Μεταναστευτικό: Η έλλειψη οργανωμένου σχεδίου οδηγεί σε υποχωρήσεις και ήττες

Με άλλα λόγια, η ελληνική πολιτική έχει καταφέρει να μην είναι: ούτε ανθρωπιστική (με τους πάνω από χίλιους νεκρούς τους τελευταίους 12 μήνες στα νερά του Αιγαίου), ούτε διεθνιστική (με την Τουρκία να εξαργυρώνει τον στρατηγικό ρόλο που της αναγνωρίστηκε, σε βίαιες επιθέσεις εναντίον της μειονότητας των Κούρδων και χωρών όπως της Συρίας, του Ιράκ και της Ρωσίας), ούτε αριστερή (με την τεράστια άνοδο των ακροδεξιών δυνάμεων που προκαλεί παντού στην Ευρώπη), ούτε καν πολιτική (με το μήνυμα που περνά, ότι με την κατάλληλη πίεση, στο τέλος η Ελλάδα θα υποχωρήσει σε οτιδήποτε της ζητούν).
Westend61 via Getty Images

Έχουν περάσει σχεδόν τέσσερις μήνες που η Huffington Post μου έκανε την τιμή να δημοσιεύσει το πρώτο μου κείμενο, το οποίο, όπως και η πλειοψηφία όσων ακολούθησαν, αφορούσε το προσφυγικό/μεταναστευτικό. Στα συγκεκριμένα κείμενα προσπάθησα, με όσες γνώσεις απέκτησα από την έρευνα σε δημόσια διαθέσιμες πηγές, να αναδείξω τον τρόπο που σκέπτονται οι Ευρωπαίοι Εταίροι μας , καθώς και να σκιαγραφήσω έναν εναλλακτικό δρόμο δράσης για την ελληνική πλευρά. Μεταξύ άλλων, τόνισα την σημασία της ουσιαστικής παρέμβασης της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις Ε.Ε. - Τουρκίας , καθώς και τις αναγκαίες ενέργειες της ελληνικής πλευράς μετά την υπογραφή της Συμφωνίας . Τέλος, πρόσφατα κατέγραψα τις τελευταίες εξελίξεις και προοπτικές.

Η πιο πάνω προσπάθεια, όπως θα ήταν ίσως αναμενόμενο, δεν έφερε ανάλογους καρπούς. Η έλλειψη οργανωμένου σχεδίου από την ελληνική πλευρά, καθώς και οι διαπραγματευτικές αδυναμίες της ελληνικής πλευράς, οδήγησαν σε υποχωρήσεις και ήττες.

Αλλά ας δούμε τις εξελίξεις το τελευταίο δεκαπενθήμερο, ξεκινώντας από τις πιο πρόσφατες:

