Τι συμβαίνει κάθε φορά που κλέβουμε το κράτος;

Οι φόροι που πληρώνουμε έχουν μια βασική αρχή. Δίνουμε όλοι από το εισόδημά μας για να λαμβάνουμε κάποιες παροχές που μόνοι μας δεν μπορούμε να καλύψουμε. Δεν μπορούμε να αποκτήσουμε όλοι από ένα νοσοκομείο, ένα δικαστήριο κτλ. Οπότε δίνουμε λίγα, αλλά όλοι, για να μπορούμε να τα έχουμε. Όμως το ερώτημα που καλούμαστε να βρούμε σθένος για να απαντήσουμε, καθώς κοιτάμε στα μάτια τον ελεύθερο επαγγελματία, τον επιχειρηματία, το μισθωτό που τα τελευταία χρόνια πληρώνουν δυσβάστακτους φόρους και ρωτάνε το πιο απλό: «Δέχομαι να πληρώσω τέλος επιτηδεύματος, να δώσω 29% φόρο του ιδρώτα μου, προκαταβολή 100% του εισοδήματος που θα αποκτήσω του χρόνου (!!!) κτλ. Για ποιο λόγο όμως; Τι παροχές λαμβάνω από το κράτος;
Alkis Konstantinidis / Reuters

Την ίδια ακριβώς στιγμή που ρωτάς «πόσο κάνει;» και ακούς: «Με απόδειξη 500€, χωρίς απόδειξη 400€» το πρόβλημα έχει πάρει σάρκα και οστά. Οι εποχές είναι δύσκολες οπότε όλο και περισσότεροι υποκύπτουν στη γλύκα (ή την ανάγκη για επιβίωση) του «χωρίς απόδειξη», αλλά ο σκοπός του άρθρου, αλλά και της πολιτικής που πρέπει να εφαρμοστεί, δεν είναι να αρχίσει να κατηγορεί τους πολίτες, αλλά να αλλάξει τις συνθήκες στις οποίες αυτοί δρουν και παίρνουν αποφάσεις.

Το φαινόμενο γνωστό, η αρθρογραφία τεράστια, οι αποφάσεις... ελάχιστες. Δεν υπάρχει λόγος για παράθεση αριθμών, μόνο για να έχουμε εικόνα στο μυαλό μας θα σημειώσω δύο νούμερα: Η ετήσια φοροδιαφυγή στην Ελλάδα, στο βαθμό που μπορεί να προσδιοριστεί μέσα από μια πρόσφατη και σοβαρή μελέτη, ανέρχεται μεταξύ 6% και 9% του ΑΕΠ, δηλαδή ανάμεσα σε €11 και €16 δισ. το χρόνο. Το ποσό αυτό αφορά διαφυγόντα έσοδα από φοροδιαφυγή φυσικών και νομικών προσώπων, ΦΠΑ, λαθρεμπόριο, φοροαποφυγή κτλ.

Αξίζει αυτό το μέγεθος να το τοποθετήσουμε πλάι στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2017 που αναφέρει πως αναμένεται να εισπραχθούν 20 δισ. άμεσοι φόροι και 25 δισ. έμμεσοι. Αν αξίζει κάτι να μείνει στη μνήμη μας με το πέρας του άρθρου είναι η παρακάτω εικόνα:

Δε χρειάζεται βαθιά γνώση της Οικονομικής Επιστήμης να αντιληφθείς πως τα τελευταία χρόνια κάθε αύξηση των συντελεστών έχει το ίδιο αρνητικό αποτέλεσμα, μείωση των εσόδων που εισπράττονται. Αυξάνουμε τους φόρους για να αυξήσουμε τα έσοδα, όμως καταλήγουμε με λιγότερα από όσα εισπράτταμε με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές. Παράδοξο; Καθόλου. Η καμπύλη του Laffer από τη δεκαετία του 1970, όπως και η κοινή λογική, έρχονται να μας αποδείξουν πως αν αυξάνονται συνεχώς οι φόροι, ο κόσμος θα καταναλώνει λιγότερο, θα είναι πιο επιφυλακτικός, θα ανθίσει το λαθρεμπόριο και στο τέλος θα έχουμε αντίστροφα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Αλλά οι υπουργοί με τους ακριβοπληρωμένους συμβούλους δεν το ξέρουν.

