεις που δεν χωρά ο ανθρώπινος νους και αδυνατείς να κατανοήσεις. Βομβαρδισμοί, πείνα, κρύο, αγωνία για το αύριο και φόβος. Φόβος ακόμα και για να ξαποστάσεις σε ένα παγκάκι, γιατί απλά αυτή η κίνηση μπορεί να είναι ο θάνατός σου. Η συγγραφέας τονίζει μέσα από την εξιστόρησή της, πως η φρίκη που αντίκρυσαν όσοι κατόρθωσαν να επιβιώσουν, δεν ξεχνιέται. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι την κουβαλούν μέσα στην ψυχή τους και προσπαθούν να μάθουν να ζουν με τον πόνο και την απώλεια των αγαπημένων τους. Άλλοι τα καταφέρνουν και άλλοι χάνονται στην προσωπική τους άβυσσο.

Η Hannah όμως προβάλλει και την κοινωνική πτυχή της ιστορίας της, μέσα από την έλλειψη επικοινωνίας που διατρέχει το γυναικείο της τρίπτυχο. Η Άνια, η Νίνα, η Μέρεντιθ είναι τρεις αντιφατικοί χαρακτήρες με δυναμικές προσωπικότητες, που δεν δέχονται υποδείξεις, δεν συμβιβάζονται εύκολα και δεν τολμούν να εξωτερικεύσουν όσα αισθάνονται. Οι ανασφάλειές τους δεν τις αφήνουν να αναπνεύσουν. Κάθε φορά που συνυπάρχουν, δεν ξέρουν να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και επιλέγουν να κρυφτούν στην ασφάλεια της σιωπής. Οι εσωτερικές αλλαγές που επέρχονται αργά και με τρόπο αληθοφανή, με άγγιξαν και με συγκίνησαν βαθιά. Ο ρυθμός κλιμακώνεται από τη μέση του βιβλίου, καθώς η συγγραφέας αναλώθηκε στο πρώτο μέρος σε πολλές λεπτομέρειες όσον αφορά την προσωπική ζωή των ηρωίδων της, γεγονός που θεωρώ πως φρέναρε την μυστηριώδη αύρα της ιστορίας. Είναι γεγονός όμως ότι αισθάνθηκα πολλές φορές την επιθυμία να ανατρέξω στο φινάλε για να μάθω την αλήθεια πίσω από το παραμύθι της Άνια, και η εξέλιξη με αποζημίωσε.

Αξίζει να επισκεφθείτε τον «κήπο του χειμώνα» και να γνωρίσετε τι κρύβει μια ψυχή πίσω από το προσωπείο της.

Δείτε περισσότερα στο blog Λογοτεχνικά Σοκάκια

Δημοφιλή