Ο “σούπερ Μάριο” πήρε τελικά το “μπαζούκα” του και ρίχτηκε στη μάχη κατά του αποπληθωρισμού και της ύφεσης στην Ευρωπαϊκή οικονομία. Έστω και αν πολλοί αναλυτές τις προηγούμενες ημέρες θεωρούσαν ότι ο Ιταλός επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) θα λυγίσει από τις ασφυκτικές πιέσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου, ο Μάριο Ντράγκι επέλεξε να υλοποιήσει το Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης, όπως ακριβώς το είχε σχεδιάσει.
Με εξαίρεση τον καταμερισμό του ρίσκου κατά 80% στις περιφερειακές Κεντρικές Τράπεζες και 20% μόνο στην ΕΚΤ, όρο που είχε απαιτήσει το Βερολίνο, η κυρία Μέρκελ είδε τον κ. Ντράγκι να γυρνάει την πλάτη του στη Γερμανική λιτότητα. Η απόφαση της ΕΚΤ να ρίξει στην Ευρωπαϊκή οικονομία, από τον ερχόμενο Μάρτιο μέχρι και το Σεπτέμβριο του 2016, το αστρονομικό ποσό των 1,08 τρισεκατομμυρίων ευρώ, αποτελεί καθαρή αμφισβήτηση της Γερμανικής πολιτικής.
Η υλοποίηση του προγράμματος της ΕΚΤ σημαίνει ότι από το Μάρτιο η Ευρωπαϊκή οικονομία θα τροφοδοτείται κάθε μήνα με 60δις ευρώ ρευστότητα, μέσω της αγοράς κρατικών ομολόγων. Η κίνηση αυτή θα οδηγήσει στην αύξηση της ζήτησης των ομολόγων και εν συνεπεία στη μείωση των επιτοκίων, κάνοντας έτσι φθηνότερο το δανεισμό των κρατών και των επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του κ. Ντράγκι το ύψος των αγορών κρατικών ομολόγων θα είναι ανάλογο με τη συμμετοχή κάθε χώρας στον ισολογισμό της ΕΚΤ. Επίσης, τα ομόλογα που θα αγοράζονται δεν θα πρέπει να ξεπερνούν το όριο του 33% ανά εκδότη χρέους και το 25% ανά έκδοση, ενώ θα πρέπει να έχουν επενδυτική βαθμίδα (investment grade).
Τα ελληνικά “σκουπίδια”
Με ορόσημο τον Ιούλιο και τρεις όρους, ο Διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, ανακοίνωσε εχθές από την Φρανκφούρτη ότι στο μεγάλο βήμα της Ευρωπαϊκής Οικονομίας θα είναι μαζί και η Ελλάδα.
Όπως είχε γράψει η HuffPost το Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης που σχεδίασε η ΕΚΤ δεν προβλέπει τον αποκλεισμό της Ελλάδας, καθώς όπως είπε ο κ. Ντράγκι “Δεν έχουμε ειδικό κανόνα που να αφορά την Ελλάδα. Έχουμε κανόνες που ισχύουν για όλους”.
Η Ελλάδα μπήκε στην κατηγορία των χωρών που τα ομόλογα τους αξιολογούνται στην κατηγορία “junk” (σ.σ. σκουπίδια) και ως εκ τούτου θα πρέπει να τηρούν τους εξής όρους:
-να βρίσκονται σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα
-να έχει ολοκληρωθεί η εκάστοτε αξιολόγηση
-οι συνολικές αγορές να μην υπερβαίνουν το όριο του 33% των κρατικών ομολόγων.
Οι δύο ειδικοί όροι για αυτή την κατηγορία, μαζί με τον τρίτο όρο που είναι κοινός για όλες τις χώρες, σημαίνουν ότι η πρώτη αγορά ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ δεν μπορεί να γίνει πριν από τον Ιούλιο του 2015 και αυτό γιατί η ΕΚΤ αυτή τη στιγμή έχει στην κατοχή της ομόλογα που ξεπερνούν το 33%. Με βάση αυτό τον όρο η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει τον Ιούλιο το ομόλογο των 3,5δις ευρώ που έχει στην κατοχή της η ΕΚΤ, ώστε τυπικά να μειωθεί το ποσοστό του 33%.
Ωστόσο, είναι προφανές ότι η ΕΚΤ διασφαλίζει έτσι να μην προχωρήσει σε αγορά ελληνικών ομολόγων μέσω του προγράμματος και στη συνέχεια η κυβέρνηση να αποφασίσει να μην αποπληρώσει τα δικά της ομόλογα.
Αναφορικά με τους δύο ειδικούς όρους, η ΕΚΤ φρόντισε να μην παρέμβει με τις αποφάσεις της στις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, καθώς η εφαρμογή του νέου “εργαλείου” της ΕΚΤ θα γίνει την 1η Μαρτίου, ημερομηνία που η Ελλάδα θα πρέπει να έχει ήδη συμφωνήσει με τους εταίρους για την παράταση ή όχι του υφιστάμενου προγράμματος.
Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα μαζί με τους εταίρους θα πρέπει να έχουν καταλήξει και στο θέμα της αξιολόγησης που εκκρεμεί, τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο, καθώς όπως ανακοίνωσε ο κ. Ντράγκι τότε η ΕΚΤ θα μπορεί να αγοράσει ελληνικά ομόλογα.
Επιπλέον, ο κ. Ντράγκι ήταν πολύ προσεκτικός στο πως διατύπωσε την προϋπόθεση για την ύπαρξη προγράμματος αναφερόμενος σε “ένα πρόγραμμα” και όχι στο υφιστάμενο πρόγραμμα, αφήνοντας έτσι την Ελλάδα και τους δανειστές να διαπραγματευτούν για την επόμενη ημέρα.
Εφόσον η Ελλάδα τηρεί τους όρους που έχει θέσει η ΕΚΤ, τότε και με βάση τη συμμετοχή της στον ισολογισμό της ΕΚΤ (2,93%), οι αγορές ομολόγων θα μπορούν να φτάσουν στα 1,76 δισεκατομμύρια ευρώ μηνιαίως, παρέχοντας επιπλέον ρευστότητα στην ελληνική Οικονομία.