11η Σεπτεμβρίου, tablets, Ίντερνετ, κινητά, Τιτανικός: «Προφητείες» της σύγχρονης εποχής

11η Σεπτεμβρίου, tablets, Ίντερνετ, κινητά, Τιτανικός: «Προφητείες» της σύγχρονης εποχής
wstera2/Flickr

Ο όρος της «προφητείας» από μόνος του εμπεριέχει το μεταφυσικό/ μυστηριώδες στοιχείο, καθώς προϋποθέτει συνήθως επαφή με μια «ανώτερη δύναμη» η οποία «δείχνει» στον προφήτη εικόνες των μελλούμενων.

Στη σύγχρονη εποχή (εννοώντας γενικότερα από τα τέλη του 19ου αιώνα και μετά), η έννοια της «προφητείας» χρησιμοποιείται συχνά σε σχέση με συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, οι οποίοι στα έργα τους προέβλεπαν σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα (αρκετά εκ των οποίων αποτελούν σήμερα καθημερινότητα), τα οποία όμως στο παρελθόν θεωρούνταν εξάρσεις της πιο ξέφρενης φαντασίας. Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα είναι τα έργα του Ιουλίου Βερν και του Χ. Τζ. Γουέλς, όπου κανείς έβλεπε ταξίδια στο Διάστημα και στους βυθούς, ταξίδια στον χρόνο, ακτινοβόλα και χημικά όπλα κ.α.

Η παράδοση αυτή της επιστημονικής φαντασίας συνεχίστηκε για πολλές δεκαετίες μετά, με τεράστια ονόματα της Επιστημονικής Φαντασίας να συγκαταλέγονται μεταξύ των αποκαλούμενων «σύγχρονων προφητών»: ο Άρθουρ Κλαρκ, δεκαετίες πριν, προέβλεπε τη δυνατότητα επικοινωνίας μέσω οθονών υψηλής ανάλυσης και πληκτρολογίων (PC και Ίντερνετ), καθώς και υπηρεσιών όπως το Skype, το email, και των μηχανών αναζήτησης- αλλά και πιο «απτών» αντικειμένων, όπως τα κινητά και τα tablets, που μεταμορφώνουν την κοινωνία- ειδικότερα τα tablets περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια στο κλασικό «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» (1968) όπου περιγράφεται ένα «newspad» (σημειώνεται ότι το iPad πρωτοκυκλοφόρησε το 2010, δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Άρθουρ Κλαρκ).

Ο Κλαρκ (πολλές από τις «προφητείες» του οποίου φαίνονται να είναι ακόμα μακριά) δεν ήταν ο μόνος «προφήτης» για τον 21ο αιώνα. Ο Ισαάκ Ασίμοφ, («Εγώ, το Ρομπότ», «Γαλαξιακή Αυτοκρατορία» κ.α.) είναι άλλη μια τεράστια φυσιογνωμία της ΕΦ, που, γράφοντας στους New York Times το 1964, προέβλεπε πώς θα έμοιαζε ο κόσμος του 2014. Μεταξύ των προβλέψεών του ήταν ότι οι άνθρωποι θα συνέχιζαν να αποσύρονται από τη φύση για να δημιουργήσουν περιβάλλοντα που θα τους ταίριαζαν καλύτερα, με φωτεινούς τοίχους και ταβάνια (κάνοντας πρόβλεψη για την εξάπλωση των LED και των γιγαντοοθονών), καθώς και ότι τα ρομπότ δεν θα βρίσκονται παντού, αλλά θα είναι σε πορεία σημαντικής εξέλιξης κατά το εν λόγω έτος (επιτεύγματα από τον χώρο της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης εμφανίζονται σχεδόν καθημερινά στην επικαιρότητα). Παράλληλα, μία πρόβλεψή του είχε να κάνει με τη δημιουργία συσκευών που θα αυτοματοποιούν την διαδικασία προετοιμασίας του φαγητού: ο Ασίμοφ έκανε λόγο για μονάδες που θα ετοιμάζουν γεύματα πρακτικά αυτόματα, προβλέποντας βραστήρες νερού, φούρνους μικροκυμάτων, ή, αν πάει κάποιος ακόμα πιο μακριά, την χρήση τρισδιάστατων εκτυπωτών για σκοπούς προετοιμασίας φαγητού, που τώρα έχει αρχίσει να αποκτά δυναμική. Παράλληλα, «προφήτευε» την εξάπλωση των ασύρματων συσκευών, που θα τροφοδοτούνταν από μπαταρίες μακράς διαρκείας.

