Ο κ. Τσίπρας σχεδιάζει μέσα στην αρένα

Οι προεκλογικές φωνές περί αλλαγής δρόμου, περί μιας άλλης Ευρώπης που εμείς θα κληθούμε να διαμορφώσουμε, δεν ήταν τελικά προεκλογικές υπερβολές. Ολοένα και περισσότερο φαίνεται να είναι πίστη του Πρωθυπουργού. Ότι η χώρα θα αλλάξει όταν αλλάξει ο δυτικός κόσμος, κι ότι η αλλαγή του δυτικού κόσμου θα ξεκινήσει από την Ελλάδα. Υπερβολικός ή όχι στην ανάγνωσή μου, δε σας κρύβω ότι εκεί πιστεύω πλέον ότι κρύβεται η αλήθεια. Σημειολογικά, οι Σύμμαχοί μας δεν άναψαν κόκκινο φως στον Πρωθυπουργό. Και ο Πρωθυπουργός δεν έχει ανάψει πράσινο, όσον αφορά στην οικονομική εφαρμογή.
NurPhoto via Getty Images

Η αλήθεια είναι ότι δύσκολα κερδίζεις την εξουσία. Κι αν την κερδίσεις δυσκολότερα την αφήνεις. Στην περασμένη αξιολόγηση είχαμε δει για πρώτη φορά την Πολιτική να επικρατεί πλήρως της Οικονομίας. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τότε κατάφερε και πήρε το πρώτο πακέτο χρημάτων. Έκανε, ουσιαστικά, στην πράξη μια μέτρηση των δεδομένων. Ποιο είναι το όριο των αντοχών των Ευρωπαίων ηγετών; Και ποιο είναι το όριο των αντοχών των Ελλήνων πολιτών; Κι αυτές τις μέτρησε. Όπως μέτρησε και τις αντιδράσεις τους. Σε αυτό το περιβάλλον νομίζω ότι μπορούμε πια να προβλέψουμε τα άμεσα εσωτερικά μας πολιτικά δρώμενα.

Πρώτο συμπέρασμα: ο κ. Τσίπρας αποφάσισε να μείνει. Αποφάσισε να εξαντλήσει τον όποιο χρονικό ορίζοντα έχει. Αποφάσισε ότι θα υιοθετήσει τυφλά όποια μέτρα των Ευρωπαίων συμμάχων μας μπορεί να διαχειριστεί εσωτερικά και να παίξει καθυστερήσεις, όσο μπορεί, στα λοιπά μέτρα που του ζητούνται, υιοθετώντας μεν την τακτική του 2015, αλλά θεωρώντας δε εαυτόν εμπειρότερο και δυνατότερο όσον αφορά στη διεθνή σκακιέρα. Είναι οφθαλμοφανές ότι με βάση τις έως σήμερα διεθνείς εξελίξεις θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικές τις εκλογές στη Γαλλία και στη Γερμανία και επενδύει στη γεωστρατηγική θέση της χώρας μας για το προσφυγικό. Η ταυτόχρονη πεποίθησή του ότι η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης τον κάνει να πιστεύει ότι είναι σχεδόν απαραίτητος παίκτης της ευρωπαϊκής ομάδας, επομένως το ευρωπαϊκό σύστημα θα τον θέλει σύμμαχο.

Δεύτερο συμπέρασμα: ο κ. Τσίπρας εικάζει ότι με τον α' ή β' τρόπο -και δίχως το ΔΝΤ- θα καταφέρει να πετύχει την αποπληρωμή των υποχρεώσεων του 2017 και κυρίως αυτών του Ιουλίου. Θα είναι μια δεύτερη αξιολόγηση με το ΔΝΤ αποκλειστικά σε ρόλο τεχνικού συμβούλου; Θα είναι μια έκτακτη χρηματοδότηση; Θα είναι ένα άδειασμα των κρατικών ταμείων; Σίγουρα θα είναι μια κάποια λύση. Πιστεύει ότι θα βρει τη λύση. Σ' αυτή τη λογική του θα προσπαθήσει να δέσει πρόχειρα τα όποια τραύματα από τις παράπλευρες απώλειες είτε με ιδιωτικοποιήσεις με μεγάλη επικοινωνιακή αξία, είτε με θύματα στην πολιτική αρένα. Θα είναι άγνωστοι στο ευρύ κοινό φοροφυγάδες; Θα είναι οι εξεταστικές στο πλαίσιο του Ελληνικού Κοινοβουλίου; Θα είναι αποφάσεις της Δικαιοσύνης σε σημαντικά θέματα που έχουν πολιτική χροιά; Θα είναι συνδυασμός όλων των παραπάνω; Αδιάφορο. Σε κάθε περίπτωση θα είναι κινήσεις που του δίνουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί την ίδια λογική: είτε περί νέου που ήρθε να αντιμετωπίσει το κακό πολιτικό σύστημα των τελευταίων σαράντα ετών, είτε περί δικού του ηθικού πλεονεκτήματος.

