Γιατί δεν πρέπει να υπογραφεί νέα Συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας

Όπως είναι γνωστό, η τελευταία Διάσκεψη Κορυφής της Ε.Ε., με την παρουσία του Τούρκου Πρωθυπουργού, δεν κατέληξε σε μια νέα Συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας. Το όλο θέμα θα ξανασυζητηθεί κατά την επόμενη Σύνοδο Κορυφής στις 17 και 18 Μαρτίου, όπου ενδεχομένως οριστικοποιηθεί κάποια Συμφωνία, πάνω στο πλαίσιο της Κοινής Δήλωσης της 07.03.2016.

Νομικά λοιπόν ισχύει η προηγούμενη Συμφωνία (και θα ισχύει εκτός εάν υπογραφεί κάποια νέα), γεγονός που δίνει τα αναγκαία περιθώρια στην Ελλάδα αντίδρασης στα αρνητικά σημεία ή/και την προοπτική μιας νέας προβληματικής Συμφωνίας. Σημειώνουμε ακόμα ότι η τελική Συμφωνία πρέπει να συνάδει με το Ευρωπαϊκό και διεθνές νομικό πλαίσιο, όπως εξάλλου αναφέρεται και στην Κοινή Δήλωση.

Πέρα από τις γνωστές αδυναμίες της Ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, επισημαίνουμε τις τεχνικές που εφήρμοσε στην Διάσκεψη ο κ. Νταβούτογλου, που συνήθως εφαρμόζονται σε περιπτώσεις σύγχρονου ολοκληρωτικού πολέμου:

• Την παραπληροφόρηση επί των προθέσεων της Τουρκίας πριν την Διάσκεψη και τον αιφνιδιασμό , αφού οι νέες του προτάσεις παρουσιάστηκαν μόνο το βράδυ πριν την Διάσκεψη και αποκλειστικά στην κ. Μέρκελ και τον Πρωθυπουργό της Ολλανδίας (χώρα που προεδρεύει στην Ε.Ε. κατά το εξάμηνο αυτό), ώστε να μη δοθεί χρόνος αξιολόγησής τους.
• Την αξιοποίηση των τηλεοπτικών εικόνων για τους πρόσφυγες, για να απευθυνθεί τόσο προς «προοδευτικούς» πολιτικούς ηγέτες του Ευρωπαϊκού Νότου, όσο και προς «συντηρητικούς» ηγέτες του Ευρωπαϊκού Βορρά, με μόνο κοινό σημείο την υπογράμμιση της ανάγκης λήψης όλο και πιο δραστικών μέτρων αποτροπής των προσφυγικών/μεταναστευτικών ροών.

Το αποτέλεσμα είναι ένα μίγμα θέσεων που δεν έχει καμία νομική, ηθική ή ρεαλιστική βάση, που ακόμα και αδαείς περί τα διπλωματικά (αλλά διαθέτοντες τον κοινό νου) πολίτες μπορούν να διακρίνουν.

Αλλά ας δούμε τις βασικές αρχές της προαλειφόμενης Συμφωνίας, όπως περιγράφονται στην Κοινή Δήλωση των ηγετών, καθώς και τα αρνητικά τους σημεία για τις προοπτικές της Ελλάδας και της Ε.Ε..

• Nα εξασφαλίσει την επιστροφή όλων των νέων παράτυπων μεταναστών που μεταβαίνουν από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά· το σχετικό κόστος θα καλύπτεται από την ΕΕ.

  Η διατύπωση αυτή σημαίνει ότι οι ήδη εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα πρόσφυγες ή μετανάστες δεν θα περιλαμβάνονται σε όσους θα αποδεχτεί η Τουρκία.

  Το ίδιο φαίνεται να ισχύει και για όσους, με βάση την Συνθήκη Δουβλίνο ΙΙ, επιστραφούν στην Ελλάδα από τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Με βάση τα όλο και αυστηρότερα κριτήρια παροχής ασύλου από τις Ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και την απουσία ουσιαστικής σχετικής πρόβλεψης στην υπάρχουσα Συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας, ο αριθμός αυτών θα μπορούσε γρήγορα να φτάσει τις εκατοντάδες χιλιάδες.

• Για κάθε Σύριο που θα γίνεται εκ νέου δεκτός στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος Σύριος θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στα κράτη μέλη της ΕΕ, στο πλαίσιο των υφισταμένων δεσμεύσεων.

Προκύπτουν σοβαρά ηθικά και νομικά ζητήματα, σε σχέση με τη μη τήρηση της Συμφωνίας της Γενεύης, της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2005/85/ΕΚ, του Κανονισμού 2013/604 και της Συμφωνίας του Δουβλίνου, όπως αναφέρουν γαλλικές και αγγλικές εφημερίδες και οι ανακοινώσεις του ΟΗΕ και ανθρωπιστικών οργανώσεων.

