Νέες αποκαλύψεις για τη «Λίστα Λαγκάρντ», που προήλθε από απόρρητα τραπεζικά δεδομένα της HSBC Γενεύης και στάλθηκε από τις γαλλικές αρχές στην Ελλάδα, έρχονται στο φως στο πλαίσιο του SwissLeaks, της παγκόσμιας έρευνας της Διεθνούς Σύμπραξης Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και της γαλλικής εφημερίδας Le Monde.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα των «Νέων», στο πρότζεκτ συμμετείχαν περισσότεροι από 140 δημοσιογράφοι από 45 διαφορετικές χώρες και τουλάχιστον 50 μέσα ενημέρωσης - ανάμεσά τους η βρετανική εφημερίδα Guardian, η γερμανική Sueddeutsche Zeitung, ο τηλεοπτικός σταθμός BBC, η αμερικανική εκπομπή ερευνητικής δημοσιογραφίας 60 Minutes και πολλά ακόμα.
Τα αρχεία που διέρρευσαν περιλαμβάνουν πληροφορίες για τραπεζικούς λογαριασμούς οι οποίοι φιλοξενούσαν πάνω από 100 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ τα οποία συνδέονταν με 106.000 πελάτες της HSBC από ολόκληρο τον πλανήτη.
«Τα Νέα» απέκτησαν πρόσβαση στην «παγκόσμια λίστα» και επί έξι μήνες ερευνούσαν τα στοιχεία που προσφέρουν μία σπάνια ματιά στο εσωτερικό του υπερ-απόρρητου Ελβετικού τραπεζικού συστήματος.
Μερικά από τα έγγραφα που απόκτησε το ICIJ μέσω της Le Monde δείχνουν επίσης τις σχέσεις της τράπεζας με πελάτες που δραστηριοποιούνται σε ευρύ φάσμα παραβατικών συμπεριφορών, από εμπόρους όπλων που πωλούσαν χειροβομβίδες σε παιδιά στην Αφρική, έως μεσάζοντες δικτατόρων αναπτυσσόμενων χωρών και διακινητές ματωμένων διαμαντιών.
Τα πρωτότυπα δεδομένα για τους λογαριασμούς αποσπάστηκαν από τους υπολογιστές της HSBC από έναν πρώην υπάλληλο της τράπεζας που μετατράπηκε σε πληροφοριοδότη, τον Ερβέ Φαλσιανί, και παραδόθηκαν στις γαλλικές αρχές το 2008. Η Le Monde έλαβε το υλικό επεξεργασμένο από τις γαλλικές αρχές και το μοιράστηκε με το ICIJ, με τη συμφωνία ότι μια παγκόσμια ομάδα ερευνητών δημοσιογράφων θα «κοσκίνιζε» αυτά τα δεδομένα. ΤΑ ΝΕΑ ήταν το μόνο μέσο ενημέρωσης από την Ελλάδα που συμμετείχε στην συγκεκριμένη έρευνα.
Από τα απόρρητα στοιχεία που διέρρευσαν φωτίζεται ο ρόλος της τράπεζας στους μηχανισμούς των εταιρειών offshore που προσφέρουν ανωνυμία και φορολογικό καταφύγιο. Ακαδημαϊκοί αναφέρουν ότι σχεδόν 7 τρισεκατομμύρια ευρώ βρίσκονται «παρκαρισμένα» σε φορολογικούς παραδείσους ενώ οι διαφυγόντες φόροι για τις χώρες ανέρχονται σε 175 δισεκατομμύρια.
Δεκάδες λογαριασμοί με ελληνικό ενδιαφέρον, συνολικά 86, πέραν των 2.062 της λίστας Λαγκάρντ που εστάλησαν από τη Γαλλία στην Ελλάδα, έχουν εντοπιστεί.
Όσον αφορά σε αυτές τις εγγραφές, σε αυτές περιλαμβάνονται κυρίως πρόσωπα τα οποία έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα ή έχουν ελληνική εθνικότητα, αλλά οι διευθύνσεις που έχουν δηλώσει στην HSBC είναι εκτός της χώρας.
Σε υπόμνημα που συντάχθηκε κατά την επεξεργασία των στοιχείων από τις γαλλικές Αρχές για την κατάρτιση της γαλλικής λίστας που προέκυπτε από τα στοιχεία της τράπεζας αναφέρεται ότι «δύο πρόσωπα τα οποία φέρεται να διαμένουν στην Ελβετία συμπεριλήφθηκαν σκόπιμα στη λίστα, ώστε να καταστεί δυνατή μια ανάλυση για τον πραγματικό τόπο διαμονής τους».
Οι Γάλλοι ειδικοί αρχικά είχαν δημιουργήσει με τα δεδομένα που αφορούσαν τη χώρα τους μία λίστα που περιελάμβανε 4.800 εγγραφές και συνολικό ύψος καταθέσεων περί τα 4,7 δισ. δολάρια.
