Το i.P.A.S. Film Festival, το πρώτο ελληνικό πολιτικό και ακτιβιστικό Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους, είναι ιδέα και δημιούργημα μαζί της ομάδας The Default Project. Αυτό, βέβαια, καθόλου δε σημαίνει πως το Φεστιβάλ μας γεννήθηκε ex nihilo, ούτε από υπαιτιότητα αποκλειστικά δική μας (δεν ανακαλύψαμε εμείς πρώτοι πως το πρόβλημα του πλανήτη είναι πολιτικό ή κοινωνικό). Η άδικα δυσφημισμένη έννοια του «πολιτικού» στην Τέχνη έχει το εξής αποτέλεσμα: έχει περαστεί εντελώς στο ντούκου η δημιουργία εξαιρετικών ανεξάρτητων μικροφίλμ με βασικό θέμα το ρόλο της Τέχνης στα μεγάλα ζητήματα της ανθρώπινης περιπέτειας καθώς και την τρέχουσα πολιτική / οικολογική / κοινωνική πραγματικότητα, κι έτσι αυτά σωρεύονται και συναγωνίζονται, μακριά από την επίσημη εμπορική διανομή, σε κάθε είδους underground φεστιβάλ ανά τον κόσμο.
Η αρχική σύλληψη για την πραγματοποίηση ενός αμιγώς πολιτικού Φεστιβάλ σινεμά με φιλμ μικρού μήκους απ' όλο τον κόσμο έγινε το καλοκαίρι του 2016. Βασικός πρωτεργάτης υπήρξε ο σκηνοθέτης Πρόδρομος Τροχίδης. Μέσα σε πολύ σύντομο διάστημα σχηματίστηκε η ομάδα των πέντε, The Default Project, και δίχως ευκολίες στη δουλειά, ή φτιαχτές εμπορικές συμφωνίες, διαμορφώθηκε το τελικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ, που θα λάβει χώρα για πρώτη φορά φέτος στην Αθήνα (6-9 Απριλίου, στον πολυχώρο τέχνης Booze Cooperativa).
Οι επιλεγμένες 84 ταινίες χαμηλού κόστους προέρχονται από νέους ανεξάρτητους κινηματογραφιστές με καταγωγική προέλευση από 30 χώρες, και θα προβληθούν σε δύο χωριστά τμήματα: το κυρίως Διαγωνιστικό Τμήμα, με το δέλεαρ των δύο βραβείων μας (Κριτικής Επιτροπής και Κοινού), και το Μη-διαγωνιστικό Τμήμα, με ειδικές προβολές ταινιών μεσαίου μήκους που έχουνε και κάπως πιο ελεύθερη θεματική. Ειδολογικά, το Φεστιβάλ καλύπτει μια πολύ μεγάλη γκάμα της σύγχρονης κινηματογραφικής παραγωγής: μυθοπλασία, ντοκιμαντέρ και animation.
Πέρα από τη θέση που θέλουμε να κερδίσει το i.P.A.S. ανάμεσα στα αδερφοποιτά φεστιβάλ ανά τον κόσμο, φιλοδοξoύμε κιόλας να γίνει ένας ετήσιος τόπος ανοιχτόκαρδης κι απροκατάληπτης συνάντησης νέων κινηματογραφιστών απ' όλο τον κόσμο με το πολιτικά ευαισθητοποιημένο ελληνικό κοινό. Σε πρώτο επίπεδο, δηλαδή, στόχος του Φεστιβάλ είναι να δώσει βήμα ελεύθερης έκφρασης κι ανταλλαγής απόψεων τόσο στους δημιουργούς όσο και στους θεατές (με τις πολύωρες καθημερινές προβολές και τις παράλληλες δράσεις), και σε δεύτερο επίπεδο, να συμβάλει στην ενεργή προώθηση εμπνευσμένων ριζοσπαστικών ταινιών χαμηλού κόστους που κατά κανόνα αποκλείονται από την κυρίαρχη κινηματογραφική αγορά.
Έξω από τη μεγάλη οικονομική κρίση, στην Ελλάδα κι αλλού, υπάρχουν πολλές μεγάλες αιτίες πια για να απομονωθεί ο άνθρωπος απ' τον γύρω κόσμο, χάνοντας το θάρρος του στην απλή αλλά τολμηρή έκφραση. Το i.P.A.S. αποζητά να προκαλέσει τους καθιερωμένους τρόπους κρίσης (κι εμπορικής εκμετάλλευσης) των έργων τέχνης στο σινεμά και να στήσει ένα ζωντανό forum με συζητήσεις γύρω από τις προσδοκίες του κοινού αλλά και την αποστολή των δημιουργών. Όπως με την άδικα δυσφημισμένη κατηγορία του πολιτικού σινεμά, φαίνεται πως είναι σα να ζητάμε να δοθεί ένα νέο περιέχομενο στη στρατευμένη Τέχνη. Η τήρηση του κανόνα για τις ακτιβιστικές μορφές Τέχνης στην Ελλάδα έχει κυρίως να κάνει -κακά τα ψέματα κι ας μη γελιόμαστε- με την αδυσώπητη επιρροή των κομμάτων στη δημόσια και ιδωτική σφαίρα της ζωής μας. Εξού και όλοι φυλάγονται μακριά, θεωρώντας πως κρίνεις τα καλλιτεχνικά πράματα αναγκαστικά από τη σκοπιά της μαρξιστικής ή της φιλελεύθερης σχολής, σχολιάζοντας με θαυμασμό εκείνο στο οποίο ανήκεις, και στάζοντας χολή για ό,τι σού είναι ιδεολογικά ξένο.
