Τα ένοχα «μυστικά» των κέντρων κράτησης μεταναστών

Τα ένοχα «μυστικά» των κέντρων κράτησης μεταναστών

Δεν είναι μόνο η Αμυγδαλέζα. Δύο ημέρες πριν την αυτοκτονία του Μοχάμεντ Ναντίμ, ένας νεαρός από την Υεμένη αυτοκτόνησε στα κρατητήρια της Διεύθυνσης Αλλοδαπών στην Θεσσαλονίκη.

Πέντε μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους στα κέντρα κράτησης, μόνο τους τελευταίους 3 μήνες. Αν πάει κανείς πιο πίσω, οι αριθμοί είναι τρομακτικοί. Οι περισσότεροι πεθαίνουν λόγω μη έγκαιρης μεταφοράς τους στο νοσοκομείο. Άλλοι επιλέγουν να βάλουν οι ίδιοι ένα τέλος.

«Και φυλακές να ήταν, που δεν είναι, δεν μπορούν να έχουν αυτή τη μορφή», είπε ο Γιάννης Πανούσης μετά την επίσκεψη του στο κέντρο κράτησης και προανήγγειλε το κλείσιμο του και τη δημιουργία ανοιχτών δομών φιλοξενίας..

" Μια εικόνα που δεν θα ξεχάσω ποτέ, είναι να φωνάζουν στην ταράτσα για να δείξουν την απογοήτευση τους και στη συνέχεια τον ήχο από τη στιγμή που το σώμα τους συνθλίβεται στο έδαφος"

Κανείς δεν δικαιούται να πει πως δεν γνώριζε

«Ήταν κάτι που το περιμέναμε, είχε συμβεί και στο παρελθόν και ήταν θέμα χρόνου να ξανασυμβεί», λέει ο Νικήτας Κανάκης, των Γιατρών του Κόσμου. Όχι μόνο γιατί στα κέντρα κράτησης μεταναστών δεν υπάρχει ιατρική περίθαλψη, αλλά κυρίως επειδή πρόκειται για υβριδικές φυλακές, χωρίς κανόνες. «Συλλαμβάνονται και κρατούνται νέοι άνθρωποι, χωρίς να γνωρίζουν πότε θα βγουν. Υπήρχαν άνθρωποι που παρέμεναν έγκλειστοι για 25 μήνες, χωρίς να έχουν διαπράξει κάποιο αδίκημα. Ανάμεσα τους είναι και ανήλικοι και άρρωστοι».

Συγκλονιστική είναι η μαρτυρία της ψυχολόγου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Αλίκης Μεϊμαρίδου από το κέντρο κράτησης της Κομοτηνής. «Σε κάποιες περιπτώσεις, οι άνθρωποι ανεβαίνουν στην ταράτσα και απειλούν να πηδήξουν κάτω. Μια εικόνα που δεν θα ξεχάσω ποτέ, είναι να φωνάζουν στην ταράτσα για να δείξουν την απογοήτευση τους και στη συνέχεια τον ήχο από τη στιγμή που το σώμα τους συνθλίβεται στο έδαφος. Θυμάμαι πολύ δυνατά αυτή την αίσθηση της αδικίας, όταν μας λένε, δεν είμαστε εγκληματίες. Δεν πρέπει να είμαστε εδώ».

Στην Αμυγδαλέζα, η πλειονότητα των μεταναστών είναι από το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και το Αφγανιστάν, ενώ υπάρχει και μικρός αριθμός Αράβων. «Η Αμυγδαλέζα αντανακλά την ισλαμοφοβία των τελευταίων ετών» λέει ο Τζαβέντ Ασλάμ, ο πρόεδρος της πακιστανικής κοινότητας. Όλοι όσοι βρίσκονται μέσα είναι μουσουλμάνοι.

