Στην παράξενη εποχή που βιώνουμε με τις πολεμικές συγκρούσεις στην ευρύτερη περιοχή μας (Μέση Ανατολή και Ουκρανία) και την ένταση στις σχέσεις της Ρωσίας με τη Δύση, η γνώση των ιστορικών δεδομένων γίνεται ακόμα πιο σημαντική. Οπότε η ανακήρυξη του 2016 ως «Έτος Ελλάδας στη Ρωσία», η οποία έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Πρωθυπουργού της Ελλάδας και το «Έτος Ρωσίας στην Ελλάδα» υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, δίνει την ευκαιρία για μια σε βάθος διερεύνηση των πολύπλοκων ελληνορωσικών σχέσεων.
Σύμφωνα με το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών: «Η κοινή πρωτοβουλία του Έτους 2016 αποβλέπει να υπογραμμίσει τους ισχυρούς δεσμούς που μας ενώνουν, να ανανεώσει την επαφή ανάμεσα στις κοινωνίες μας, και να διευρύνει τις σχέσεις μας αξιοποιώντας αυτό το πρόσφορο έδαφος. Ένας από τους βασικούς στόχους είναι να αναδειχθούν οι κοινές ρίζες, οι κοινές εκείνες αναφορές στα θεμέλια της πολιτιστικής και πνευματικής μας κληρονομιάς, που οικοδομούν την εγνωσμένη «αναγνωρισιμότητα» που έχει η χώρα μας στη συνείδηση του ρωσικού λαού.»
Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας διοργανώνονται και μια σειρά από επιστημονικές συναντήσεις, όπου παρουσιάζονται τα πορίσματα των ερευνητών για διάφορες πλευρές της ελληνορωσικής ιστορικής και πολιτισμικής συνάντησης.
Ένα τέτοιο, πολύ ενδιαφέρον συνέδριο με τίτλο «Ελληνορωσικές σχέσεις κατά τη νεότερη και σύγχρονη περίοδο (18ος - 20ος αι.)» θα γίνει στην Αθήνα απ΄ τις 20 έως τις 22 Οκτωβρίου.
To συνέδριο διακρίνεται για την πλούσια θεματολογία του η οποία καλύπτει τομείς που σχετίζονται με:
-την ιστορία των σχέσεων Ελλάδας-Ρωσίας
-την παρουσία την παρευξεινίου ελληνικής Διασποράς,
-τις βυζαντινές επιρροές στον ρωσικό πολιτισμό
-τις πολιτιστικές σχέσεις και επιρροές (από τον Ντοστογιέφσκι έως το ρωσικό μοντερνισμό και τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό)
-τις επιπτώσεις του ρωσο-οθωμανικού ανταγωνισμού
-τις μεγάλες επαναστάσεις του ΄17 (Φεβρουαριανή και Οκτωβριανή)
-τις σχέσεις ΚΚΣΕ-ΚΚΕ και της ΕΣΣΔ με την Ελλάδα, κ.α.
Με το συνέδριο αυτό ολοκληρώνεται ένας κύκλος 3 σχετικών συνεδρίων με χορηγό Εταιρία Νεοελληνικών Σπουδών της Ρωσίας (Ассоциация неоэллинистов России). Τα δύο πρώτα έγιναν: α) στη Μόσχα 10-12 Οκτωβρίου 2016 από το Κρατικό Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ (МГУ имени М. В. Ломоносова), και β) επίσης στη Μόσχα, στις 18 Οκτωβρίου 2016 οργανωμένο από το Πανεπιστήμιο Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας-MGIMO, (ГИМО Университет).
Το τρίτο, θα γίνει στην Αθήνα από τις 20 έως τις 22 Οκτωβρίου στο Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών (Национальный Университет им. Каподистрии, Афины). Τα προγράμματα και των τριών συνεδρίων (Μοσχα, Μόσχα, Αθήνα) μπορείτε να δείτε στη σελίδα της Εταιρίας Νεοελληνικών Σπουδών της Ρωσίας.
Η έναρξη του συνεδρίου της Αθήνας θα γίνει στην «Αίθουσα Τελετών» του Πανεπιστημίου Αθηνών την Πέµπτη 20 Οκτωβρίου 2016 18.30-19.00.
Οι επόμενες συνεδριάσεις της Παρασκευής 21 Οκτωβρίου και του Σαββάτου 22 Οκτωβρίου, θα γίνουν στο Γρυπάρειο Μέγαρο, Αίθουσα Αγγελόπουλου (Σοφοκλέους 1 και Αριστείδου 11).