  1. Στις 13.02.2016, ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας κάλεσε την ΠΓΔΜ να κλείσει τα σύνορά της με την Ελλάδα για τους πρόσφυγες, προσφερόμενος να παράσχει βοήθεια για τον αποτελεσματικότερο συνοριακό έλεγχο.
  2. Την ίδια ημέρα, ο Πρωθυπουργός της Γαλλίας απέκλεισε την πιθανότητα να υποδεχτεί στο μέλλον η Γαλλία περισσότερους από τους 30.000 πρόσφυγες που έχει ήδη συμφωνήσει.
  3. Στις 12.02.2016, ανακοινώθηκε η απόφαση του Συμβουλίου των Επιτρόπων, με βάση την οποία τίθεται διορία τριών μηνών από την ΕΕ στην Ελλάδα για τον έλεγχο των συνόρων. Εφόσον δεν ικανοποιηθεί το σύνολο των (πολλών και αυστηρών) προϋποθέσεων, εντός 3 μηνών η Επιτροπή θα αποφασίσει για την αναστολή της συμμετοχής της χώρας στην Συνθήκη Σένγκεν. Ένα τέτοιο γεγονός, θα αποτελέσει πλήγμα για τον ελληνικό τουρισμό, ενώ θα απομακρύνει την Ελλάδα από τον «σκληρό πυρήνα» της Ε.Ε. . Σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, η αρχική Έκθεση τροποποιήθηκε επί το δυσμενέστερο για την ελληνική πλευρά, κατόπιν παρέμβασης «παραγόντων» της Ε.Ε..
  4. Στις 11.02.2016 αποφασίστηκε η συμμετοχή του ΝΑΤΟ στις επιχειρήσεις κατά της παράνομης διακίνησης μεταναστών και προσφύγων. Η συγκεκριμένη Απόφαση δεν κατοχυρώνει τα ελληνικά δικαιώματα, αντίθετα θεωρείται ως εν δυνάμει πηγή προβλημάτων.
  5. Την ίδια ημέρα, ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ερντογάν παραδέχτηκε ότι κατά την διαπραγμάτευση με την Ε.Ε. για την υπογραφή της Συμφωνίας της 15.10.2016 εκβίασε την Ε.Ε. με την απειλή προώθησης εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων (και των αντίστοιχων νεκρών στις ακτές της Ευρώπης). Οι αρχικές πληροφορίες είχαν δημοσιευτεί στο Euro2day.
  6. Στις 10.02.2016 δημοσιεύτηκε η Έκθεση υλοποίησης του Κοινού Σχεδίου Δράσης Ε.Ε. - Τουρκίας. Η Έκθεση παρέχει χρήσιμες πληροφορίες (όπως ότι οι Σύριοι πρόσφυγες δεν έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη ή στην εκπαίδευση, από αυτούς μόνο το 10% φιλοξενείται σε οργανωμένους καταυλισμούς, μέχρι δε προ ολίγων ημερών δεν είχαν δικαίωμα στην εργασία). Παράλληλα, η Έκθεση είναι μεροληπτική, πχ παρουσιάζει την παρούσα κατάσταση ως μείωση των ροών, όταν σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, οι ροές τους τελευταίους χειμερινούς μήνες είναι πολλαπλάσιες σε σχέση με τους αντίστοιχους περυσινούς μήνες.
  7. Την ίδια ημέρα, η Έκθεση Προόδου που συζητήθηκε στο Συμβούλιο των Επιτρόπων της Ε.Ε. θέτει διορία ενός μηνός στην Ελλάδα, ώστε να προγραμματίσει τα αναγκαία μέτρα που θα επιτρέπουν την επανεισδοχή στην Ελλάδα των μεταναστών που έχουν ήδη φτάσει στις χώρες της Ε.Ε.. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι θα εκλείψει και το τελευταίο νομικό εμπόδιο για την μαζική επαναπροώθηση στην Ελλάδα όλων των οικονομικών μεταναστών που πέρασαν από το έδαφός της. Ο κ. Μουζάλας πάντως «εκτίμησε πως θα είναι μία δυσκολία διαχειρίσιμη, καθώς οι πρόσφυγες και μετανάστες που θα εγκλωβιστούν στην Ελλάδα, εάν κλείσουν τα σύνορα, θα ανέλθουν σε μερικές δεκάδες χιλιάδες. Για παράδειγμα, 50.000 μετανάστες.».
  8. Στις 06.02.2016, η Αυστρία ζήτησε οικονομική βοήθεια 600.000.000 Ευρώ από την Ε.Ε. για κάλυψη του κόστους φιλοξενίας 90.000 προσφύγων. Στην Ελλάδα το αντίστοιχο κόστος υπολογίστηκε σε πάνω από 1 δισ. Ευρώ, χωρίς να έχει ζητηθεί μέχρι τώρα από την Ε.Ε. η κάλυψή του. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα έχει λαμβάνειν από την Ε.Ε. 440 εκατομμύρια Ευρώ μέχρι το 2020, κυρίως για εξοπλισμό και κατασκευή χώρων φιλοξενίας, έχει δε λάβει μόνο 33 εκατομμύρια Ευρώ. Επίσης, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Διάσκεψης των Δυτικών Βαλκανίων στις 25.10.2015, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (και όχι η Ε.Ε.) θα επιδοτεί το ενοίκιο για 20.000 πρόσφυγες που βρίσκονται σήμερα στην Ελλάδα. Για λόγους σύγκρισης, αναφέρουμε ότι το αντίστοιχο κόστος του προσφυγικού στην Γερμανία την επόμενη διετία εκτιμάται στα 50 δισ. Ευρώ .
  9. Στις 06.02.2016, ο κ. Κουρουμπλής ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα προτίθεται να αναγνωρίσει την Τουρκία ως ασφαλή χώρα. Σύμφωνα με τη Γαλλική εφημερίδα lemonde, η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο στην επιστροφή στην Ελλάδα όχι μόνο των οικονομικών μεταναστών, αλλά και όσων έχουν ήδη ζητήσει άσυλο σε άλλες χώρες.
  10. Στις 04.02.2016 η Ε.Ε. ενέκρινε την αποστολή του ποσού των 3 δισ. Ευρώ στην Τουρκία, εκ των οποίων η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει τα 25 εκ. Ευρώ. Δεδομένου ότι στην Απόφαση της 15.10.2015 το ποσό αυτό χαρακτηρίζεται ως «αρχικό», η Τουρκία αναμένει και άλλα χρήματα.

Με άλλα λόγια, η ελληνική πολιτική έχει καταφέρει να μην είναι:

  • ούτε ανθρωπιστική (με τους πάνω από χίλιους νεκρούς τους τελευταίους 12 μήνες στα νερά του Αιγαίου),
  • ούτε διεθνιστική (με την Τουρκία να εξαργυρώνει τον στρατηγικό ρόλο που της αναγνωρίστηκε, σε βίαιες επιθέσεις εναντίον της μειονότητας των Κούρδων και χωρών όπως της Συρίας, του Ιράκ και της Ρωσίας),
  • ούτε αριστερή (με την τεράστια άνοδο των ακροδεξιών δυνάμεων που προκαλεί παντού στην Ευρώπη),
  • ούτε καν πολιτική (με το μήνυμα που περνά, ότι με την κατάλληλη πίεση, στο τέλος η Ελλάδα θα υποχωρήσει σε οτιδήποτε της ζητούν).

Με βάση τα πιο πάνω, κατά την γνώμη μας, θα πρέπει ο κ. Πρωθυπουργός, μπροστά στο μείζον εθνικό θέμα του προσφυγικού/μεταναστευτικού, να συγκροτήσει μια ομάδα ειδικού σκοπού (task force), αποτελούμενη από τους άριστους και πλέον κατάλληλους Έλληνες, καθώς και τους εκπροσώπους όλων των πολιτικών κομμάτων, η οποία θα αναλάβει τον προγραμματισμό και συντονισμό του όλου θέματος.

Μεταξύ άλλων, η ομάδα αυτή, θα πρέπει να φροντίσει την υλοποίηση των συμφωνηθέντων με την Ε.Ε. και κυρίως την προετοιμασία της χώρας για την άμεση επιστροφή του συνόλου των οικονομικών μεταναστών στην Τουρκία από 01.06.2016, σύμφωνα με την Συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας.

Δημοφιλή