Κρατούμενοι χωρίς υγειονομική περίθαλψη

Την ευθύνη για την υγεία των μεταναστών που βρίσκονται υπό διοικητική κράτηση την έχει το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας, το οποίο όμως δεν απασχολεί μόνιμο προσωπικό. Αναθέτει σε ΜΚΟ, να στέλνουν γιατρούς για να εξετάζουν τους ασθενείς. Εμείς για 6 μήνες στέλναμε γιατρούς 2-3 φορές την εβδομάδα στο κέντρο κράτησης της Κορίνθου, λέει ο Νικήτας Κανάκης των Γιατρών του Κόσμου. Τα χρήματα από το ΕΚΕΠΥ δεν έχουν δοθεί ακόμα. «Στέλνουμε συνεχώς φάρμακα και κάνουμε ελέγχους ωστόσο δεν έχουμε τη δυνατότητα ως ΜΚΟ να δεσμεύσουμε μόνιμο προσωπικό. Είναι υποχρέωση του κράτους. Όταν στερείς σε κάποιον την ελευθερία του, πρέπει να του παρέχεις γιατρούς, όπως ακριβώς παρέχεις και τροφή».

Στην Αμυγδαλέζα, υπάρχει μόνο ένας γιατρός, για περίπου 1.800 κρατούμενους. Και αυτός προέρχεται από ΜΚΟ και δεν απασχολείται καθημερινά. Υπεύθυνοι για να κρίνουν αν κάποιος χρήζει νοσηλείας είναι τις περισσότερες φορές οι ίδιοι οι αστυνομικοί. Όπως εύγλωττα μαρτυρούν τα τραγικά στατιστικά των τελευταίων μηνών, η μεταφορά τους στο νοσοκομείο γίνεται πολλές φορές με μοιραία καθυστέρηση. Όπως ο 26χρονος Μοχάμεντ Ασφακ, που αν και ζητούσε επίμονα να πάει στο νοσοκομείο, μεταφέρθηκε στον Ευαγγελισμό με καθυστέρηση 10 ημερών και τελικά κατέληξε στις 17 Νοεμβρίου του 2014. Οι συγκρατούμενοι του τότε στην Αμυγδαλέζα ξεκίνησαν απεργία πείνας.

Δεν είναι μόνο η Αμυγδαλέζα

Ο αριθμός των μεταναστών που βρίσκονται σε διοικητική κράτηση στα μεγάλα προαναχωρησιακά κέντρα υπολογίζεται σε 6.000, ενώ αδιευκρίνιστος είναι ο αριθμός όσων κρατούνται σε Αστυνομικά Τμήματα. Στα κρατητήρια αυτά επικρατούν και οι χειρότερες συνθήκες. Οι μετανάστες παραμένουν έγκλειστοι σε μικρά κελιά για 23 ώρες την ημέρα. Πολλοί δεν βλέπουν το φως του ήλιου για μήνες. «Στον Πειραιά, υπήρχαν 60-70 άτομα σε ένα κελί. Αυτό είναι από μόνο του ένα βασανιστήριο», λέει ο Νικήτας Κανάκης. Σε 400 περίπου υπολογίζονται οι ανήλικοι.

"Αν συλλαμβάνονταν και οι 470.00 μετανάστες που δεν έχουν χαρτιά, το κόστος θα ήταν 197 εκ. το μήνα"

Η Αμυγδαλέζα είναι το μεγαλύτερο κέντρο κράτησης, όχι όμως το χειρότερο. Ξεκίνησε τη λειτουργία της τον Απρίλιο του 2012. Το ετήσιο κόστος λειτουργίας της ανέρχεται σε 10,5 εκατομμύρια ευρώ.

Στον κάθε μετανάστη αντιστοιχούν 3 περίπου τετραγωνικά. Τους παρέχεται μία φόρμα, δύο πουκάμισα και δύο εσώρουχα. Ζεστό νερό, τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει.

