Τουρκικό Δημοψήφισμα: Εξέλιξη ή Οπισθοδρόμηση;

Ο μοναδικός λογικός ενδοιασμός που εγείρεται στη συνείδηση καθενός είναι αν η διοικητική αυτή αλλαγή θα χαρίσει όντως στην Τουρκία αναπτυξιακό παλμό ή θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη αναταραχή εντός των συνόρων. Αναμφίβολα, η συγκέντρωση όλων των εξουσιών σε ένα πρόσωπο του δίνει τεράστια ευχέρεια επιλογής κινήσεων που είναι πιθανό να ευνοήσουν το κράτος οδηγώντας το σε ραγδαία ακμή. Στην άλλη όψη του νομίσματος όμως βρίσκεται ο ενδεχόμενος απολυταρχισμός του ηγέτη σε στρατιωτικό και κοινωνικό επίπεδο, κατάσταση που φαίνεται να προκαλεί εσωτερικό εγκλεισμό της οικονομίας και οξυμένο αναβρασμό της κοινωνίας.
Murad Sezer / Reuters

Το απόγευμα της 16ης Απριλίου ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανακοίνωνε στο λαό του τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, στο οποίο είχαν κληθεί να λάβουν μέρος. Το ερώτημα της άμεσης αυτής δημοκρατικής διαδικασίας δεν αφορούσε φυσικά τίποτα άλλο παρά μια πολιτειακή μεταβολή στο εσωτερικό της γείτονος χώρας. Ο Τούρκος Πρόεδρος, ύστερα από την λαϊκή ετυμηγορία, αναλαμβάνει απόλυτη εξουσία μετατρέποντας το πολίτευμα σε Προεδρική Δημοκρατία και επαναφέροντας ουσιαστικά στο προσκήνιο ένα καθεστώς ισοδύναμο με εκείνο του Σουλτάνου.

Η απόφαση αυτή έφτασε σε μια περίοδο που το κράτος δε στέκεται με τοn πιο γερό τρόπο στα πόδια του, λόγω των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων που ταλανίζουν τη χώρα. Ο υψηλός αριθμός τρομοκρατικών χτυπημάτων στην Κωνσταντινούπολη, η διάθεση ρήξης με την Ευρωπαϊκή Ένωση -εξαιτίας της μη ένταξης σε αυτή-, το αποτυχημένο πραξικόπημα και οι διαρκείς συγκρούσεις εθνικιστικών ομάδων, είναι βέβαιο πως δυναμιτίζουν το κλίμα κατά του Προέδρου και έχουν σαφές αντίκτυπο στην οικονομία της Τουρκίας, η οποία παρουσιάζει στασιμότητα τα τελευταία χρόνια. Η θετική απόκριση του τουρκικού λαού, με την έμμεση απόδειξη έμπρακτης εμπιστοσύνης προς το πρόσωπο του Ερντογάν, ενδέχεται να μετατραπεί σε βαρόμετρο για τη χάραξη της νέας πολιτικής του, η οποία χρειάζεται να αποβλέπει στη διασφάλιση εσωτερικής σταθερότητας και άμεσης ανάπτυξης.

Προεδρική Δημοκρατία με ευρείες ελευθερίες στο λαό ή Απολυταρχισμός με -όπως πολλοί αποκαλούν τον Ερντογάν- Δικτάτορα;

Ο μοναδικός λογικός ενδοιασμός που εγείρεται στη συνείδηση καθενός είναι αν η διοικητική αυτή αλλαγή θα χαρίσει όντως στην Τουρκία αναπτυξιακό παλμό ή θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη αναταραχή εντός των συνόρων. Αναμφίβολα, η συγκέντρωση όλων των εξουσιών σε ένα πρόσωπο του δίνει τεράστια ευχέρεια επιλογής κινήσεων που είναι πιθανό να ευνοήσουν το κράτος οδηγώντας το σε ραγδαία ακμή. Στην άλλη όψη του νομίσματος όμως βρίσκεται ο ενδεχόμενος απολυταρχισμός του ηγέτη σε στρατιωτικό και κοινωνικό επίπεδο, κατάσταση που φαίνεται να προκαλεί εσωτερικό εγκλεισμό της οικονομίας και οξυμένο αναβρασμό της κοινωνίας. Γεννάται, λοιπόν, εύλογα το ερώτημα: «Πρόκειται για μια ανατρεπτική και ουσιώδη απόφαση ή αποτελεί ένα βήμα προς το παρελθόν, χωρίς καμία μελλοντική σκοπιά;»

Σε αυτό το σημείο αξίζει να επισημανθεί η στάση του Τούρκου Προέδρου στην εξωτερική πολιτική. Ενώ επανειλημμένα έχει επιδιώξει την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τους τελευταίους μήνες έχει ανοίξει ένα μέτωπο συγκρούσεων με αρκετούς από τους Ευρωπαίους ηγέτες. Λίγες ημέρες πριν το δημοψήφισμα, μάλιστα, τάχθηκε ανοιχτά υπερ της αποχώρησης της Μεγάλης Βρετανίας από την Ένωση, επιδεικνύοντας έντονα μια τάση εσωστρέφειας, λαμβάνοντας στροφή προς τη δυναμική του δικού τους κράτους και υποτιμώντας μάλλον τη λειτουργία του συνόλου των Ευρωπαϊκών Κρατών. Σε όλο αυτό το θολό τοπίο προστίθεται και η αμφισβήτηση των συνόρων με τους Βαλκάνιους γείτονες του, με τις εναέριες προκλήσεις και παρεμβάσεις του να πληθαίνουν μέρα με τη μέρα.

Ο πλέον αρμόδιος για να επικροτήσει ή να κατακρίνει το «ΝΑΙ» του δημοψηφίσματος είναι ο τουρκικός λαός, ο οποίος θα κληθεί να συμμορφωθεί στις επιταγές του Προέδρου Ερντογάν. Οπωσδήποτε έχει σηματοδοτηθεί μια νέα εποχή για τη γείτονα χώρα, η οποία είναι ορθό να αντιμετωπίσει πρώτιστα τον ίδιο της τον εαυτό και στη συνέχεια, έχοντας αποκτήσει πλήρη σταθερότα και διοικητική οργάνωση, να συμπορευθεί με τα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά Κράτη. Επομένως, Προεδρική Δημοκρατία με ευρείες ελευθερίες στο λαό ή Απολυταρχισμός με -όπως πολλοί αποκαλούν τον Ερντογάν- Δικτάτορα; Η απάντηση θα δοθεί στο άμεσο μέλλον....

Δημοφιλή