Σε δεύτερο στάδιο η λίστα μίκρυνε και έφτασε τις 2.540 εγγραφές με καταθέσεις 3,5 δισ. δολαρίων. Η δεύτερη λίστα με τις λιγότερες εγγραφές επιλέχθηκε για λεπτομερή ανάλυση και έρευνα από τις Αρχές.
Στο υπόμνημά τους οι γάλλοι ειδικοί επισήμαιναν: «Η διαφορά μεταξύ των δύο λιστών (σ.σ. 2.260 εγγραφές) θα αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω μελέτης για τον προσδιορισμό, για κάθε περίπτωση χωριστά, σχετικά με το αν οι επιπλέον καταθέτες που περιλαμβάνονται στον (μεγάλο) κατάλογο είναι κάτοικοι Γαλλίας για φορολογικούς σκοπούς».
Με αυτό ακριβώς το σκεπτικό οι 86 επιπλέον εγγραφές με ελληνικό ενδιαφέρον αλλά και τα υπόλοιπα ονόματα αποκτούν ιδιαίτερη αξία, αναφέρουν «Τα Νέα». Ειδικότερα, ανάμεσα στα «νέα» πρόσωπα εμφανίζονται 41 που συνδέονται με καταθέσεις άνω του 1 εκατ. δολαρίων. Από την επεξεργασία των δεδομένων εντοπίστηκαν επιπλέον 949 συνδεόμενα πρόσωπα με τους λογαριασμούς ελληνικού ενδιαφέροντος.
Τα πρόσωπα αυτά είτε έχουν δηλώσει ελληνική διεύθυνση είτε ο κάτοχος του λογαριασμού με τον οποίο συνδέονται έχει ελληνικό ενδιαφέρον. Ανάμεσά τους δεν υπάρχουν μόνο φυσικά πρόσωπα αλλά και εταιρείες, ενώ οι ιδιότητές τους σε σχέση με τους τραπεζικούς λογαριασμούς ποικίλλουν: εμφανίζονταν ως συνδικαιούχοι, πληρεξούσιοι δικηγόροι, διαχειριστές και Internet users.
Ακόμα, από το σύνολο των δεδομένων εξήχθησαν 2.286 διευθύνσεις που συνδέονται με πρόσωπα ελληνικού ενδιαφέροντος. Κάποιες από αυτές τις διευθύνσεις αλληλεπικαλύπτονται καθώς οι διαφορές μεταξύ τους είναι ελάχιστες -μία λέξη ή μερικά γράμματα.
SwissLeaks: Στην καρδιά της φοροδιαφυγής
Η επιχείρηση που ονομάστηκε «SwissLeaks» προσφέρει ένα ταξίδι στην καρδιά της φοροδιαφυγής, φέρνοντας στο φως τα τεχνάσματα που χρησιμοποιούνται για να κρυφτούν τα μη δηλωμένα χρήματα.
Επί πολλά χρόνια, οι πληροφορίες που απέσπασε ο Ερβέ Φαλσιανί δεν ήταν γνωστές παρά στη δικαιοσύνη και σε ορισμένες φορολογικές αρχές, αν και ορισμένα στοιχεία είχαν διαρρεύσει στον Τύπο.
Δισεκατομμύρια πέρασαν από λογαριασμούς στη Γενεύη, κρυμμένα μεταξύ άλλων πίσω από εταιρείες offshore στο Παναμά και στις βρετανικές Παρθένες Νήσους.
Τα στοιχεία αφορούν πολλές προσωπικότητες, εξηγεί το δημοσίευμα της Le Monde που παραθέτει τα προφίλ διαφόρων πελατών. Η τράπεζα δεν ήταν διαθέσιμη για να σχολιάσει τις αποκαλύψεις.
Ωστόσο, στην ιστοσελίδα της η εφημερίδα δημοσιεύει απάντηση της HSBC, η οποία αναφέρει ότι παραδέχεται «παραλείψεις κατά το παρελθόν» , δηλώνει όμως ότι εδώ και πολλά χρόνια έχει λάβει μέτρα για να εμποδίσει τη χρησιμοποίηση των υπηρεσιών της για φοροδιαφυγή ή ξέπλυμα χρήματος.
Η ανάλυση των στοιχείων έχει δώσει πολύ διαφορετικά προφίλ πελατών, από τον Γάλλο χειρουργό που είχε καταθέσει τα μη δηλωμένα χρήματά του στην Ελβετία μέχρι τους ανά τον κόσμο εστεμμένους.
Μεταξύ των ονομάτων που δόθηκαν στη δημοσιότητα από διαφορετικά διεθνή μέσα, ο βασιλιάς του Μαρόκου Μοχάμαντ VI, ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα ΙΙ, το μοντέλο Ελ Μακφέρσον, η σχεδιάστρια μόδας Νταϊάν φον Φίρστενμπεργκ, η ηθοποιός Τζόαν Κόλινς, ο οδηγός μοτοσικλέτας αγώνων Βαλεντίνο Ρόσι. Επίσης, στη λίστα περιλαμβάνεται και ο Λαυρέντης Λαυρεντιάδης.