Οι μετανάστες κρατούνται σε κοντέινερ, που το χειμώνα παγώνουν και το καλοκαίρι βράζουν από τον ήλιο, αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος για την εξέγερση που είχε γίνει το καλοκαίρι του 2013.Το ίδιο καλοκαίρι, ξέσπασε επιδημία ψώρας.

«Όταν πρωτοήρθα στο Κέντρο Κράτησης της Κομοτηνής σοκαρίστηκα», λέει μέλος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Οι σωλήνες της αποχέτευσης του πρώτου ορόφου είχαν σπάσει, τους είχαν τυλίξει με σακούλες σκουπιδιών, με αποτέλεσμα τα περιττώματα να πέφτουν στο ισόγειο. Σύμφωνα με την έκθεση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, οι οι περισσότερες αρρώστιες είναι συνέπεια των συνθηκών κράτησης. Πρόκειται κυρίως για λοιμώξεις του αναπνευστικού, μυοσκελετικές και δερματικές παθήσεις. Δεν νοσούν μόνο οι έγκλειστοι αλλά συχνά και το ίδιο το προσωπικό.

ΕΛΙΑΜΕΠ: Αν συλλαμβάνονταν όλοι το κράτος θα έπρεπε να πληρώνει 197 εκ. το μήνα

Παρότι όλες οι εκθέσεις των ΜΚΟ για τα Κέντρα Κράτησης που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, περιγράφουν με εφιαλτικά χρώματα τις συνθήκες κράτησης, μέχρι τώρα, η κατάσταση αντιμετωπιζόταν από την πολιτεία περίπου ως φυσικό φαινόμενο, ως αναγκαίο κακό.

Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε κηρύξει μηδενική ανοχή στην παράνομη μετανάστευση. Σύμφωνα με το επίσημο δόγμα, όποιος συλλαμβάνεται χωρίς χαρτιά, θα μεταφέρεται στα προαναχωρησιακά κέντρα κράτησης και μετά θα επαναπατρίζεται. Πέρα από την ηθική διάσταση του όλου θέματος, της πολύμηνης δηλαδή και πολλές φορές, επ' αόριστον στέρησης της ελευθερίας ανθρώπων που το μόνο τους παράπτωμα είναι πως μπήκαν στη χώρα χωρίς άδεια, ο νόμος στερείται και ρεαλιστικής βάσης. Μόνο το 27% των κρατουμένων μπορεί να επαναπατριστεί.

Όπως εύγλωττα σημειώνει η έκθεση για την Αμυγδαλέζα του ΕΛΙΑΜΕΠ, αν συλλαμβάνονταν, όπως προβλέπει ο νόμος, όλοι οι μετανάστες που δεν έχουν χαρτιά (σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ανέρχονται σε 470.000), το κράτος θα έπρεπε να πληρώνει 197 εκατομμύρια ευρώ το μήνα. Η μόνη «λογική» βάση της διοικητικής κράτησης είναι η αποτροπή νέων κυμάτων μεταναστών.

O αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, έχει προαναγγείλει την μετατροπή των κέντρων κράτησης σε ανοιχτά κέντρα υποδοχής.

Η Αμυγδαλέζα «άνοιξε» τον Απρίλιο του 2012. Κατασκευάστηκε ως επί το πλείστον από ευρωπαϊκά κονδύλια, που δόθηκαν ως αντίβαρο στο Δουβλίνο 2, προκειμένου οι μεταναστευτικές ροές να μην φτάνουν στην καρδιά της Ευρώπης. Ήταν άλλη μία περίπτωση, στην οποία η ελληνική πολιτεία «έχασε στη διαπραγμάτευση». Στην πορεία, οι οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις ήταν τόσο μεγάλες, που άρχισε να χάνει και την ψυχή της.

Το μεταναστευτικό χρήζει ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής απάντησης. Δυστυχώς όμως στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, ο διάλογος είναι μέχρι στιγμής προσχηματικός.

Δημοφιλή