Το Ιράν και η διεθνής κοινότητα κατέληξαν σε μια ιστορική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, όπως ανακοίνωσαν το βράδυ της Πέμπτης η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι, το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας αλλά και η ιρανική ηγεσία.
Σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στη Λωζάννη, η Μογκερίνι τόνισε ότι οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στο Ιράν θα αρθούν εφόσον η Τεχεράνη τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Η συμφωνία
Αναφερόμενη σε λεπτομέρειες της συμφωνίας, η Μογκερίνι είπε ότι μια διεθνής κοινοπραξία θα βοηθήσει το Ιράν να ανασχεδιάσει και να κατασκευάσει έναν εκσυγχρονισμένο αντιδραστήρα βαρέος ύδατος στο Αράκ. Όσο για το πυρηνικό εργοστάσιο του Φορντό, κοντά στην πόλη Κομ, αυτό θα μετατραπεί σε τοποθεσία πυρηνικής φυσικής και δεν θα υπάρχει σχάσιμο υλικό στον χώρο.
Οι δυνατότητες εμπλουτισμού ουρανίου που διαθέτει σήμερα το Ιράν θα περιοριστούν, συνέχισε η Μογκερίνι.
Την τελική συμφωνία, το κείμενο της οποίας θα πρέπει να έχει συνταχθεί μέχρι την 30ή Ιουνίου, θα πρέπει να εγκρίνει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τόνισε.
Θα αρθούν οι κυρώσεις
Από την πλευρά του, ο Ιρανός υπουργός επισήμανε ότι με βάση τη μελλοντική τελική συμφωνία όλες οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί στο παρελθόν από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και αφορούν το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, θα παύσουν να ισχύουν. Ο Ζαρίφ πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας, θα αρθούν και οι κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση στη χώρα του.
Σταματά ο εμπλουτισμός ουρανίου στο Φορντό
Ο υπουργός επιβεβαίωσε ότι το Ιράν θα σταματήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο Φορντό, όμως θα συνεχίσει τη δραστηριότητα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις που διαθέτει στο Νατάνζ.
Ωστόσο ο Ζαρίφ εμφανίστηκε κάπως επιφυλακτικός όσον αφορά την προκαταρκτική συμφωνία, λέγοντας ότι «είμαστε ακόμη κάπως μακριά από το σημείο όπου θα θέλαμε να βρισκόμαστε». Ο Ιρανός υπουργός είπε επίσης ότι η επίτευξη αυτής της συμφωνίας δεν σημαίνει και την αυτόματη εξομάλυνση των σχέσεων της χώρας του με τις ΗΠΑ. «Οι σχέσεις του Ιράν με τις ΗΠΑ δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που ήταν μια προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος των πυρηνικών (...). Έχουμε σοβαρές διαφορές με τις ΗΠΑ», τόνισε.
Χαιρετίζουν ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία
Την ικανοποίησή του για το αποτέλεσμα των συνομιλιών της Λωζάννης εξέφρασε ο Μπαράκ Ομπάμα, με δήλωσή του από τον Λευκό Οίκο. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ εκτίμησε ότι η τελική συμφωνία -την οποία χαρακτήρισε ιστορική- θα εμποδίσει τελικά το Ιράν από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Ο ίδιος έσπευσε πάντως να προειδοποιήσει: «Αν το Ιράν εξαπατήσει, ο κόσμος θα το γνωρίζει».
Ο Ομπάμα προειδοποίησε ακόμα ότι η Μέση Ανατολή θα ήταν πιο επικίνδυνη, αν δεν υπήρχε συνεννόηση με την Τεχεράνη, ενώ αναφέρθηκε και στις γνωστές αντιδράσεις από το πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, λέγοντας: «Η κίνηση αυτή είναι η καλύτερη επιλογή για το Ισραήλ».
Ο πρόεδρος είπε ακόμα ότι αργότερα θα επικοινωνήσει και με τον ίδιο τον Νετανιάχου.
O πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και συνομίλησαν σχετικά με τη συμφωνία-πλαίσιο που επιτεύχθηκε σήμερα στη Λωζάννη με επίκεντρο το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
Ο Φρανσουά Ολάντ τόνισε ότι η διεθνής κοινότητα έχει ανάγκη μια «αξιόπιστη, επαληθεύσιμη» συμφωνία.
Σε μια ανακοίνωση όπου επισημαίνεται η νέα διορία της 30ής Ιουνίου προκειμένου να επιτευχθεί η τελική συμφωνία, ο Ολάντ υπογράμμισε:
«Η Γαλλία θα μεριμνήσει, όπως πάντα σε συντονισμό με τους εταίρους της, προκειμένου να διασφαλίσει ότι θα επιτευχθεί μία αξιόπιστη, επαληθεύσιμη συμφωνία βάση της οποίας η διεθνής κοινότητα θα μπορεί να είσαι σίγουρη ότι το Ιράν δεν θα έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει πυρηνικά όπλα».
Ο Γάλλος πρόεδρος προειδοποίησε και αυτός ότι οι κυρώσεις ενδέχεται να «επιβληθούν εκ νέου εάν η συμφωνία δεν εφαρμοστεί», σύμφωνα με την ανακοίνωση της γαλλικής προεδρίας.
Από την πλευρά της, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έκρινε ότι η συμφωνία-πλαίσιο που επετεύχθη με το Ιράν αποτελεί ένα «σημαντικό βήμα» προς την κατεύθυνση να αποτραπεί το ενδεχόμενο η Ισλαμική Δημοκρατία να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
«Βρισκόμαστε όσο ποτέ άλλοτε κοντά σε μια συμφωνία που θα καθιστά αδύνατο για το Ιράν να κατέχει πυρηνικά όπλα» τόνισε η Μέρκελ σε μία ανακοίνωση μετά την είδηση ότι μια προκαταρκτική συμφωνία επιτεύχθηκε μεταξύ της ομάδας 5+1 (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Κίνα, Ρωσία και Γερμανία) με το Ιράν στη Λωζάννη της Ελβετίας.
Απορρίπτει το Ισραήλ
Η ισραηλινή κυβέρνηση έσπευσε να απορρίψει τη συμφωνία υποστηρίζοντας ότι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Υποσχέθηκε δε ότι θα συνεχίσει να μάχεται προκειμένου να εμποδίσει μια «κακή» τελική συμφωνία.
Ο υπουργός Στρατηγικών Υποθέσεων Γιουβάλ Στάινιτς επισήμανε σε ένα δελτίο τύπου που εκδόθηκε μετά τις ανακοινώσεις στην Ελβετία: «Τα χαμόγελα στη Λωζάννη είναι αποκομμένα από την οικτρή πραγματικότητα για την οποία το Ιράν αρνείται να κάνει οποιαδήποτε παραχώρηση σχετικά με το θέμα των πυρηνικών και συνεχίζει να απειλεί το Ισραήλ και όλες τις χώρες στη Μέση Ανατολή».
«Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας προκειμένου να εξηγήσουμε και να πείσουμε τον κόσμο ελπίζοντας ότι θα καταφέρουμε να αποτρέψουμε μια κακή (τελική) συμφωνία».