Οι δηλώσεις που έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ λίγο πριν αναλάβει την προεδρία των ΗΠΑ δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για την εξέλιξη των διατλαντικών σχέσεων. Ο κ. Τραμπ μίλησε θετικά για την απόφαση των Βρετανών υπέρ του Brexit, χαρακτήρισε την Ε.Ε. ζώνη επιρροής της Γερμανίας και προέβλεψε ότι θα υπάρξουν και άλλες αποχωρήσεις ευρωπαϊκών κρατών από την Ε.Ε.
Εάν λάβουμε υπόψη μας ότι ο Ευρωπαίος πολιτικός με τον οποίο συνεργάζεται στενά ο κ. Τραμπ είναι ο κ. Φάρατζ, πρώην ηγέτης του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) και πρωταγωνιστής στην καμπάνια υπέρ του Brexit, δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν οι θέσεις που διατύπωσε ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ.
Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει υπαρξιακή κρίση και θα πρέπει να δώσει σκληρό αγώνα για να αποτρέψει την αποσύνθεσή της και να επιτύχει στη συνέχεια την ανάπτυξη και την ενοποίησή της.
Σε αυτό τον αγώνα υπάρχουν καθήκοντα για όλους. Η Γερμανία, που έχει ενισχυμένο ρόλο, πρέπει να δείξει μεγαλύτερη κατανόηση στα προβλήματα άλλων κρατών μελών της Ε.Ε. και να στηρίξει με την πολιτική της την οικονομική τους ανάπτυξη. Η Γαλλία πρέπει να αναλάβει σημαντικότερο ρόλο και να προχωρήσει, σε συνεργασία με τη Γερμανία, στην επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Σημαντικές χώρες, όπως η Ιταλία, πρέπει να προχωρήσουν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και να ενισχύσουν το ειδικό βάρος τους στην Ευρωζώνη για να σταθούν ξανά στο ύψος μιας εξαιρετικά σημαντικής ευρωπαϊκής παράδοσης. Θέματα τα οποία θεωρούνται ταμπού, όπως η μεγάλη αύξηση των ιδίων πόρων της Ε.Ε., πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα και με τον καλύτερο τρόπο για να αποκτήσει η Ε.Ε. νέες δυνατότητες. Η ανάπτυξη της γερμανογαλλικής συνεργασίας πρέπει να περάσει και στον τομέα της Άμυνας, ενώ πρέπει να υπάρξει προγραμματισμός για σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών ώστε να περιοριστεί σε αυτόν τον τομέα η εξάρτηση της Ε.Ε. από το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Επιβάλλεται επίσης η καλύτερη συνεννόηση με τη Ρωσία για να μην φτάσουμε στο σημείο να συνεργάζονται Ουάσιγκτον και Μόσχα με την Ε.Ε. στο περιθώριο.
Όλα τα παραπάνω είναι εξαιρετικά σύνθετα και ξεφεύγουν από τις δυνατότητες της Ε.Ε. με βάση τη σημερινή πολιτική γεωγραφία. Είναι φανερό όμως ότι οι ΗΠΑ αλλάζουν τη στρατηγική τους έναντι της Ε.Ε. και επενδύουν σε αμφιλεγόμενες επιλογές όπως η ανάπτυξη της συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο, ιδιαίτερα στον εμπορικό τομέα, σε βάρος της Ε.Ε. Εδώ που έχουμε φτάσει, οι Ευρωπαίοι ή θα οργανώσουν την αναγκαία υπέρβαση που θα οδηγήσει στην επιτάχυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ή θα πρωταγωνιστήσουν στη διάλυση της Ε.Ε. με τη σημερινή της μορφή. Όσο για τον κ. Τραμπ, μπορεί, εάν υπάρξει η σωστή αντίδραση από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τους λαούς, να μετατραπεί άθελά του σε καταλύτη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης σε νέα βάση.