Τρίτο συμπέρασμα: ο κ. Τσίπρας είναι σχεδόν αδιάφορος για την ελληνική αγορά και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ή εάν θέλετε: θεωρεί ότι οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη είτε στην αγορά είτε στις τράπεζες θα έχει λιγότερες επιπτώσεις στη σημερινή καθημερινότητα των Ελλήνων απ' αυτές που εικάζει ο περισσότερος κόσμος. Έκανε ήδη μια κίνηση την περασμένη Παρασκευή ώστε να επιλύσει τα ζητήματα της ρύθμισης για τον αναβαλλόμενο φόρο, ενώ συζητείται η άμεση νομοθέτηση για την απαλλαγή τραπεζικών στελεχών από ευθύνες και τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Το εάν οι τράπεζες χρειαστούν «bail in» (κούρεμα καταθέσεων) ή ακόμα εθνικοποίηση ή «επανασύσταση» δεν τον απασχολεί πλέον. Θεωρεί ότι είτε τον Νοέμβριο θα έχει ολοκληρωθεί η πολιτική εικόνα της Ευρώπης ή θα βρεθεί η κατ' εκείνον ιδανική λύση, οπότε θα είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για την επανεκκίνηση της ελληνικής κοινωνίας στο σύνολό της. Στο συμπέρασμα αυτό συμβάλλουν οι φωνές που δεν διστάζουν να μιλήσουν για θυσία του τραπεζικού συστήματος στο όνομα μιας επικράτησης του ελληνικού κράτους. Όχι για σεισάχθεια, αλλά για δημιουργία ενός νέου συστήματος μετά την κατάρρευση του προηγουμένου. Για να είμαστε ακριβείς, αυτό δεν σημαίνει ότι ο κ. Τσίπρας θα επιδιώξει την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Σημαίνει ότι ο ίδιος δεν δείχνει κάποια αγωνία έναντι της οποιαδήποτε αρνητικής εξέλιξης. Θεωρεί ότι στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οικογένειας έχει κάνει ό,τι του έχει ζητηθεί. Εάν δεν πάει κάτι καλά, αυτό θα οφείλεται αποκλειστικά στους Ευρωπαίους συμμάχους του. Κι αυτοί, όπως έχουν κάνει έως σήμερα, θα κληθούν να σώσουν μια ακόμη φορά την κατάσταση.

Ο Πρωθυπουργός έχει θεωρητική προσέγγιση και βάση (άσχετα εάν η πλειοψηφία συμφωνεί ή διαφωνεί με αυτή). Εκτιμά -κι όχι λανθασμένα, να είμαι απολύτως ειλικρινής- ότι το καπιταλιστικό μας σύστημα, όπως έχει μέχρι σήμερα εφαρμοστεί, βρίσκεται διεθνώς σε αποδρομή κι ότι αναγκαστικά θα πρέπει να βρεθεί ένα νέο. Κι αυτό προσπαθεί πλέον με άλλους όρους να το κάνει πραγματικότητα. Να δείξει έναν, κατ' εκείνον, άλλο δρόμο.

Οι προεκλογικές φωνές περί αλλαγής δρόμου, περί μιας άλλης Ευρώπης που εμείς θα κληθούμε να διαμορφώσουμε, δεν ήταν τελικά προεκλογικές υπερβολές. Ολοένα και περισσότερο φαίνεται να είναι πίστη του Πρωθυπουργού. Ότι η χώρα θα αλλάξει όταν αλλάξει ο δυτικός κόσμος, κι ότι η αλλαγή του δυτικού κόσμου θα ξεκινήσει από την Ελλάδα.

Υπερβολικός ή όχι στην ανάγνωσή μου, δε σας κρύβω ότι εκεί πιστεύω πλέον ότι κρύβεται η αλήθεια. Σημειολογικά, οι Σύμμαχοί μας δεν άναψαν κόκκινο φως στον Πρωθυπουργό. Και ο Πρωθυπουργός δεν έχει ανάψει πράσινο όσον αφορά στην οικονομική εφαρμογή. Ο Πρωθυπουργός μας είναι σαράντα δύο ετών. Με σκληρά ιδεολογικά πιστεύω. Με δεδομένη απειρία. Η πολιτική αποτελεί σχολείο, αλλά πλέον χρειάζεται εμπειρία από επαγγελματική πορεία σε θέση ευθύνης. Μπορεί για την πλειοψηφία της γενιάς του και τα δικά μας δεδομένα ή, εάν θέλετε, για τη γενιά των Ελλήνων που πήραν ρίσκα ή μορφώθηκαν σε Ελλάδα κι εξωτερικό, η λογική του να είναι εκτός ρεαλιστικής πραγματικότητας. Αλλά ακόμα κι εμείς βλέπουμε ότι υπάρχει ανάγκη αναμορφώσεως του καπιταλιστικού μοντέλου. Κι εμείς βλέπουμε ότι χρειάζεται μια αλλαγή.

Εάν η ερώτηση είναι αν εμείς μπορούμε να αφουγκραστούμε την άνεση του κ. Πρωθυπουργού και της κυβέρνησης του μπροστά στη λαίλαπα της ελληνικής αγοράς, η απάντηση είναι «όχι». Με τρόμο παρακολουθούμε τις κινήσεις του Πρωθυπουργού. Εάν θεωρούμε ότι η χώρα μας γίνεται για τρίτη φορά πειραματόζωο, η απάντηση είναι «ναι». Εάν πιστεύουμε ότι ο κ. Πρωθυπουργός είναι εκτός δικής μας λογικής, η απάντηση είναι, επίσης, «ναι». Από εκεί και πέρα όλα δείχνουν ότι το 2017 θα κυλήσει με αυτόν τον τρόπο. Κι ότι όλοι πρέπει να πάρουμε τις αποφάσεις μας με βάση αυτή την κατάσταση και το νέο χρονοδιάγραμμα.

Δημοφιλή