Ανασκαφή στην Αθήνα: 32 ζωγράφοι αποκαλύπτουν τις όψεις μιας αθέατης πόλης

Ανασκαφή στην Αθήνα: 32 ζωγράφοι αποκαλύπτουν τις όψεις μιας αθέατης πόλης
Δημήτρης Αναστασίου, «Οι φωτογραφίες της Αθήνας». Μολύβι σε χαρτί, 33x56.5
Δημήτρης Αναστασίου, «Οι φωτογραφίες της Αθήνας». Μολύβι σε χαρτί, 33x56.5

Μια νέα σοδειά έργων από ζωγράφους που ζουν και δημιουργούν στην Αθήνα παρουσιάζεται στην αίθουσα τέχνης ena (Βαλωρίτου 9Γ). Όψεις μιας αθέατης πόλης, μέσα από αστικά τοπία, εσωτερικά σπιτιών, αλλά και οικεία πρόσωπα του δρόμου μας καλούν να περπατήσουμε εκ νέου την Αθήνα με παρθένο βλέμμα. Οδηγός σε αυτόν τον εικαστικό περίπατο ο Νίκος Βατόπουλος, που σαν άλλος «σκαπανέας» περιδιαβαίνει την πόλη και ανασύρει ιστορίες ανθρώπων που άφησαν το ίχνος τους στα ριζώματα της ιστορικής πρωτεύουσας. Σπαράγματα από δημοσιευμένα σημειώματα του δημοσιογράφου – ανακατωμένα χρονολογικά και παρμένα αυθαίρετα - δημοσιεύονται στη HuffPost εν είδει «λεζάντας», δίνοντας το απαραίτητο σενάριο και επιχειρώντας μια προσέγγιση στο βλέμμα του συγγραφέα και επιμελητή της έκθεσης.

«Περπατάτε στην Αθήνα αλλά συχνά δεν υπάρχουν εκπλήξεις. Ή τουλάχιστον δεν υπάρχουν θετικοί αιφνιδιασμοί. Αισθάνεται κανείς ότι η Αθήνα είναι μια γνώριμη, οικεία και συχνά απογοητευτική πόλη. Θέλει ταλέντο, θέλει δύναμη και θέλει και γνώση να δει κανείς την ομορφιά ή να απομονώσει κάτι ενδιαφέρον και να το μεγεθύνει».

Μαρία Γιαννακάκη, «Σπίτι του Μεσοπολέμου». Κάρβουνο και ακρυλικά σε μουσαμά, 44x63.
Μαρία Γιαννακάκη, «Σπίτι του Μεσοπολέμου». Κάρβουνο και ακρυλικά σε μουσαμά, 44x63.

«Σήμερα, καθώς η περιοχή έχει κοινωνικά αποσυντεθεί και εμπορικά φυτοζωεί, τα αστικά ερείπια στις καθέτους αλλά και κατά μήκος της Αχαρνών μοιάζουν με διάτρητα λάβαρα ανάμεσα σε μεταπολεμικές πολυκατοικίες, με αυτοσχέδια οργάνωση των μπαλκονιών. Το σπίτι στο 97 της Αχαρνών μου υπενθύμιζε πως κάποιοι άλλοι άνθρωποι μιας άλλης εποχής είχαν αλλιώς σχεδιάσει τη ζωή τους».

Ασαργιωτάκη Οικογένεια. Λάδι σε καμβά 100x80.
Ασαργιωτάκη Οικογένεια. Λάδι σε καμβά 100x80.

