Σε χώρα επιλογής όσων επιθυμούν να βρουν παρένθετη μητέρα για να κυοφορήσει το παιδί τους εξελίσσεται η Ουκρανία, σύμφωνα με εκτενές δημοσίευμα του BBC: Τα χρήματα, όπως σημειώνεται, προσελκύουν πολλές νεαρές γυναίκες, ωστόσο υπάρχουν φόβοι για εκμετάλλευσή τους.
Στο δημοσίευμα παρουσιάζεται, μεταξύ άλλων, η περίπτωση της «Άννας», η οποία ήταν 18 χρονών όταν έμαθε για τη δυνατότητα να γίνει παρένθετη μητέρα από την τηλεόραση. Η ίδια μόλις είχε τελειώσει το σχολείο και σχεδίαζε να δουλέψει σε ένα ξενοδοχείο στη μικρή της πόλη, την οποία επισκέπτονται οι τουρίστες για να δουν ένα μεσαιωνικό κάστρο. Ο μισθός για αυτή τη δουλειά ανερχόταν στα 200 δολάρια τον μήνα, αλλά για να κυοφορήσει το μωρό κάποιων άλλων, όπως έμαθε, μπορούσε να βγάλει μέχρι και 20.000 δολάρια. Η οικογένειά της δεν είναι φτωχή, τηρουμένων των αναλογιών, αλλά η ίδια ήθελε «κάτι παραπάνω» για να μπορεί να αγοράσει «ακριβά πράγματα»- να προβεί σε ανακαινίσεις, να αγοράσει ένα αυτοκίνητο, οικιακές συσκευές κλπ.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, εκατοντάδες γυναίκες το κάνουν, αλλά η παρένθετη μητρότητα δεν είναι κάτι που συζητείται ανοικτά στην Ουκρανία. Ξένα ζευγάρια συρρέουν στη χώρα από το 2015, όταν άρχισαν να κλείνουν αντίστοιχες «βιομηχανίες» σε περιοχές της Ασίας, λόγω αναφορών για εκμετάλλευση: Αντί για την Ινδία, το Νεπάλ και την Ταϊλάνδη, πηγαίνουν πλέον στην Ουκρανία, ένα από τα λίγα μέρη του κόσμου όπου η παρένθετη μητρότητα μπορεί να κανονιστεί σε πολύ μικρότερο κόστος από ό,τι στις ΗΠΑ. «Έχουμε τόσα πολλά άτεκνα ζευγάρια που έρχονται στη χώρα- είναι σαν ιμάντας μεταφοράς» είπε σχετικά η «Άννα».
Σε ηλικία 21 ετών, μετά από λίγα χρόνια δουλειάς στον ξενοδοχειακό τομέα, αποφάσισε να γίνει παρένθετη μητέρα. Μέχρι τότε είχε αποκτήσει μια κόρη, οπότε ήξερε ότι μπορούσε να το κάνει, καθώς, βάσει της ουκρανικής νομοθεσίας, μια παρένθετη μητέρα πρέπει πρώτα να κάνει δικό της παιδί πριν κυοφορήσει κάποιου άλλου.
Η συμφωνία έγινε με ένα ζευγάρι από τη Σλοβενία, και το έμβρυο εμφυτεύτηκε στη μήτρα της με την πρώτη. Ωστόσο, μετά άρχισαν οι δυσκολίες, καθώς η ποιότητα της φροντίδας που παρεχόταν από την κλινική επιδεινώθηκε γρήγορα. Κάποιες παρένθετες μητέρες είχαν προβλήματα υγείας τα οποία δεν διαγνώστηκαν γρήγορα, οδηγώντας σε επιπλοκές. Η ίδια προέβη σε καταγγελίες online για να προειδοποιήσει άλλες γυναίκες, ωστόσο αυτές απορρίφθηκαν από την κλινική. Εν τέλει γέννησε ένα υγιές μωρό- και, αν και η όλη εμπειρία της προκάλεσε προβληματισμούς, θα το ξανακάνει, αυτή τη φορά για ένα ζευγάρι από την Ιαπωνία, το οποίο μάλλον δεν πρόκειται να συναντήσει ποτέ, καθώς την υπόθεση διαχειρίζεται ένας δικηγόρος στο Κίεβο. Σε ηλικία 24 ετών, θα έχει κάνει τρία παιδιά: Ένα δικό της και δύο κάποιων άλλων.
