7 χρόνια- και τέλος;

Για την ώρα, υποδεχόμαστε την πρωτοχρονιά με ασκήσεις λεκανομαντείας: Θα βγουν τα νούμερα του Κατρούγκαλου, ώστε κάποια έσοδα να αντισταθμίσουν τις μειώσεις στις συντάξεις; Και θα βγουν τα κουκιά των βουλευτών της πλειοψηφίας ώστε να κλείσει ο κύκλος της αξιολόγησης τον Φεβρουάριο ή πάμε για νέο κύκλο αστάθειας; Κι αυτό το φλερτ με τον Λεβέντη θα οδηγήσει σε γάμο ή θα αποδειχθεί ο Φλαμπουράρης καληνυχτάκιας και θα μείνει ο Καμένος με τα γαλόνια του κι ο Λεβέντης με τις προσδοκίες του; Και, πάνω απ' όλα, το ερώτημα- μαϊντανός που διαρκώς επαναλαμβάνουμε μεταξύ μας: θα είναι μια καλύτερη χρονιά το 2016, έστω κι αν το μετράμε με το χαμηλό μέτρο του καταραμένου, το «γουάου» 2015;
Alvin Teo via Getty Images

Χαλδαίοι, Ασσύριοι και Βαβυλώνιοι μάγοι, Πέρσες μελετητές των άστρων και αρχαίοι Έλληνες σοφοί πίστευαν πως το επτά είναι ένας ιδιαίτερος αριθμός. Ιερός. Μαγικός. Επτά οι μέρες της δημιουργίας, επτά οι αρετές και οι αμαρτίες, επτά οι μέρες της εβδομάδας, τα χρώματα της ίριδας και οι νότες της μουσικής. Επτά και τα χρόνια του μνημονίου.

Μπορεί να μην πιστεύει κανείς σε αρχαίες προλήψεις, αλλά μόλις συνειδητοποιήσεις πως το 2016 θα είναι ο έβδομος χρόνος του μνημονίου για την Ελλάδα- ας το ομολογήσουμε, μπαίνεις στον πειρασμό να αναμετρηθείς με τη μυστηριακή δύναμη του αριθμού. Θα είναι αυτή η έβδομη χρονιά το τέλος του δράματος ή όχι; Και πώς θα τελειώσει το δράμα; Με μια λύτρωση ή με μια καταστροφή;

Μια πιο ορθολογική προσέγγιση θα μας επέβαλε να συγκρίνουμε τη δική μας μνημονιακή επταετία με των άλλων ομοιοπαθών την τριετία. Γιατί εκείνοι, των αδελφών Κυπρίων περιλαμβανομένων, ξεμπέρδεψαν κουτσά στραβά μέσα σε τρία χρόνια κι εμείς χρειαστήκαμε επτά- κι ίσως ακόμη περισσότερα; Τι έκαναν εκείνοι σωστά κι εμείς λάθος; Τι να διορθώσουμε, τι ν' αλλάξουμε, ποιες πληγές να γιατρέψουμε; Γιατί, για παράδειγμα, εκείνοι πολλαπλασίασαν τις εξαγωγές τους ενώ εμείς με διπλάσια και τριπλάσια εσωτερική υποτίμηση από εκείνους, δεν καταφέρνουμε ούτε ελάχιστα να τις αυξήσουμε; Ή γιατί, ενώ τόσα χρόνια το συζητάμε, δεν έχουμε ακόμη ούτε υποψία ενός εθνικού σχεδίου ανάπτυξης και μεταρρυθμίσεων, που θα υπερβαίνει τις υποχρεώσεις του μνημονίου; Γιατί το μόνο που είδαμε, τόσα χρόνια τώρα, αντί εθνικού σχδίου, ήταν αυτή η πρόχειρη κουρελού «παράλληλου προγράμματος» που έραψε κι αμέσως ξήλωσε η σημερινή κυβέρνηση, ως στάχτη στα μάτια παραπονούμενων πολιτευτών;

