Αντιδράσεις προκάλεσε η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της Καβάλας να αναβληθούν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου Ολοκαυτώματος στην πόλη. Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο της Ελλάδος εκφράζει τον αποτροπιασμό του για τη συγκεκριμένη απόφαση, ενώ βαθύτατα προσβεβλημένος δήλωσε και ο γενικός γραμματέας του Θρησκευμάτων Γιώργος Καλαντζής. Να ζητήσουν συγνώμη, καλεί τη δήμαρχο και το δημοτικό συμβούλιο της Καβάλας ο τομέας δικαιωμάτων του Ποταμιού, για ακραία και αποτρόπαια αντισημιτική πράξη κάνει λόγο το ΠΑΣΟΚ.
Σύμφωνα με το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο της Ελλάδας (ΚΙΣΕ) το επιχείρημα για την αναβολή των αποκαλυπτηρίων που είχαν προγραμματιστεί για την Κυριακή, ήταν η αντίθεση της δημάρχου, Δήμητρας Τσανάκα στη χάραξη του «Άστρου του Δαυίδ» στο μνημείο.
Μάλιστα όπως τονίζει το ΚΙΣΕ η δήμαρχος φέρεται να ζήτησε να σχεδιαστεί ξανά το μνημείο, χωρίς αυτό και μόνο με το κείμενο.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου της Ελλάδας έχει ως εξής:
«Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος (ΚΙΣΕ) εκφράζει τον αποτροπιασμό του για την απαράδεκτη απόφαση της πλειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Καβάλας να αναβάλει την τελετή αποκαλυπτηρίων του Μνημείου Ολοκαυτώματος των 1.484 Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας που ήταν προγραμματισμένη για την Κυριακή 17 Μαΐου 2015.
Η Δήμαρχος της πόλης, μόλις χθες 14/5/2015, είχε εκφράσει τηλεφωνικά προς το ΚΙΣΕ την αντίρρησή της ως προς τη χάραξη του «Άστρου του Δαυίδ» στο Μνημείο, που αποτελεί σύμβολο της Εβραϊκής θρησκείας, και ζήτησε να εμφανίζεται μόνον το κείμενο της αφιέρωσης, ώστε να μην ματαιωθεί η τοποθέτησή του και η προγραμματισμένη εκδήλωση αποκαλυπτηρίων του.
Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος και σύσσωμος ο Ελληνικός Εβραϊσμός απορρίπτουν ως απαράδεκτη, ανήθικη και προσβλητική την απαίτηση και την απόφαση της Δημάρχου Καβάλας, θεωρώντας την κατάφωρη πρόκληση προς το θρησκευτικό συναίσθημα των Ελλήνων Εβραίων πολιτών της Χώρας, καθώς και βάναυση προσβολή της ιερής Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος, πρωτοφανή στην μεταπολεμική ιστορία της χώρας μας και της Ευρώπης.
Οι Εβραίοι της Καβάλας και των άλλων πόλεων της Ελλάδας, αλλά και τα έξι εκατομμύρια των ομοθρήσκων μας από όλη την Ευρώπη, φορώντας το θρησκευτικό σύμβολο του «Άστρου του Δαυίδ» στο πέτο, διαχωρίστηκαν, εκτοπίσθηκαν και θανατώθηκαν στην Τρεμπλίνκα, το Άουσβιτς και σε άλλα στρατόπεδα του θανάτου των Ναζί.
Αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά ότι 70 χρόνια αφότου οι 1.484 Εβραίοι της πόλης εκτοπίσθηκαν και θανατώθηκαν φορώντας το Αστέρι του Δαυίδ, κάποιοι στην πόλη της Καβάλας επιχειρούν να αλλοιώσουν την ιστορία διαγράφοντας το σύμβολο το οποίο κράτησε ζωντανούς τους Εβραίους εδώ και 5700 χρόνια: «Το Άστρο του Δαυίδ».
Δεν δεχόμαστε λοιπόν τη διαγραφή ή την αλλοίωση του «Άστρου του Δαυίδ» από τη χάραξη του Μνημείου.
