Αθήνα, 3 χιλιετίες αργότερα

Είναι λυπηρό που τα λαμπρότερα μυαλά της φιλοσοφίας αναγκάζονται να σπουδάσουν στην Αμερική και στην Αγγλία. Δίχως καμία αμφιβολία, εάν τους δινόταν η δυνατότητα να σπουδάσουν σε κορυφαίο εκπαιδευτικό ίδρυμα στην πατρίδα της επιστήμης τους, θα δεχόντουσαν ενθουσιωδώς. Ποιος εξάλλου δεν επιθυμεί να αποκτήσει αυθεντική γνώση της επιστήμης του, όπου αυτό είναι δυνατό. Δεν είναι αληθές πως την Αγγλική ιστορία την μαθαίνει κανείς αρτιότερα στην ίδια την Αγγλία, παρά, λόγου χάρη, στη Λατινική Αμερική;
sooc

«Οι Έλληνες είναι οι ηνίοχοι κάθε επερχόμενου πολιτισμού και σχεδόν πάντα τόσο τα άρματα άσο και τα άλογα των επερχόμενων πολιτισμών είναι πολύ χαμηλής ποιότητας σε σχέση με τους ηνίοχους, οι οποίοι τελικά αθλούνται οδηγώντας το άρμα στην άβυσσο, την οποία αυτοί ξεπερνούν με αχίλλειο πήδημα», Friedrich Nietzsche, 1872.

Όποιο κράτος έπαιρνε τη σκυτάλη από την Αθηναϊκή Δημοκρατία θα ένιωθε υποδεέστερο. Είναι όχι μόνο λογικό, αλλά και αναμενόμενο. Ακόμη και ο εγωϊσμός της ρωμαϊκής Αριστοκρατίας αναγνώρισε το βάθος και την αξία της ελληνικής Παιδείας. Δεν είναι άλλωστε μυστικό πως μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, κάθε φιλόδοξος νέος ήταν υποχρεωμένος να έχει ελληνική μόρφωση. Σε κάθε άλλη περίπτωση, η άνοδος στα δημόσια αξιώματα έμοιαζε αδύνατη.

Οι Ιδρυτικοί Πατέρες των Ηνωμένων Πολιτειών είναι γνωστό πως ήταν υπερήφανοι για την ελληνορωμαϊκή τους αγωγή. Ήταν παραπάνω από συχνό οι αλληλογραφίες που αντάλλασσαν μεταξύ τους να βρίθουν ελληνικών αποφθεγμάτων. Σε ένα από τα γράμματά του προς τον John Adams, ο Thomas Jefferson χρησιμοποίησε τόσα πολλά γνωμικά στα ελληνικά, ώστε ανάγκασε τον δεύτερο να του κάνει παρατήρηση. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί πως ο Jefferson δήλωνε οπαδός της σχολής του Επίκουρου.

Όπως όμως το έθεσε ο Νίτσε, «Ανταμείβει κανείς τον δάσκαλό του φτωχά αν παραμένει πάντα μαθητής». Είναι λοιπόν πλέον καιρός να αφήσουμε πίσω την απλή αναπόληση των επιτευγμάτων των Αρχαίων Ελλήνων και να αφήσουμε το δικό μας στίγμα στην Νέα Ιστορία.

Σε μία εποχή οπού η Ελλάδα οικονομικά, δημογραφικά αλλά και γεωπολιτικά είναι ανίσχυρη, η μόνη διέξοδος από την τωρινή κατάσταση δεν φαίνεται να είναι άλλη από την εγκαθίδρυση μας ως «εκκολάπτες» των νέων καθοδηγητών της ανθρώπινης σκέψης. Είναι ιστορική υποχρέωση της Ελληνικής Πολιτείας να αποτελεί το πνευματικό καταφύγιο της παγκόσμιας διανόησης, μία υποχρέωση που έως τώρα αγνοεί επιδεικτικά.

Είναι λυπηρό που τα λαμπρότερα μυαλά της φιλοσοφίας αναγκάζονται να σπουδάσουν στην Αμερική και στην Αγγλία. Δίχως καμία αμφιβολία, εάν τους δινόταν η δυνατότητα να σπουδάσουν σε κορυφαίο εκπαιδευτικό ίδρυμα στην πατρίδα της επιστήμης τους, θα δεχόντουσαν ενθουσιωδώς. Ποιος εξάλλου δεν επιθυμεί να αποκτήσει αυθεντική γνώση της επιστήμης του, όπου αυτό είναι δυνατό. Δεν είναι αληθές πως την Αγγλική ιστορία την μαθαίνει κανείς αρτιότερα στην ίδια την Αγγλία, παρά, λόγου χάρη, στη Λατινική Αμερική;

Ασφαλώς, δεν είμαστε σε θέση να ανταγωνιστούμε σε όλους τους τομείς τα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου, για κυρίως δύο λόγους: αδυναμία οικονομικής στήριξης πληθώρας τμημάτων σε επίπεδα ανάλογα αυτών του εξωτερικού, αλλά και διαφορά γλώσσας. Εάν όμως στοχεύαμε στον τομέα της φιλοσοφίας; Εάν τα μαθήματα παραδίδονταν σε ένα συνδυασμό Αρχαίων και Νέων Ελληνικών, Λατινικών και Αγγλικών; Τότε όλα θα ήταν εφικτά. Ακολουθώντας το σκεπτικό του ίδιου του Πλάτωνα, αλλά και των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ, οι σπουδαστές θα μπορούσαν να φιλοξενούνται σε συγκεκριμένο χώρο κοντά στο Ίδρυμα. Αναμφίβολα, το εγχείρημα της ανασύστασης της Ακαδημίας του Πλάτωνα θα είχε παγκόσμια εμβέλεια, προσελκύοντας τα σπουδαιότερα μυαλά του εξωτερικού αλλά και του εσωτερικού..

Είναι στο χέρι μας ο χρόνος να βρει την Αθήνα και πάλι ως πνευματική πρωτεύουσα της ανθρωπότητας. Είναι στο χέρι μας, όταν θα έχουν περάσει 3 χιλιετίες από την ίδρυση της Ακαδημίας, να είμαστε και πάλι πρωταθλητές στο στίβο της γνώσης.

Ύστερα από αιώνες ωρίμανσης υπό την ηρεμία της σκιάς, ο καρπός του Ελληνισμού είναι πιο ώριμος από ποτέ, έτοιμος να ανακτήσει τη θέση του στο Πάνθεον της οικουμένης.

«Η γνώση δημιουργεί ευημερία», Πλάτωνας.

Δημοφιλή