Είναι αλήθεια ότι ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα είναι υπερβολικά μεγάλος;

Ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα δεν είναι αναγκαστικά υπερβολικά μεγάλος, καθώς οι δημόσιες δαπάνες ναι μεν είναι υψηλές ως ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά το ΑΕΠ έχει μειωθεί σημαντικά και ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων δεν αποκλίνει σημαντικά από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.

Το επιθυμητό μέγεθος του δημόσιου τομέα είναι μια από τις παλαιότερες και πιο πολιτικές ερωτήσεις, που κάθε κυβέρνηση καλείται να απαντήσει. Η ερώτηση αυτή δεν είναι τεχνικής φύσεως και είναι άμεσα συνδεδεμένη με ερωτήσεις του τύπου ποιος είναι ο ρόλος του κράτους, πόσες πρέπει να είναι οι δημόσιες δαπάνες σε σχέση με τη συνολική οικονομία και κατά πόσο πρέπει το κράτος να συμμετέχει άμεσα στις παραγωγικές δραστηριότητες.

Από τις δεκαετίες του '80 και του '90 και την επικράτηση του μοντέλου διακυβέρνησης του Ρήγκαν και της Θάτσερ, το κυρίαρχο παράδειγμα θέλει το κράτος μικρότερο, παρά μεγαλύτερο. Παρόλα αυτά το μέγεθος του κράτους σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ αυξάνεται συνεχώς από το 1870 και μετά.

Υπολογίζοντας το μέγεθος του ελληνικού δημοσίου τομέα με βάση τις δημόσιες δαπάνες της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη παρατηρούμε ότι όντως η πορεία τους είναι ανοδική όπως και στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Η γενική κυβέρνηση περιλαμβάνει την κεντρική κυβέρνηση, την τοπική αυτοδιοίκηση και τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης. Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι οι δαπάνες της ελληνικής κεντρικής κυβέρνησης είναι διαχρονικά σχεδόν διπλάσιες από αυτές του μέσου όρου της Ευρωζώνης και παρατηρείται περαιτέρω άνοιγμα της ψαλίδας τα χρόνια της κρίσης.

Η κεντρική κυβέρνηση περιλαμβάνει τα υπουργεία, τις περιφέρειες και τα νομικά πρόσωπα. Ο πιθανότερος λόγος για την απόκλιση αυτή είναι η σημαντική πτώση του ΑΕΠ λόγω της οικονομικής κρίσης. Όσον αφορά τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων που έχει κατά καιρούς θεωρηθεί υπέρογκος, στην πραγματικότητα βρίσκεται πολύ κοντά στο μέσο όρο της Ευρωζώνης ακόμα και πριν τις απολύσεις και το θεσμό της διαθεσιμότητας που εφαρμόσθηκαν ως αποτέλεσμα των δύο Προγραμμάτων Οικονομικής Προσαρμογής.

Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει καμία θεωρητική ένδειξη ή πρακτική απόδειξη ότι η μείωση του μεγέθους του δημοσίου τομέα μπορεί από μόνη της να οδηγήσει στην Ελλάδα, αλλά και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, σε λιγότερη κακοδιοίκηση ή λιγότερη διαφθορά στη δημόσια διοίκηση ή ακόμα και σε οικονομική ανάπτυξη. Ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα δεν είναι αναγκαστικά υπερβολικά μεγάλος, καθώς οι δημόσιες δαπάνες ναι μεν είναι υψηλές ως ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά το ΑΕΠ έχει μειωθεί σημαντικά και ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων δεν αποκλίνει σημαντικά από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.

Η έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην βελτίωση της ποιότητας του δημοσίου τομέα, η οποία σχετίζεται με μια καλύτερη διάρθρωση των δαπανών και την καλύτερη λειτουργία των θεσμών. Η μείωση του μεγέθους του δημοσίου τομέα είναι πιο εύκολη, αλλά λιγότερο αποτελεσματική από την πραγματική ανάγκη βελτίωσης της λειτουργίας του, έτσι ώστε να μπορεί εγγυηθεί την ποιότητα των δημοσίων υπηρεσιών και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Δημοφιλή