Η συγκεκριμένη ενότητα, που επιγράφεται «1917», στην οποία και συμμετέχω, θα λάβει χώρα στις 21 Οκτωβρίου (19.30). Περιλαμβάνει τις παρακάτω εισηγήσεις:
Νικόλαος Παπαστρατηγάκης (Αθήνα), Η Ρωσική Επανάσταση του Φεβρουαρίου 1917 μέσα από τα μάτια των Ελλήνων διπλωματών
Ολυμπία Σελέκου (Αθήνα), Η χειραφετημένη ελληνική διασπορά στη Ρωσία
Χριστίνα Ντουνιά (Αθήνα), Η Οχτωβριανή Επανάσταση στη λογοτεχνία του Μεσοπoλέμου
Βλάσης Αγτζίδης (Αθήνα), Παρευξείνιος ∆ιασπορά: Από την Ρωσική Αυτοκρατορία στη Σοβιετική Ένωση. ∆ιαδικασίες προσαρμογής και ανάπτυξης (1917-1937)
Το πλήρες πρόγραμμα είναι το εξής:
Πέμπτη, 20 Οκτωβρίου
AΙΘΟΥΣΑ ΤΕΛΕΤΩΝ
ΕΝΑΡΞΗ: 18:00-18:30
Χαιρετισμοί - Μουσικό Πρόγραμμα: 18:30-19:00
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ / 19:15-20:30
Χρίστος Αλεξίου (Αθήνα), Nikolai Bakhtin: Ένας πρωτοπόρος Ελληνιστής
Έλενα Σαρτόρι (Αθήνα), Ανιχνεύοντας ρωσικές πηγές στην φυσιογνωμία του ελληνικού μοντερνισμού: το παράδειγμα του περιοδικού Το 3ο Μάτι
Έρη Σταυροπούλου (Αθήνα), Όψεις της επιρροής του Ντοστογιέφσκη στη μεταπολεμική πεζογραφία
Δημήτρης Γιαλαμάς (Μόσχα), Λογοτεχνία του '50
Δεξίωση - Κτήριο Κωστής Παλαμάς: 20:3
------------------------------------------------------------------
Παρασκευή, 21 Οκτωβρίου
Γρυπάρειο Μέγαρο, Αίθουσα Αγγελοπούλου (Αριστείδου 11)
ΙΣΤΟΡΙΑ - 18ος & 19ος αι. / 9:20 - 10:20
Μαρία Ευθυμίου (Αθήνα), Οι ελληνορωσικές σχέσεις 1768 -1878: ελπίδες,
υποσχέσεις, ματαιώσεις
Νικόλας Πίσσης (Βερολίνο), Για τις ελληνικές βιογραφίες του Μ. Πέτρου
Κύριλλος Νικολάου (Αθήνα), Ο ρωσικός παράγοντας στη λεκάνη της Λεβαντίνης κατά τη διάρκεια του ρωσοοθωμανικού πολέμου 1768-1774: Νέες πληροφορίες από ανέκδοτη γαλλική διπλωματική αλληλογραφία
Διάλειμμα καφέ
ΙΣΤΟΡΙΑ - 19ος & 20ος αι. / 10:30 - 12:10
Τζελίνα Χαρλαύτη (Κέρκυρα), Ιστορία της Μαύρης Θάλασσας, 19ος αιώνας, μια οικονομική και ναυτιλιακή προσέγγιση
Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου (Κέρκυρα), Από το τοπικό στο παγκόσμιο: Η ενοποίηση των αγορών των ρωσικών λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας με την παγκόσμια αγορά
Άννα Σιντορένκο (Κέρκυρα), Η εμπορική και ναυτιλιακή σημασία των λιμανιών της Κριμαίας, τέλη 19ου αι. - αρχές 20ου αι.
Διάλειμμα καφέ
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ / 12:40-14:00
Τατιάνα Μπορίσοβα (Αθήνα), Η βυζαντινή παράδοση στην εκκλησιαστική Σλαβονική υμνογραφία του 18ου - αρχές 20ου αι.
Γκέντσο Μπάνεβ (Αθήνα), Το έργο ενός επιφανούς αγιορείτη ανάμεσα στη Ρωσία και την Ελλάδα κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα: ελάχιστα γνωστά και νέα στοιχεία για την δράση του αρχιμανδρίτη Ανατόλιου Ζωγραφίτη
Νικόλαος Χρυσίδης (New Haven, USA), «Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά»: Ζητείες στη Ρωσική Αυτοκρατορία κατά τον 19ο αιώνα
Μανόλης Βαρβούνης (Κομοτηνή), Εκδηλώσεις της ρωσικής λαϊκής θρησκευτικότητας στην ελληνική θρησκευτική λαογραφία (20ος - 21ος αι.)