Άλλη μια φιγούρα που δεσπόζει στο πάνθεον των συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας είναι ο Ουίλιαμ Γκίμπσον, «πατέρας» του cyberpunk (ο λόγος για το ιδιαίτερο ρεύμα/ υποκατηγορία της ΕΦ που λαμβάνει χώρα σε δυστοπικούς, διασυνδεδεμένους κόσμους, σε σκοτεινές μεγαλουπόλεις όπου ριψοκίνδυνοι ήρωες- χάκερ και μη- κυνηγούν την τύχη τους για τα λεφτά, τη δόξα ή την ιδεολογία σε συστήματα όπου κυριαρχούν πανίσχυρες πολυεθνικές), ο οποίος στην αποκαλούμενη «Sprawl Trilogy» (Neuromancer, Count Zero, Mona Lisa Overdrive) περιέγραφε (από τις αρχές της δεκαετίας του 1980) το «Matrix» (που στην ουσία του ήταν ένα Ίντερνετ το οποίο συνδυαζόταν με την εικονική πραγματικότητα), χρησιμοποιώντας όρους όπως cyberspace (κυβερνοχώρος) κ.α., προβλέποντας παράλληλα την άνοδο των διαδικτυακών παιχνιδιών με διαρκείς, εικονικούς κόσμους (World of Warcraft) αλλά και τα reality παιχνίδια και το ίδιο το World Wide Web. Παράλληλα, πολλοί από τους ήρωές του είχαν τεχνητά μέλη (αναπόσπαστο κομμάτι του «cyberpunk») τομέας στον οποίο παρουσιάζεται έντονη ερευνητική δραστηριότητα σήμερα.

Ωστόσο, πέρα από την αμιγή επιστημονική φαντασία, υπήρχαν και κάποιες άλλες προβλέψεις, οι οποίες, κάποιες φορές, ήταν ακόμα και...ανατριχιαστικής ακρίβειας.

Ο Τομ Κλάνσι ήταν ο αδιαμφισβήτητος «πατέρας» των technothriller: πολλά βιβλία του έχουν μεταφερθεί με επιτυχία στη μεγάλη οθόνη, αλλά και στις οθόνες των gamers (Το Κυνήγι του Κόκκινου Οκτώβρη, Rainbow Six, The Sum of All Fears και πολλά άλλα). Τα έργα του (στα περισσότερα εκ των οποίων πρωταγωνιστεί ο Τζακ Ράιαν, τον οποίον έχουν ενσαρκώσει από τον Άλεκ Μπάλντουϊν ως τον Μπεν Άφλεκ και τον Κρις Πάιν) παρουσιάζουν εντυπωσιακή ακρίβεια όσον αφορά στις στρατιωτικές τακτικές και τεχνολογία, αλλά και στις προβλέψεις όσον αφορά στα γεωπολιτικά δρώμενα. Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσονται και δύο «εντυπωσιακές» προβλέψεις: η πρώτη ήταν αυτή της μεγάλης τρομοκρατικής ενέργειας από ισλαμιστές τρομοκράτες στο έδαφος των ΗΠΑ (στο Sum of All Fears, όπου πυροδοτούσαν πυρηνικό όπλο- αξίζει να σημειωθεί ότι στην ταινία οι δράστες ήταν νεοναζί) και, στο Debt of Honor (1994) όπου σημειώνεται μια τρομοκρατική ενέργεια με «όπλο» ένα επιβατηγό αεροσκάφος, το οποίο Ιάπωνας πιλότος συντρίβει το Boeing 747 του στο Καπιτώλιο, σε μια διπλή «προφητεία» της 11ης Σεπτεμβρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά κάποιον τρόπο, την «9/11» είχαν προβλέψει και οι δημιουργοί του ηλεκτρονικού παιχνιδιού Deus Ex (2000- παραγωγός και γενικός επιβλέπων ο Γουόρεν Σπέκτορ και σεναριογράφος ο Σέλντον Πακότι), όπου παρουσίαζαν μια τρομοκρατική επίθεση εναντίον του Αγάλματος της Ελευθερίας και έναν εν εξελίξει «Πόλεμο εναντίον της Τρομοκρατίας», σε έναν σκοτεινό κόσμο όπου τα νήματα κινούν παλαιές και νέες συνωμοσίες.

Οι συγκεκριμένες «προφητείες» είναι λίγες μόνο από μια μεγάλη σειρά προβλέψεων, ακριβέστερων και μη, που πραγματικά εντυπωσιάζουν. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν θα έπρεπε να παραβλεφθεί επίσης μία των αρχών του περασμένου αιώνα: στο βιβλίο του «Futility, or the Wreck of the Titan», ο Μόργκαν Ρόμπερτσον το 1898 περιέγραφε το ναυάγιο του «Τιτάνα», ενός «αβύθιστου» υπερωκεάνειου, το οποίο παρέσυρε στον υγρό του τάφο τους επιβάτες του μετά από σύγκρουση με ένα παγόβουνο- 14 χρόνια πριν την τραγωδία του «Τιτανικού», σε μια σύμπτωση η οποία πραγματικά εκπλήσσει με την ακρίβειά της...

Δημοφιλή