Το να λυθεί το πρόβλημα της φοροδιαφυγής δεν είναι κάτι που θα αλλάξει με ένα νόμο και ένα άρθρο. Οι βασικότεροι πυλώνες για τη μείωση του φαινομένου συνοψίζονται, κατά τη γνώμη μου, στην παρακάτω πολιτική και καταλήγουν στο θεσμό της πολιτικής:

Εμπέδωση του αισθήματος της ανταποδοτικότητας

Οι φόροι που πληρώνουμε έχουν μια βασική αρχή. Δίνουμε όλοι από το εισόδημά μας για να λαμβάνουμε κάποιες παροχές που μόνοι μας δεν μπορούμε να καλύψουμε. Δεν μπορούμε να αποκτήσουμε όλοι από ένα νοσοκομείο, ένα δικαστήριο κτλ. Οπότε δίνουμε λίγα, αλλά όλοι, για να μπορούμε να τα έχουμε. Όμως το ερώτημα που καλούμαστε να βρούμε σθένος για να απαντήσουμε, καθώς κοιτάμε στα μάτια τον ελεύθερο επαγγελματία, τον επιχειρηματία, το μισθωτό που τα τελευταία χρόνια πληρώνουν δυσβάστακτους φόρους και ρωτάνε το πιο απλό: «Δέχομαι να πληρώσω τέλος επιτηδεύματος, να δώσω 29% φόρο του ιδρώτα μου, προκαταβολή 100% του εισοδήματος που θα αποκτήσω του χρόνου (!!!)κτλ κτλ. Για ποιο λόγο όμως; Τι παροχές λαμβάνω από το κράτος; Μη διανοηθείτε να απαντήσετε, θα σας πιάσει κατάθλιψη.

Είναι σημαντικό να αντιλαμβάνεσαι πως το υστέρημά σου πάει για να δημιουργηθούν εγκαταστάσεις, να πληρωθούν επιδόματα στα ακριτικά νησιά, στην εκπαίδευση κτλ και όχι σε νέα πολιτικά σκάνδαλα που η δικαιοσύνη θα κάνει τα στραβά μάτια.

Μειωμένοι φορολογικοί συντελεστές αλλά μεγαλύτερη φορολογική βάση

Το κράτος κάθε χρόνο έχει έξοδα, ας πούμε 100€ και ας υποθέσουμε πως έχει 100 πολίτες με το ίδιο εισόδημα. Πρέπει να έχει έσοδα τουλάχιστον 100€ (με τις μνημονιακές δεσμεύσεις και λίγο παραπάνω για να προκύπτει πλεόνασμα). Οπότε ζητάει 100€ από τους φορολογούμενους. Τώρα, το αν θα ζητήσει 1€ από 100 άτομα ή 5€ από 20 άτομα και από τους άλλους τίποτα, είναι στο χέρι της κυβέρνησης. Αν οι 80 για παράδειγμα έχουν δυνατό συνδικαλιστικό όργανο και η κυβέρνηση φοβάται να τους ζητήσει λεφτά, ή αν οι 80 έχουν τρόπο να φοροδιαφύγουν ενώ οι 20 όχι, τότε δημιουργείται ένα κλίμα αδικίας και στο τέλος και οι 100 ψάχνουν νύχτα μέρα πώς να «κλέψουν το κράτος» και η κυβέρνηση αυξάνει τα χρήματα που ζητάει γιατί τα 20 κορόιδα όλο και μειώνονται. Με αύξηση της φορολογικής βάσης το κράτος θα εισπράττει τα 101 που ζητά, αλλά θα πληρώνουμε όλοι μικρότερους φόρους.

Αυστηρότατες ποινές, σαφής και σταθερή φορολογία

Ας τελειώσουμε οριστικά με τη φοροδιαφυγή με απλούς νόμους, αυστηρούς ελέγχους και οριστικό κλείσιμο όσων δε θέλουν να συμμορφωθούν.

Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο και στις δύο πλευρές το εξής: Όποιος πολίτης δεν πληρώνει φόρους θα πρέπει να αποκλειστεί από όλες τις παροχές της κοινωνίας, όλες ανεξαιρέτως. Την ίδια στιγμή, επιβάλλεται ο πολιτικός, δηλαδή ο άνθρωπος που συγκεντρώνει και διανέμει τους φόρους, να σέβεται τα ποσά που συγκεντρώθηκαν, να τα διανέμει δίκαια και να είναι υπόλογος στον πολίτη και να ελέγχεται. Τέρμα οι ασυλίες, τέρμα τα κομματικοεπιχειρηματικά ρουσφέτια με σκοπό την πολιτική επιβίωση ορισμένων. Τέλος τα αφορολόγητα βουλευτών και άλλων, τέρμα οι υποθέσεις που καταλήγουν να «ξεπλένονται» μέσα στη Βουλή και οι χάρες σε φίλους και γνωστούς.

Δημοφιλή