«…δύσκολα μένει κανείς ανεπηρέαστος από την ωστική δύναμη που γεννά η σιωπή του σπιτιού. Καθώς περιεργαζόμουν τον χώρο, καθώς προχωρούσα από τη μία αίθουσα στην άλλη, καθώς ανέβαινα την ξύλινη σκάλα και από ψηλά κοιτούσα τα σκαλίσματα στις οροφές ενώ ένας μυστικός, μισοσκότεινος κόσμος με καλούσε προς τα πάνω, ένιωσα ότι στο όνομα του σπιτιού της Καπλανών συνομιλούσα με όλα εκείνα τα σπίτια της Αθήνας που είχαν από χρόνια χαθεί… μπορούσες να ακούσεις τα βήματά σου στη στριφογυριστή, περίτεχνη σκάλα και από εκεί και πέρα μπορούσες να φανταστείς τους λοιπούς θορύβους, βήματα που σβήνουν, πόρτες που τρίζουν, παράθυρα που βροντούν, γέλια που πνίγονται. Οι ατμοί της περασμένης ζωής αιωρούνταν και συχνά έμπαιναν σαν φίλτρο και υπνώτιζαν. Αλλά πέρα από τη δυνατότητα να φανταστεί κανείς τον εαυτό του ως μέρος μιας σκηνοθετημένης αναβίωσης, η εμπειρία της περιήγησης σε αυτό το μοναδικό αρχοντικό μετέφερε σύμπασα όλη εκείνη την αίσθηση μιας «παραβίασης» ενός ιδιωτικού χώρου».

H σκάλα
H σκάλα
ENA

«Τα ίχνη των γειτονικών κατεδαφισμένων σπιτιών γαντζώνονται στους τοίχους του σπιτιού που κοιτούσα. Αριστερά, το σπίτι που γκρεμίστηκε ήταν μονώροφο, αυτό μαρτυρούν τα ίχνη του: η στέγη, το ερμάριο χαμηλά, το ταρατσάκι πίσω, σαν να έχεις ξεκολλήσει με πείσμα μια ζωή…. Συγκίνηση προκαλεί η παλαιότητα της οικίας, το απέριττο της μορφής, η σιωπή που ανασαίνει κάθε πέτρα κάτω από τον ξεφλουδισμένο σοβά. Είναι ένα εικονοστάσι».

Αχιλλέας Πιστώνης «Σημείο συνάντησης». Λάδι σε καμβά, 120x80.
Αχιλλέας Πιστώνης «Σημείο συνάντησης». Λάδι σε καμβά, 120x80.
ENA

«Στην περίπτωση της Δεληγιώργη 16, ένιωθα την αύρα ενός palazzo, στην ακτίνα της Ομόνοιας, ένα σπίτι που απέπνεε τη μοναξιά ενός ιταλικού έργου τέχνης, καθώς, άγνωστο γιατί, στο μυαλό μου έρχονταν εικόνες από Βισκόντι και αχανείς αίθουσες με βελούδινες κουρτίνες και μπαρόκ πορτρέτα. Έρχονταν στον νου μουσικές προκλασικές, μέγαρα στο ύφος του μανιερισμού, σιωπές και κραδασμοί χωνεμένοι σε κλιμακοστάσια, ημιυπόγεια και ψηλοτάβανες, μισοσκότεινες κρεβατοκάμαρες. Ένιωθα την ισχύ του αθηναϊκού κλασικισμού, το αποτύπωμά του σε ωριμότητα, και ενώ το έβλεπα σε πλήρη κατάρρευση μπορούσα χωρίς δυσκολία να το ανασυνθέσω. Σε λίγα βήματα, είχα κιόλας βγει στην Αγίου Κωνσταντίνου. Και οι εικόνες άρχισαν να ξεφτίζουν».

Στέφανος Δασκαλάκης - Εσωτερικό. Λάδι σε καμβά, 30x50.
Στέφανος Δασκαλάκης - Εσωτερικό. Λάδι σε καμβά, 30x50.
ENA

«Η εφήμερη τέχνη δρόμου της Αθήνας, γεννημένη σαν ένας σπασμός, στεφανωμένη από την επιθυμία μιας προσωπικής σφραγίδας στο δέρμα της πόλης, εξαπλώνεται χωρίς πρόβλεψη, γεμίζει κενά και ζητεί την καταγραφή της προτού χαθεί, σε ένα μεταίχμιο ανομίας και ανάγκης. Υπάρχει ανάμεσα μία σχισμή που επιμένει».