Διάλειμμα για γεύμα
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ / 16:00-17:40
Λόρα Γκερντ (Αγία Πετρούπολη), Μία σελίδα από τις Ρωσσο-Ελληνικές σχέσεις του 19ου αιώνα: η δραστηριότητα του Αντονίν Καπούστιν στην Αθήνα (1850-1860)
Μιχαήλ Μπίμπικοφ (Μόσχα), «Russian Athos» in the Athonite narrative tradition of the 19th century
Άντα Διάλλα (Αθήνα), Ο ∆ιπλωμάτης Κωνσταντίνος Λεόντιεφ ως εθνογράφος των Βαλκανίων
Δημήτριος Σταματόπουλος (Θεσσαλονίκη), Η Μεγάλη Ιδέα στο έργο του
Κονσταντίν Λεοντίεφ: οι κρητικές νουβέλες
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ / 17:50 - 19:10
Όλγα Αλεξανδροπούλου (Αθήνα), «Περί ρωσσικής φιλολογίας. Εκ του Γαλλικού». Ένα δημοσίευμα στο περιοδικό Ευτέρπη (1851)
Φίλιππος Παππάς (Λευκωσία), Ανιχνεύοντας την παρουσία της μεταφρασμένης ρωσικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα (1880-1936)
Διονύσιος Μαρούλης (Μόσχα), Η πρόσληψη του καβαφικού έργου στη Ρωσία Διάλειμμα καφέ
1917 / 19:30-20:50
Νικόλαος Παπαστρατηγάκης (Αθήνα), Η Ρωσική Επανάσταση του Φεβρουαρίου 1917 μέσα από τα μάτια των Ελλήνων διπλωματών
Ολυμπία Σελέκου (Αθήνα), Η χειραφετημένη ελληνική διασπορά στη Ρωσία
Χριστίνα Ντουνιά (Αθήνα), Η Οχτωβριανή Επανάσταση στη λογοτεχνία του
Μεσοπoλέμου
Βλάσης Αγτζίδης (Αθήνα), Παρευξείνιος ∆ιασπορά: Από την Ρωσική
Αυτοκρατορία στη Σοβιετική Ένωση. ∆ιαδικασίες προσαρμογής και ανάπτυξης (1917-1937)
--------------
Σάββατο, 22 Οκτωβρίου
Γρυπάρειο Μέγαρο, Αίθουσα Αγγελοπούλου (Αριστείδου 11)
ΙΣΤΟΡΙΑ - 20ος αι. Α΄ / 9:00 - 10:10
Ιωάννα Παπαθανασίου (Αθήνα), Κομμουνιστές εναντίον Μπολσεβίκων: σχέσεις ΚΚΣΕ-ΚΚΕ στον σύντομο 20ο αιώνα
Μανόλης Κούμας (Αθήνα), Η Ελλάδα ενώπιον της ανερχόμενης σοβιετικής ισχύος, 1941-1949: προσλήψεις, ανησυχίες, διλήμματα
Νίκος Μαραντζίδης (Θεσσαλονίκη), Η ΕΣΣ∆ και η Ελλάδα κατά τα έτη 1944-1949
ΙΣΤΟΡΙΑ - 20ος αι. Β΄ / 10:20 - 11:30
Αρτιόμ Ουλουνιάν (Μόσχα), Ο ελληνικός «αδύναμος κρίκος» στις εκτιμήσεις και προβλέψεις της σοβιετικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών: To κρίσιμο έτος του 1969
Σωτήρης Βαλντέν (Αθήνα), Οικονομικές σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας 1950-1990
Διονύσης Χουρχούλης (Αθήνα), Οι ελληνοσοβιετικές σχέσεις, 1978-1985:∆υνατότητες και όρια συνεργασίας στα πλαίσια του «∆εύτερου Ψυχρού Πολέμου»
Διάλειμμα καφέ
ΓΛΩΣΣΑ / 12:00 - 13:30
Μαργαρίτα Τσερνισόβα (Μόσχα), Μελέτη σλαβο-ρωσικών μεταφράσεων από την ελληνική γλώσσα στη ρωσική επιστήμη του 19ου - αρχών 20ου αιώνα
Παναγιώτης Κριμπάς & Ana Chiril (Κομοτηνή/Αθήνα), Η μεταγραφή ρωσικών κυριωνυμίων στην Ελληνική: Παραδείγματα από μεταφράσεις ρωσικών λογοτεχνικών έργων