Ακόμα, δεν διευκρινίζεται τι θα συμβεί εάν κάποιο Δικαστήριο απορρίψει τη νομιμότητα αυτής της ρύθμισης ή όταν συμπληρωθεί ο αριθμός των «επιθυμητών» προσφύγων που γίνονται δεκτοί από τις Ευρωπαϊκές χώρες (υπενθυμίζεται ότι ελάχιστες χώρες δηλώνουν ότι επιθυμούν να δεχτούν επιπλέον πρόσφυγες), ενώ δεν ξεκαθαρίζεται εάν οι πρόσφυγες που θα στέλνονται από την Τουρκία θα προσμετρούνται στους υπό μετεγκατάσταση 160.000 πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία (βάσει των ισχυουσών Αποφάσεων της Ε.Ε.).

• Να επιταχύνουν την εφαρμογή του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων με όλα τα κράτη μέλη, με στόχο να αρθούν οι απαιτήσεις θεώρησης για τους Τούρκους υπηκόους το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2016.

Η πιθανότητα νόμιμης εισόδου και εν συνεχεία παραμονής στην Ε.Ε. εκατοντάδων χιλιάδων Τούρκων και Κούρδων είναι ένα θέμα που δεν επιλύεται με την συμμόρφωση των «τεχνικών προδιαγραφών ταξιδιωτικών εγγράφων» αλλά βαθύτατα πολιτικό, για την Ελλάδα, την Κύπρο και άλλες χώρες με ανάλογη ιστορία και παρόμοιες ευαισθησίες.

Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της Τουρκίας αυξάνεται κατά περισσότερο από ένα εκατομμύριο τον χρόνο, ενώ σε όλη την ανθρώπινη ιστορία ως φασιστική χαρακτηρίζεται η επέκταση του «ζωτικού χώρου» και όχι η υπεράσπιση της πατρογονικής γης.

• Να επισπεύσουν την εκταμίευση των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ που είχαν αρχικά εγκριθεί ώστε να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση μιας πρώτης δέσμης έργων πριν από το τέλος Μαρτίου και να λάβουν απόφαση για πρόσθετη χρηματοδότηση της Διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες όσον αφορά τους Σύριους.

Η επίσπευση της εκταμίευσης του ποσού αποδυναμώνει τα όποια διαπραγματευτικά επιχειρήματα της Ευρώπης για την τήρηση της Συμφωνίας από την Τουρκία. Η αναφορά σε περαιτέρω αύξησή του είναι προάγγελος νέων παζαριών και Τουρκικών απαιτήσεων.

• Να προετοιμαστούν για την απόφαση επί του ανοίγματος νέων κεφαλαίων στις διαπραγματεύσεις προσχώρησης το συντομότερο δυνατόν, βάσει των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου του 2015.

Η παράγραφος αυτή αποτελεί πρόκληση για την Κύπρο, αφού ουσιαστικά της ζητούν να υποχωρήσει από το βέτο στο άνοιγμα επιπλέον κεφαλαίων, χωρίς να έχουν υλοποιηθεί οι προαπαιτούμενες ενέργειες της Άγκυρας.

Παράλληλα, δεν υπάρχει αναφορά στην ραγδαία ισλαμοποίηση και αυταρχικότητα που διέπουν πλέον το Τουρκικό καθεστώς .

• να εργαστούν από κοινού με την Τουρκία σε κάθε κοινή προσπάθεια για βελτίωση των ανθρωπιστικών συνθηκών στη Συρία που θα έδινε τη δυνατότητα στον τοπικό πληθυσμό και τους πρόσφυγες να ζήσουν σε ασφαλέστερες περιοχές.

Η αναφορά αυτή αποτελεί ευθεία νομιμοποίηση της σχεδιαζόμενης επέμβασης της Τουρκίας στην Συρία, υπό το προκάλυμμα «ανθρωπιστικών λόγων» και χωρίς την έγκριση του ΟΗΕ.

Συμπερασματικά, μια Συμφωνία σαν αυτή που περιγράφεται πιο πάνω:

1. αφήνει για μελλοντική ερμηνεία πολλά επίμαχα θέματα, όταν είναι γνωστό ότι αυτό γίνεται πάντα σε βάρος του πιο αδύναμου.
2. αποτελεί το σοβαρότερο μέχρι τώρα πλήγμα κατά της Ευρωπαϊκής ιδέας, ως μιας κοινότητας ισότιμων χωρών, υπό καθεστώς δικαίου
3. θίγει βάναυσα την Ελλάδα και τα δικαιώματα των Ελλήνων στο παρόν και το (προβλεπτό) μέλλον και θα την αποστερήσει από τους ελάχιστους (προοδευτικούς ή μη) συμμάχους που της έχουν απομείνει.

Συνεπώς, θα πρέπει να εγκαταλειφθεί κάθε σκέψη μιας νέας Συμφωνίας, αλλά να ζητηθεί κατηγορηματικά:

• από την Τουρκία, η υλοποίηση της υπάρχουσας Συμφωνίας,
• από τις άλλες χώρες της Ε.Ε., η αποδοχή ότι δεν θα υπάρξει καμία επιστροφή μεταναστών ή προσφύγων προς την Ελλάδα και η αντίστοιχη τροποποίηση της Συνθήκης Δουβλίνο ΙΙ.