Αλλά αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να περιμένουν να περάσει ο αφρός των εορταστικών ημερών. Για την ώρα, υποδεχόμαστε την πρωτοχρονιά με ασκήσεις λεκανομαντείας: Θα βγουν τα νούμερα του Κατρούγκαλου, ώστε κάποια έσοδα να αντισταθμίσουν τις μειώσεις στις συντάξεις; Και θα βγουν τα κουκιά των βουλευτών της πλειοψηφίας ώστε να κλείσει ο κύκλος της αξιολόγησης τον Φεβρουάριο ή πάμε για νέο κύκλο αστάθειας; Κι αυτό το φλερτ με τον Λεβέντη θα οδηγήσει σε γάμο ή θα αποδειχθεί ο Φλαμπουράρης καληνυχτάκιας και θα μείνει ο Καμένος με τα γαλόνια του κι ο Λεβέντης με τις προσδοκίες του; Και, πάνω απ' όλα, το ερώτημα- μαϊντανός που διαρκώς επαναλαμβάνουμε μεταξύ μας: θα είναι μια καλύτερη χρονιά το 2016, έστω κι αν το μετράμε με το χαμηλό μέτρο του καταραμένου, το «γουάου» 2015;

Οι απαισιόδοξοι μας βομβαρδίζουν με σκοτεινές προφητείες: Πως το ασφαλιστικό δεν θα περάσει, κι αν περάσει θα χαθεί σε καταιγίδες κοινωνικών αντιδράσεων, πως οι 153 θα φθίνουν όσο το κοινωνικό κλίμα θα φορτίζεται και πως η ύφεση θα καταβροχθίσει κι αυτά τα μέτρα, που τώρα υιοθετούνται και θα ζητήσει κι άλλα για να χορτάσει την αγιάτρευτη πείνα της.

Οι αισιόδοξοι πάλι κρατιούνται από ένα και μόνο, «καλό» σενάριο. Πως αν η πρώτη αξιολόγηση αυτού του εμπροσθοβαρούς προγράμματος ολοκληρωθεί επιτυχώς και ο Ντράγκι ανοίξει το πουγκί του και τα σχέδια ελάφρυνησης του χρέους, μετά το 2022, αρχίσουν να συζητούνται και οι αμφιβολίες ως προς την θέση της Ελλάδας στο ευρω οριστικά διαλυθούν και ένα κάποιο αίσθημα ασφάλειας και κανονικότητας εμπεδωθεί, τότε η οικονομία μας, ελαφρών βαρών έτσι κι αλλιώς, μπορεί ν' αρχίσει να σηκώνει την πλώρη έξω από το νερό. Μια αργή, σερνάμενη ανάκαμψη μπορεί να επιστρέψει. Δεν θα απογειωθούμε. Θα πάψουμε τουλάχιστον να κατρακυλάμε.

Κι έπειτα- ποιος ξέρει- μπορεί ν ανοίξουμε και την συζήτηση για το κράτος και πώς θα αλλάξει (όχι αφεντικό- τρόπο ύπαρξης και λειτουργίας), για την παραγωγή και πως θα αναπροσανατολιστεί σε διεθνώς εμπορεύσιμες δραστηριότητες, για την παιδεία και την έρευνα και πως θα ανασυγκροτηθούν υπέρ των νέων και του μέλλοντος (-όχι υπέρ των οργανωμένων περί τον ΣΥΡΙΖΑ καθηγητικών συντεχνιών).

Ως επιφυλακτικά αισιόδοξος, λοιπόν, εγώ λέω πως ναι, ο έβδομος χρόνος του μνημονίου μπορεί να αποδειχθεί και ο τελευταίος και ο κύκλος να κλείσει. Ούτε με θρίαμβο, ούτε με καταστροφή, αλλά με μια χαμηλόφωνη, ψιθυριστή και ολιγαρκή ανακούφιση. Εκτός κι αν αποδειχθεί πως στα δικά μας άστρα δεν ήταν γραμμένο το επτά ως μαγικός αριθμός, αλλά το δέκα. Οπότε θα πρέπει να περιμένουμε το 2018, όταν θα συμπληρώνονται δέκα χρόνια ύφεσης και θα έχει εκπληρωθεί η προφητεία της «χαμένης δεκαετίας». Καλή χρονιά- παρ' όλα αυτά...

Δημοφιλή