Ιρίνα Τρεσορούκοβα & Ζωή Γαβριηλίδου (Μόσχα/ Κομοτηνή), Συγκριτική μελέτη παροιμιών στη Ρωσική και στην Ελληνική
Ξένια Κλίμοβα & Σταμάτης Ζωχιός (Μόσχα), Ελληνικά δάνεια στο λεξιλόγιο της λαϊκής μυθολογίας των σλαβικών χωρών
Ανθή Ρεβυθιάδου & Βασίλειος Σπυρόπουλος (Θεσσαλονίκη/Αθήνα), Ενίσχυση της Ρωσικής ως γλώσσας καταγωγής των μαθητών του ελληνικού σχολείου. Η ∆ράση 5 του Προγράμματος «Εκπαίδευση Αλλοδαπών και Παλιννοστούντων Μαθητών»
Διάλειμμα για γεύμα
TEXNH / 16:00 - 17:20
Γιουλιάνα Μπόιτσεβα (Αθήνα), Η υποδοχή των ρωσικών εικόνων στον ελληνικό χώρο (18ος - 20ος αιώνας): Ευρήματα και ερευνητικά ζητήματα
Ελένα Σαγιενκόβα (Μόσχα), Χρονολογημένες και υπογεγραμμένες εικόνες του 19ου αιώνα σε ιδιωτικές συλλογές της Μόσχας
Μαρία Τσαντσάνογλου (Θεσσαλονίκη), Η ελληνική θεματογραφία στο έργο των σύγχρονων καλλιτεχνών Ν. Αλεξέγιεφ και Γ. Λιτιτσέφσκι
Μάνος Στεφανίδης (Αθήνα), Ρώσικη Πρωτοπορία: Το μεγαλειώδες όσο και ημιτελές πείραμα του Μοντερνισμού και ο αντιπροσωπευτικότερος συλλέκτης του, Γεώργιος Κωστάκης
Διάλειμμα καφέ
ΤΕΧΝΗ / 18:00 - 20:00
Αλέξης Δάλλας (Αθήνα), Το αρχιτεκτονικό αντικείμενο ως πολιτισμικός διαμεσολαβητής: η περίπτωση της Θεσσαλονίκης ανάμεσα στα εκθετικά περίπτερα του Κονσταντίν Μέλνικοφ κατά την δεκαετία του 1920
Βάλτερ Πούχνερ & Ιρένα Μπογκντάνοβιτς (Αθήνα), Ελληνική θεατρική ζωή στην Οδησσό από την ίδρυση της πόλης μέχρι την Ρωσική επανάσταση
Χρυσόθεμις Σταματοπούλου - Βασιλάκου (Αθήνα), Ελληνόγλωσσες θεατρικές εκδόσεις στην Οδησσό το 19ο αιώνα: Μία άγνωστη πτυχή των πολιτιστικών σχέσεων Ελλάδος - Ρωσίας
Θανάσης Αγάθος (Αθήνα), Οι σφουγγαράδες (1960): όταν ο Μάνος Ζαχαρίας διασκευάζει Νίκο Κάσδαγλη στη Μόσφιλμ
ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
------------------------------------------------------
(*) δρ. σύγχρονης Ιστορίας, μαθηματικός, https://kars1918.wordpress.com/
Φωτογραφία άρθρου: Ο Συνταγματάρχης Πάνος Κορωναίος και η Ελληνική λεγεώνα στον πόλεμο της Κριμαίας στο πλευρό των Ρώσων (που τότε είχαν επενδύσει πολιτικά στην ανάπτυξη του σλαβοφιλικού κινήματος από τους σλαβογενείς λαούς και είχαν αναδείξει τον πανσλαβισμό ως ιδεολογικό μέσο αιτιολόγησης της επέκτασης.) Στον Κριμαϊκό πόλεμο συμμετείχαν και 1.000 περίπουΈλληνες εθελοντές με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Πάνο Κορωναίο. Πολέμησαν στο πλευρό των Ρώσων κατά την πολιορκία της Σεβαστουπόλεως. Επίσης υπήρχε και το Ελληνικό τάγμα της Μπαλακλάβα, από Έλληνες που ζούσαν στην περιοχή, που συμμετείχε στην ομώνυμη μάχη.