Προτού ρίξει αυλαία η παρουσίαση του φαινομένου «Ελ Γκρέκο», έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε σπάνια εκθέματα του Βυζαντινού Μουσείου και μοναδικά δάνεια από το εξωτερικό, την Αθωνική Πολιτεία και από κορυφαία ιδρύματα όλης της χώρας, με τη βοήθεια των αρχαιολόγων του Μουσείου: με γλώσσα απλή, εύληπτη για το ευρύ κοινό και, κυρίως, για τα παιδιά, οι επιμελητές ξεδιπλώνουν σελίδες μιας εποχής, από την στρατιωτική δύναμη, την οικονομία, την θρησκεία, την κοινωνική διαστρωμάτωση ως τη λογιοσύνη της Κρήτης την περίοδο της Βενετοκρατίας.
Κι αυτό είναι και το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της έκθεσης αυτής: η ανάδειξη του συσχετισμού και της επιρροής της Βυζαντινής τέχνης με την δυτική, μέσα από σπάνια και υψηλού επιπέδου έργα που σαφέστατα επηρεάζουν τον Ελ Γκρέκο.Το γεγονός αρθρώνεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο τα έργα «χαρτογραφούν» το ύπαιθρο και το αστικό τοπίο της πόλης, όπου η πολεοδομική οργάνωση του δημόσιου χώρου καθορίστηκε από τη βενετική διοίκηση. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται το πνευματικό κλίμα που διαμόρφωσε τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, τα διαβάσματά του, τα καλλιτεχνικά φαινόμενα του κοσμοπολίτικου περιβάλλοντος των κρητικών πόλεων. Έμφαση δίνεται στο πώς οι Κρητικοί ζωγράφοι επιχείρησαν να συνδυάσουν τη βυζαντινή με τη δυτική παράδοση. Στο τελευταίο μέρος της έκθεσης «διαβάζει» κανείς μια ερμηνεία για την κρητική περίοδο του Θεοτοκόπουλου μέσα από την ιδιοτυπία του ύφους του και μέσα από έναν ενδιαφέροντα διάλογο με έργα καλλιτεχνών όπως οι Δαμασκηνός και Κλόντζας.
Όλα τα παραπάνω προσφέρουν το κατάλληλο υλικό για την παρουσίαση και ανάδειξη της δράσης και των έργων του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, εμπλουτίζουν τις θεματικές ενότητες της έκθεσης και φωτίζουν με στέρεο επιστημονικά τρόπο την σύγκριση του έργου του Ελ Γκρέκο με έργα που προηγούνται, είναι σύγχρονα ή έπονται της δικής του δημιουργίας. Φεύγοντας δε από την έκθεση, ο επισκέπτης έχει την αίσθηση ότι ο Θεοτοκόπουλος υπήρξε ήδη από την Κρήτη ένας ώριμος καλλιτεχνικά δημιουργός, που στην τέχνη του είχε μπολιάσει τα διδάγματα τόσο της βυζαντινής, όσο και της δυτικής τέχνης.
Δωρεάν ξεναγήσεις στην έκθεση πραγματοποιούνται τις ακόλουθες ημέρες:
Σάββατο 14/3 στις 12.00
Κυριακή 22/3 11:30 και 12:30
και Πέμπτη 19/3 και 26/3 στις 12.00
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 31 Μαρτίου (Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Λ. Βασιλίσσης Σοφίας 22)