Είμαστε βέβαιοι ότι οι πολίτες της Καβάλας, οι συμπολίτες μας, η Κυβέρνηση και όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις μαζί με φωτισμένους Ιεράρχες του τόπου μας, θα αποτίσουν σύντομα την οφειλόμενη τιμή στους 1.484 Έλληνες Εβραίους της πόλης στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας και θα απομονώσουν τους οπαδούς της μισαλλοδοξίας και του αντισημιτισμού».
Η ανακοίνωση του γενικού γραμματέα Θρησκευμάτων
«Ως Ορθόδοξος Χριστιανός αισθάνομαι βαθύτατα προσβεβλημένος για το θέμα που έχει ανακύψει διότι θα ήταν σαν να μας ζητά κάποιος να αφαιρέσουμε ή να αλλοιώσουμε, για “αισθητικούς λόγους”, το σημείο του σταυρού από τον τάφο των παππούδων μας που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς» τονίζει μεταξύ άλλων στην ανακοίνωσή του ο κ. Γιώργος Καλαντζής.
Ειδικότερα ο κ. Καλαντζής αναφέρει τα εξής στην ανακοίνωση που εξέδωσε:
«Ομολογώ ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να φανταστεί οποιοσδήποτε ότι πράγματι υπάρχει απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Καβάλας, που ακυρώνει μια προγραμματισμένη εκδήλωση για τα αποκαλυπτήρια ενός μνημείου προορισμένου να μας θυμίζει την εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας από τους ναζί και τους συμμάχους τους με επιχείρημα την ύπαρξη ή το μέγεθος ή την απεικόνιση του θρησκευτικού συμβόλου της εβραϊκής θρησκείας.
Η Καβάλα είναι γνωστή για τον πολιτισμό της, για τους φιλόξενους κατοίκους της, για τις φυσικές ομορφιές της, για την ύπαρξη σημαντικών ιστορικών μνημείων, αλλά και για την Λυδία, την πρώτη Ευρωπαία που βαφτίστηκε Χριστιανή. Είναι απίστευτα άδικο να περάσει στην ελληνική ιστορία και ως η πρώτη πόλη που αρνείται τη φιλοξενία ενός μνημείου προς τιμήν των δικών της πολιτών, εβραϊκού θρησκεύματος, που εξοντώθηκαν από τους Ναζί και τους συμμάχους τους.
Είμαι βέβαιος ότι οι κάτοικοι της Καβάλας, τόσο ως πρόσωπα, όσο και ως συλλογικές μορφές έκφρασης, θα φροντίσουν ώστε, σύντομα, το μνημείο με την μορφή που αυτό έχει ήδη φιλοτεχνηθεί να βρεθεί στη θέση στην οποία ο Δήμος έχει αποφασίσει ότι θα φιλοξενηθεί.
Ως Ορθόδοξος Χριστιανός αισθάνομαι βαθύτατα προσβεβλημένος για το θέμα που έχει ανακύψει διότι θα ήταν σαν να μας ζητά κάποιος να αφαιρέσουμε ή να αλλοιώσουμε, για «αισθητικούς λόγους», το σημείο του σταυρού από τον τάφο των παππούδων μας που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς.
Οι Έλληνες Εβραίοι που δολοφονήθηκαν από τους Ναζί δεν έχουν τάφο στο χώμα της πατρίδας μας για να κοσμεί την επιτύμβια στήλη του το Αστρο του Δαβίδ, γιατί τάφος τους είναι ο ουρανός και η γη, εκεί που κατέληξαν οι στάχτες από τα κρεματόρια».
Με μεγάλη έκπληξη και ακόμη μεγαλύτερη λύπη πληροφορηθήκαμε την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας, μετά από σχετική εισήγηση της Δημάρχου, κυρίας Δήμητρας Τσανάκα, να ματαιώσει την προγραμματισμένη για την Κυριακή τελετή των αποκαλυπτηρίων μνημείου προς τιμήν των Καβαλιωτών θυμάτων του Ολοκαυτώματος.