Αυτή ήτανε η βασικότερη δυσκολία στον καταρτισμό του τελικού προγράμματος: να κρατηθούμε αφενός μακριά από τις εστέτ ή εμπορικές παραδοχές συμμετοχής στα μεγάλα φεστιβάλ σινεμά, αλλά και να αποκρούσουμε τις υποψηφιότητες περιπτωσιολογίας ή καθαρής προπαγάνδας. Μονάχα όσοι φαντάζονται ελεύθερα (ξεπερνώντας γενικά τις σχολές σκέψης και τα κόμματα) και σκέφτονται για τον εαυτό τους, κινηματογραφώντας αυτόνομα, είναι σε θέση να μεταχειρίζονται αξιοθαύμαστα την Τέχνη τους για να απευθυνθούν δραστικά στη φαντασία αλλά και στο καθημερινό βίωμα του κοινού. Το Φεστιβάλ μας δεν προκρίνει καμιά στρατευμένη Τέχνη που ξέρει μονάχα να κάνει κατήχηση, αλλά προβάλει τα κινηματογραφικά έργα που, με θετική παρέμβαση, επιθυμούν να εξαντλήσουν τις δυνατότητες επιρροής του καλλιτεχνικού μέσου στην ελληνική και στην παγκόσμια πολιτική πραγματικότητα.
Σε ένα χρονικά σύντομο, σαν και το δικό μας, Φεστιβάλ, που καλύπτει ουσιαστικά τρεις μέρες προβολών και μια τελευταία μέρα άμεσης γνωριμίας της ομάδας The Default Project με το αθηναϊκό κοινό κι απονομής των δύο βραβείων, δε θα περίμενε ίσως κανείς τόσο μεγάλη γκάμα σε υποχρεωτικά σημεία αναφοράς του όρου 'πολιτικό σινεμά': παγκόσμια οικονομική κρίση και φτώχεια, εμφύλιοι πόλεμοι και προσφυγιά, θρησκευτικός δογματισμός, τρομοκρατία (κρατική και μη), οικολογικό ζήτημα, κατατρεγμός της διαφορετικότητας, βία στα σχολεία και στην οικογένεια, αρχαία και σύγχρονη σκλαβιά. Αλλά για να μην προκαταβάλουμε κακορίζικα τους θεατές του Φεστιβάλ, πρέπει εδώ να βεβαιώσουμε πως πολλά από τα φιλμ που καταπιάνονται με αυτά τα θέματα είναι κατεξοχήν σάτιρες ή κωμωδίες (για όσους αγαπούν τα ατόφια δράματα, υπάρχει επίσης μια μεγάλη κατηγορία πιο σκληρών ταινιών).
Η σημασία της ομάδας φαίνεται και σ' αυτό: οι επιλογές των ταινιών δεν περιορίζονται αποκλειστικά στο πολιτικό / αισθητικό γούστο ενός μονάχα ανθρώπου, αλλά λογαριάζονται όλες οι παράμετροι (ψυχικές και πνευματικές) των μελών της. Μονάχα οι συμμετοχές από χώρες όπως η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία θα αρκούσαν για να γίνει ένα διεθνές φεστιβάλ της προκοπής! Το σινεμά φαίνεται πως δίνει φτερά στις ελπίδες των κατατρεγμένων, που είναι βέβαια και υποψιασμένοι μαζί... Το βάρος της προσοχής μας δεν έπεσε παραπάνω, κατ' εξαίρεση, σε καμιά διαγωνιζόμενη ταινία. Ίσως μπαίνουμε σε ζώνη αντίνομη με την ίδια τη φύση του i.P.A.S., αλλά οι ταινίες που ενθουσίασαν εμάς τους πέντε, με κείνο τον αναζωογωνητικό συνδυασμό έντοχης μαχητικής διάθεσης και αλαφράδας ήτανε (με τυχαία σειρά): Leona από το Μεξικό, Mary από τη Ρωσία και Horror Vacui από την Ισπανία...
Ο δρόμος που έχει να τραβήξει το Φεστιβάλ απομένει ανοιχτός σε απολογισμούς, προτιμήσεις, στατιστικές αλλά σταθερός στην αγάπη του για το σινεμά και στην υπεράσπιση της απόλυτης ελευθερίας στην καλλιτεχνική έκφραση.
Αυτουργοί της ομάδας The Default Project είναι οι: Πρόδρομος Τροχίδης, Άρτεμις Λειβαδάρου, Πένια Καλοφωλιά, Μαρία Χαμαράκη και Σπύρος Τσικαλάκης.