Aγγελόπουλος
Aγγελόπουλος
ENA

«Σκεφτόμουν, καθώς το περιεργαζόμουν: αν ποτέ αποκατασταθεί αυτό το σπίτι της οδού Λεπενιώτου 30, θα χαθούν για πάντα τα ίχνη του αρχικού χρώματος, που μπορούσα έστω και από σχετική απόσταση να διακρίνω. Και έβλεπα εκείνα τα υδροχρώματα των αρχών του 20ού αιώνα, τη βαθιά εκείνη τερακότα του αθηναϊκού κλασικισμού, που ερχόταν από την αγάπη και τον θρήνο για την Πομπηία και εξέβαλε σε θριγκούς και μετόπες και ζωφόρους αστικών και λαϊκών σπιτιών της Αθήνας. Έβλεπα τα επίκρανα και τα κυμάτια αιματοβαμμένα στο κεραμιδί χρώμα της παλιάς Αθήνας, αχνοσβησμένα και αποφλοιωμένα, σαν ίχνη από ζωγραφική σπηλαίων. Και όμως ήμουν στου Ψυρρή, τα καταστήματα άνοιγαν να υποδεχθούν τη μέρα, τα νυχτερινά μαγαζιά ζούσαν την ηρεμία της απραξίας».

Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος «Θραύσμα Παρθενώνος». Μελάνι, αυγοτέμπερα και φύλλο χρυσού σε ξύλο, 24x18.
Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος «Θραύσμα Παρθενώνος». Μελάνι, αυγοτέμπερα και φύλλο χρυσού σε ξύλο, 24x18.
ENA

«Έτσι, έφυγαν αυτά τα σπίτια που σήμερα, όσα έμειναν, φωτογραφίζονται ως λείψανα ενός παρελθόντος, που αισθητικά επιστρέφει εξωραϊσμένο και δαφνοστολισμένο. Αλλά η Αθήνα που εκλύεται στους δρόμους με την παλιά αστική ζωή, έχει μια αναγνωρίσιμη ποιότητα, ανεξίτηλη και αναπόδραστη. Είναι αυτό που δεν μεταφέρεται. Είναι αυτό που απλώς νιώθεις».

Βασίλης Περρός «Εκ βαθέων». Λάδι, μολύβι, σύρμα και χάραξη σε ξύλο, 42x70.
Βασίλης Περρός «Εκ βαθέων». Λάδι, μολύβι, σύρμα και χάραξη σε ξύλο, 42x70.
ENA

«Οι ιστορίες που γεννά η Αθήνα δεν τελειώνουν. Οι άνθρωποί της που κάποτε έχτισαν την πόλη δεν φεύγουν ποτέ».

H έκθεση θα παρουσιαστεί στην αίθουσα τέχνης ena contemporary (Βαλαωρίτου 9γ´) και θα εγκαινιαστεί την Τρίτη 23 Ιανουαρίου 2018. Συμμετέχουν οι εικαστικοί: Δημήτρης Αγγελόπουλος, Γιάννης Αδαμάκης, Δημήτρης Αναστασίου, Καλλιόπη Ασαργιωτάκη, Ειρήνη Βογιατζή, Μαρία Γιαννακάκη, Στέφανος Δασκαλάκης, Μαρία Διακοδημητρίου, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Μηνάς Καμπιτάκης, Νίκος Κρανάκης, Δημήτρης Κρέτσης, Νίκος Λεοντόπουλος, Βασίλης Λιαούρης, Καλλιρρόη Μαρούδα, Τίμος Μπατινάκης, Γεύσω Παπαδάκη, Κωνσταντίνος Παπαμιχαλόπουλος, Βασίλης Παπανικολάου, Φάνης Παρασκευουδάκης, Βασίλης Πέρρος, Αχιλλέας Πιστώνης, Αχιλλέας Ραζής, Γιώργος Σαλταφέρος, Βασίλης Σούλης, Αντώνης Στάβερης, Αντώνης Τσακίρης, Βιργινία Φιλιππούση, Βασιλική Φίλου, Κατερίνα Χαδουλού, Αθηνά Χατζή, Τάσος Χώνιας.

Βασίλης Παπανικολάου «Χωρίς τίτλο». Αβγοτέμπερα σε ξύλο, 17x24.
Βασίλης Παπανικολάου «Χωρίς τίτλο». Αβγοτέμπερα σε ξύλο, 17x24.
ENA

Δημοφιλή