Ως δικαιολογία η Δήμαρχος προέβαλε ότι το μνημείο κατά τη γνώμη της είναι «αντιαισθητικό». Σύμφωνα όμως με σχετική ανακοίνωση του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου της Ελλάδος (ΚΙΣΕ), μόλις την Πέμπτη η Δήμαρχος διεμήνυσε τηλεφωνικά την αντίρρησή της σχετικά με τη χάραξη του Άστρου του Δαυίδ στο μνημείο και ζήτησε να αφαιρεθεί από αυτό το σύμβολο της εβραϊκής θρησκείας προκειμένου να μην ματαιωθεί η προγραμματισμένη εκδήλωση των αποκαλυπτηρίων του.
Προσβολή της ιστορικής μνήμης και των δημοκρατικών και αντιναζιστικών αγώνων του ελληνικού λαού, η ματαίωση της εκδήλωσης στην Καβάλα, αναφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ
«Η ματαίωση της εκδήλωσης των αποκαλυπτηρίων του μνημείου του Ολοκαυτώματος στην Καβάλα προσβάλλει την ιστορική μνήμη και τους δημοκρατικούς και αντιναζιστικούς αγώνες του ελληνικού λαού» τονίζει σε σχόλιό του το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ. Επισημαίνει επιπλέον ότι «είναι μία πράξη που υποδαυλίζει τον αντισημιτισμό και τη μισαλλοδοξία και ως τέτοια δεν μπορεί να είναι ανεκτή».
Καταδικάζει και το Ποτάμι
Για κατάφωρη παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας κάνει λόγο το Ποτάμι, αναφερόμενο στην απόφαση του δήμου Καβάλας και εφιστά την προσοχή κάνοντας λόγο για επικίνδυνα φαινόμενα μισαλλοδοξίας.
«Ο Τομέας Δικαιωμάτων του Ποταμιού καταδικάζει απερίφραστα την απόφαση αυτή, η οποία αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας, όπως αυτή προστατεύεται κατά το άρθρο 13 του Συντάγματος, το οποίο εγγυάται την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης ανεξαρτήτως θρησκεύματος.
Η απόφαση αυτή προσβάλλει πρωτίστως τη μνήμη των Καβαλιωτών Εβραίων που έφυγαν από την πόλη με προορισμό τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί φορώντας αυτό ακριβώς το σύμβολο το οποίο η Δήμαρχος Καβάλας δεν επιθυμεί να χαραχθεί στο μνημείο του Ολοκαυτώματος.
Η απόφαση όμως αυτή είναι και άδικη για τους πολίτες της Καβάλας, οι οποίοι είμαστε βέβαιοι ότι δεν συμμερίζονται τις απόψεις της διοίκησης του Δήμου, τιμούν τη μνήμη των συμπολιτών τους που χάθηκαν βίαια και διώχθηκαν για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, και ήδη αντιδρούν και τοποθετούνται δυναμικά κατά της απαράδεκτης αυτής απόφασης.
Καλούμε και εμείς τη Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο Καβάλας να αναθεωρήσουν άμεσα την απόφασή τους, να ζητήσουν συγγνώμη από τους συμπολίτες μας τους οποίους προσέβαλαν με την αχαρακτήριστη συμπεριφορά τους και να προχωρήσουν κανονικά στα αποκαλυπτήρια του μνημείου όπως ακριβώς αυτό έχει φιλοτεχνηθεί.
Κυρίως όμως, εφιστούμε την προσοχή όλων στα επικίνδυνα φαινόμενα μισαλλοδοξίας, φανατισμού και πατριδοκαπηλίας που δυστυχώς εμφανίζονται σε όλες τις βαθμίδες της διοίκησης και διαμορφώνουν ένα κλίμα που δεν τιμά την Ελληνική Δημοκρατία και τους λειτουργούς της».