Η ζήτηση για παρένθετες μητέρες στην Ουκρανία έχει αυξηθεί πιθανώς 1000% μέσα στα δύο τελευταία χρόνια και μόνο, εκτιμά ο Σαμ Έβερινγκαμ του Families Through Surrogacy, οργάνωσης στο Σίδνεϊ που παρέχει συμβουλές σε επίδοξους γονείς. Η χώρα, όπως σημειώνει, κατά τύχη βρέθηκε μεταξύ των λίγων χωρών που επιτρέπουν τον «τουρισμό παρένθετης μητρότητας». Αυτό οφείλεται τόσο στο ότι η παρένθετη μητρότητα είναι νόμιμη όσο και στους ίδιους τους νόμους της χώρας, καθώς οι «επίδοξοι γονείς» αναγνωρίζονται ως βιολογικοί γονείς από τη στιγμή της σύλληψης, ενώ δεν υπάρχει όριο στο πόσα μπορεί να πληρωθεί μια παρένθετη μητέρα- δημιουργώντας στην ουσία μια ανοιχτή αγορά. Κάποιες κλινικές λειτουργούν με διαφάνεια, αλλά υπάρχουν και άλλες με κακές φήμες: Κατά καιρούς έχουν κυκλοφορήσει φήμες για αλλαγές εμβρύων, ανεπαρκείς εξετάσεις, υποδοχή περισσότερων πελατών από ό,τι μπορούν να υποστηριχθούν κ.α. «Έχουμε δεν περιπτώσεις όπου ουκρανικά πρακτορεία αρνούνταν να πληρώσουν την παρένθετη μητέρα εάν δεν πληρούσε προϋποθέσεις, εάν απέβαλλε. Υπάρχουν κάποιες απαίσιες περιπτώσεις όπου τα πρακτορεία φέρθηκαν με φρικτό τρόπο όταν τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως ήθελαν οι γονείς».
Η Όλγα Μπογκομόλετς, γιατρός και βουλευτής που ηγείται της κοινοβουλευτικής επιτροπής για την υγεία, εκτιμά πως οι γυναίκες προσελκύονται λόγω της μεγάλης πτώσης του βιοτικού επιπέδου στη χώρα, καθώς η οικονομία επλήγη από βαθιά ύφεση το 2014- 2015, εν μέρει εξαιτίας της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία μεταξύ του στρατού και των φιλορώσων αποσχιστών.
Στην Ουκρανία η επιλογή της παρένθετης μητρότητας επιτρέπεται σε παντρεμένα ζευγάρια που είναι σε θέση να αποδείξουν πως δεν μπορούν να κάνουν παιδιά κανονικά για ιατρικούς λόγους. Τουλάχιστον ένας από τους γονείς πρέπει να έχει γενετικό σύνδεσμο με το παιδί, και συχνά χρησιμοποιούνται ωάρια από δωρήτριες. Τα κόστη ποικίλλουν, αλλά κυμαίνονται μεταξύ 30.000-45.000 δολαρίων. Οι γονείς που πληρώνουν εμφανίζονται στα ουκρανικά ληξιαρχικά μητρώα: Η παρένθετη μητέρα δεν έχει νομικά το δικαίωμα να διεκδικήσει την κηδεμονία. Εκτιμάται ότι περίπου 500 παρένθετες μητρότητες λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο, αλλά υπάρχει έλλειψη διαθέσιμων δεδομένων. Η παρένθετη μητρότητα αυτού του είδους είναι νόμιμη στις ΗΠΑ, τη Γεωργία και τη Ρωσία. Δημοφιλείς προορισμοί είναι και η Κένυα και το Λάος, που δεν έχουν σχετικούς νόμους.
Όσον αφορά στις εμπειρίες, ποικίλλουν: Ο Μαρκ, ο οποίος πήγε με τη σύζυγό του από την Ιρλανδία στην Ουκρανία για παρένθετη μητρότητα στα τέλη του 2015, περιγράφει την εμπειρία ως θετική, αναφέροντας πως η περίθαλψη ήταν αντίστοιχη οποιασδήποτε δυτικοευρωπαϊκής χώρας και ότι σε καμία περίπτωση η παρένθετη δεν αντιμετωπίστηκε ως πολίτης δεύτερης κατηγορίας. «Ξέρουμε γιατί το έκανε. Είχε μια κόρη- έμεινε έγκυος όταν ήταν 15 ετών. Ήθελε να τη στείλει στο πανεπιστήμιο και να έχει μια ευκαιρία που η ίδια δεν είχε ποτέ». Η Τετιάνα, που είναι έγκυος για ένα ζευγάρι από την Ισπανία, έχοντας κρύψει την εγκυμοσύνη από τη μητέρα της, λέει πως «νιώθεις το μωρό να κλωτσάει και του μιλάς, αλλά υποσυνείδητα καταλαβαίνεις πως δεν είναι δικό σου». Η Τζάνα, που γέννησε πριν δύο μήνες, τη συμβουλεύει να δει την παρένθετη μητρότητα ως απλά μια δουλειά- αλλά παραδέχεται πως είχε βιώσει μητρικά συναισθήματα μετά τη γέννα. «Πρέπει να είσαι πολύ ψυχρή για να μην τα νιώσεις. Αλλά όταν δεις τη χαρά και τα χαμόγελα των βιολογικών γονιών, αυτό είναι. Καταλαβαίνεις πως όλα είναι εντάξει με το παιδί και οι γονείς είναι ευτυχείς».
Η Άννα, από πλευράς της, δηλώνει περήφανη για αυτό που μπορεί να κάνει για τους γονείς: «Όταν κλαίνε και σε ευχαριστούν, νιώθεις πόσο μεγάλο είναι αυτό που έχεις κάνει για αυτούς. Μου είπαν ότι ήμουν το πιο σημαντικό πρόσωπο στη ζωή τους».