Οι στρατιωτικές δαπάνες διεθνώς, αν και σημείωσαν μείωση για την τρίτη συνεχή χρονιά, σταθεροποιούνται καθώς οι μειώσεις από πλευράς των ΗΠΑ και της Δυτικής Ευρώπης σε μεγάλο βαθμό αντισταθμίστηκαν από αυξήσεις στην Ασία και την Ωκεανία, τη Μέση Ανατολή, την Ανατολική Ευρώπη και την Αφρική, ενώ στη Λατινική Αμερική έμειναν πρακτικά σταθερές, σύμφωνα με μελέτη του SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute).
Όπως αναφέρεται στη μελέτη, οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες ανήλθαν στα 1,8 τρισ. δολάρια, σημειώνοντας πτώση 0,4% σε απόλυτες τιμές σε σχέση με το 2013. Οι αμερικανικές δαπάνες μειώθηκαν 6,5% στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων περικοπών, φτάνοντας στο 20% από το 2010. Ωστόσο, οι δαπάνες των ΗΠΑ είναι ακόμα 45% υψηλότερες σε σχέση με το 2001, αμέσως πριν τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.
Οι τρεις χώρες που ακολουθούν στην κατάταξη, η Κίνα, η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία, έχουν αυξήσει σημαντικά τις στρατιωτικές τους Δαπάνες, με την Σαουδική Αραβία να σημειώνει την μεγαλύτερη άνοδο, της τάξης του 17%.
«Με τις συνολικές στρατιωτικές δαπάνες διεθνώς να παραμένουν κυρίως αμετάβλητες, κάποιες περιοχές, όπως η Μέση Ανατολή και μεγάλο τμήμα της Αφρικής, συνεχίζουν να “βλέπουν” ταχείες αυξήσεις που επιβαρύνουν όλο και περισσότερο πολλές οικονομίες» δήλωσε ο Dr. Σαμ Πέρλο- Φρίμαν, επικεφαλής του προγράμματος Military Expenditure του SIPRI. «Αυτές οι αυξήσεις εν μέρει αντικατοπτρίζουν την επιδείνωση της κατάστασης ασφαλείας, αλλά σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν προϊόντα διαφθοράς, σκοτεινών συμφερόντων και απολυταρχικής διακυβέρνησης».
Ένα από τα πορίσματα της μελέτης είναι ότι η κρίση στην Ουκρανία παρακινεί πολλές ευρωπαϊκές χώρες κοντά στη Ρωσία (κεντρική Ευρώπη, Βαλτική και Σκανδιναβία) να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες, συχνά επανεξετάζοντας προηγούμενα σχέδια και αντιστρέφοντας προηγούμενες μειωτικές τάσεις. Ωστόσο, υπάρχουν μικρότερες ενδείξεις αντίστοιχων τάσεων στη δυτική Ευρώπη, παρά την έκκληση του ΝΑΤΟ προς τις χώρες μέλη να δαπανούν το 2% του ΑΕΠ τους σε αμυντικές δαπάνες. Οι πέντε χώρες με τις μεγαλύτερες δαπάνες στη δυτική Ευρώπη (Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία) προσανατολίζονται σε περαιτέρω περικοπές, αλλά κυρίως μικρές, το 2015. Ωστόσο, η Γερμανία έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της για αύξηση των δαπανών μεσοπρόθεσμα.
Η Ουκρανία αύξησε τις δαπάνες της κατά άνω του 20% το 2014 και σχεδιάζει ακόμα μεγαλύτερη αύξηση το 2015. Επίσης, η Ρωσία προσανατολίζεται προς ακόμα υψηλότερες δαπάνες το 2015, αλλά αυτό, όπως σημειώνεται, είχε σχεδιαστεί πριν την κρίση στην Ουκρανία. «Στην πραγματικότητα, ο αρχικός ρωσικός στρατιωτικός προϋπολογισμός έχει μειωθεί κατά 5% εξαιτίας μειωμένων εσόδων από την πτώση των τιμών του πετρελαίου στα τέλη του 2014. Και πάλι, ο αναθεωρημένος προϋπολογισμός αποτελεί σημαντική αύξηση σε σχέση με το 2014» αναφέρεται στη μελέτη.
«Η κρίση στην Ουκρανία έχει αλλάξει θεμελιωδώς την κατάσταση ασφαλείας στην Ευρώπη, αλλά μέχρι τώρα οι επιπτώσεις της στις στρατιωτικές δαπάνες είναι κυρίως εμφανείς σε χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία. Αλλού, η λιτότητα παραμένει το βασικό κίνητρο των μειωτικών τάσεων» σημειώνει ο Dr. Πέρλο-Φρίμαν.
Οι δαπάνες σε Ασία και Ωκεανία αυξήθηκαν κατά 5% το 2014, φτάνοντας τα 439 δισ. δολάρια. Μεγάλο τμήμα καταλαμβάνει η Κίνα (9,7%) που εκτιμάται ότι δαπάνησε 216 δισ. δολάρια. Μεταξύ άλλων, η Αυστραλία αύξησε τις δαπάνες της κατά 6,7%, με μικρότερες αυξήσεις από τη Νότια Κορέα και την Ινδία (2,3 και 1,8%) ενώ οι αντίστοιχες της Ιαπωνίας παρέμειναν σταθερές. Το Βιετνάμ παράλληλα αύξησε τις δαπάνες του κατά 9,6% εν μέσω εντάσεων με την Κίνα.
Στη Λατινική Αμερική μειώθηκαν οι στρατιωτικές δαπάνες της Βραζιλίας, όπως και της Βενεζουέλας (-34%). Το Μεξικό τις αύξησε κατά 11% λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου με τα καρτέλ ναρκωτικών.
Επίσης, σημειώνεται ότι οι χώρες που δαπανούν πάνω από 4% του ΑΕΠ τους για την άμυνα αυξήθηκαν από 15 σε 20 το 2014. «Μόνο τρεις εξ αυτών έχουν λειτουργικά δημοκρατικά συστήματα διακυβέρνησης» αναφέρεται στη μελέτη. Στην Αφρική, οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 5,9%, με την Αλγερία και την Ανγκόλα (και στις δύο περιπτώσεις πετρελαιοπαραγωγές χώρες) να βρίσκονται στην κορυφή, με αυξήσεις 12% και 6,7% αντίστοιχα.