ΠΑΣΟΚ: Ακραία και αποτρόπαια αντισημιτική πράξη
Ανακοίνωση για το συγκεκριμένο ζήτημα εξέδωσε και το ΠΑΣΟΚ στο οποίο καταδικάζει την απόφαση του δήμου και κάνει λόγο για προσβολή της μνήμης των Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας.
«Από τον Τομέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΠΑΣΟΚ, με αφορμή την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Καβάλας, μετά από πρόταση της δημάρχου κ. Τσανάκα, για τη ματαίωση εκδήλωσης αποκαλυπτηρίων μνημείου για τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας στην πόλη, εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:
Κάθε δημοκρατικός πολίτης της χώρας οφείλει να καταδικάσει τις ενέργειες της δημάρχου Καβάλας και την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.
Η προσβολή της μνήμης των Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας αλλά και των θρησκευτικών τους συμβόλων είναι ακραία και αποτρόπαια αντισημιτική πράξη.
Οι πολίτες της Καβάλας έχουν υποχρέωση απέναντι στον εαυτό τους και την ιστορία να απαιτήσουν να ανατραπεί αυτή η απόφαση που εκθέτει και ντροπιάζει τις δημοκρατικές μας παρακαταθήκες».
Η απάντηση του δήμου Καβάλας
«Ο Δήμος Καβάλας δεν επιδιώκει και δεν επιθυμεί την αλλοίωση της ιστορικής μνήμης και της ζοφερής πραγματικότητας που βίωσαν οι Εβραίοι συμπολίτες τους» αναφέρει σε ανακοίνωσή που εξέδωσε το Σάββατο 16 Μαΐου ο δήμος και σημειώνει πως στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας στις 14 Μαΐου 2015, ουδέποτε λήφθηκε απόφαση ματαίωσης της τελετής των αποκαλυπτηρίων του Μνημείου.
Η ανακοίνωση
«Ο Δήμος Καβάλας δεν επιδιώκει και δεν επιθυμεί την αλλοίωση της ιστορικής μνήμης και της ζοφερής πραγματικότητας που βιώσαν οι Εβραίοι συμπολίτες του.
Μετά από χρόνια απραξίας και σχεδίων επί χάρτου, αποτελεί ιερή υποχρέωση και ιστορικό καθήκον της πόλης η εκπλήρωση ενός ηθικού χρέους απέναντι στους 1.484 Εβραίους συμπολίτες μας και τις οικογένειες τους, που έπεσαν θύματα της ναζιστικής θηριωδίας και των συμμάχων της. Κι αυτό δεν το οφείλουμε μόνο απέναντι σ’ εκείνους που τόσο άδικα έχασαν τη ζωή τους αλλά και στους ίδιους τους εαυτούς μας και την ίδια την πόλη μας.
Δε θα πρέπει να διαφεύγει από κανέναν φορέα ότι μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου η Καβάλα και οι κάτοικοι της αποτέλεσαν την πρώτη τοπική κοινωνία σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα που απότισε φόρο τιμής στους συμπολίτες της Εβραίους που έπεσαν θύματα της ναζιστικής θηριωδίας. Έτσι, το 1952 η Καβάλα πρώτη ανέγειρε μνημείο στη μνήμη των 1.484 Εβραίων συμπολιτών της μέσα στο χώρο του Εβραϊκού νεκροταφείου. Κανείς λοιπόν σήμερα δεν επιδιώκει και σαφώς δεν επιθυμεί την αλλοίωση της ιστορικής μνήμης και της ζοφερής πραγματικότητας που βιώσαν οι Εβραίοι συμπολίτες μας και οι οικογένειές τους.
Προς αυτή την κατεύθυνση εργάζεται ο Δήμος Καβάλας και είναι βέβαιο ότι η τοποθέτηση και τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου Ολοκαυτώματος των 1.484 Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας θα γίνουν πολύ σύντομα, στο επιλεγμένο κεντρικό σημείο της πόλης με τις τιμές που αρμόζουν στη μνήμη των συμπολιτών μας που χάθηκαν, με την παρουσία των συγγενών των θυμάτων και βέβαια με την απαραίτητη σύμφωνη γνώμη του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος.
Στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καβάλας στις 14 Μαΐου 2015, ουδέποτε λήφθηκε απόφαση ματαίωσης της τελετής των αποκαλυπτηρίων του Μνημείου. Όσοι παρακολούθησαν τη συνεδρίαση του Σώματος και όσοι μπήκαν στον κόπο να ενημερωθούν σωστά γνωρίζουν ότι τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου εξουσιοδότησαν εν λευκώ τη δήμαρχο να διαχειριστεί το θέμα της τοποθέτησης του μνημείου, στο πλαίσιο του σεβασμού και της προστασίας που θα έπρεπε αυτό να έχει.
Γίνεται αντιληπτό απ’ όλους τους εμπλεκόμενους ότι ο Δήμος Καβάλας ως θεσμικός φορέας πρέπει να έχει θέση και άποψη για ένα τόσο σημαντικό θέμα όπως είναι η ανέγερση και η προστασία του Μνημείου Ολοκαυτώματος των 1.484 Ελλήνων Εβραίων της Καβάλας. Η απόφαση για την τοποθέτηση του μνημείου αποτελεί μια συλλογική ενέργεια ενός θεσμικού φορέα όπως είναι ο Δήμος Καβάλας και ξεπερνά κατά πολύ μεμονωμένες αντιλήψεις και πρόσωπα.
Τα τελευταία 24ωρα διαπιστώνει κάποιος με έκπληξη ότι ορισμένοι «δήθεν» προοδευτικοί μιλούν για «γραμμάτια». Προφανώς κρίνουν εξ ίδιων τα αλλότρια, αφού η όποια πολιτική σταδιοδρομία τους βασίστηκε αποκλειστικά στην εξόφληση μικρών και μεγάλων προεκλογικών ή μετεκλογικών «γραμματίων».
Η σημερινή δήμαρχος απέδειξε περίτρανα με τη στάση της ότι τηρεί το λόγο της, δεν ψεύδεται και δεν ξεχνάει εσκεμμένα ανοιχτά θέματα μέσα σε κλειστά ντουλάπια. Ό,τι ξεκινάει το ολοκληρώνει χωρίς να υπολογίζει πολιτικό κόστος, αναγνωρίζοντας παραλείψεις και τυχόν λάθη που έγιναν, αλλά σεβόμενη απόλυτα τα θρησκευτικά σύμβολα, τις θρησκευτικές ελευθερίες και τις αποφάσεις των θεσμοθετημένων συλλογικών οργάνων».
Η Δήμαρχος τονίζει ότι μετά από συνεχή επικοινωνία με τη διοίκηση του Κ.Ι.Σ.Ε. και ειδικότερα τον πρόεδρο Μωυσή Κωνσταντίνη και τον αντιπρόεδρο Μωυσή Μαγρίζο, έχουν αρθεί όλες οι παρεξηγήσεις και ότι η εκδήλωση των αποκαλυπτηρίων του υφιστάμενου μνημείου μπορεί να πραγματοποιηθεί πολύ σύντομα, προτείνοντας ως εναλλακτική ημερομηνία την Κυριακή 7 Ιουνίου 2015.
Εξάλλου, ο αντιδήμαρχος Γιώργος Φιλόσογλου επισημαίνει πως από τα τελευταία γεγονότα δόθηκε η αίσθηση «ότι η πόλη δεν επιθυμεί να τιμήσει τους Εβραίους συμπολίτες της ή ότι η δήμαρχος δεν σέβεται τα θρησκευτικά σύμβολα ζητώντας ν’ αποσυρθεί από το μνημείο το αστέρι του Δαυίδ».
Ο κ. Φιλόσογλου υπογραμμίζει ότι «μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου η Καβάλα και οι κάτοικοί της αποτέλεσαν την πρώτη τοπική κοινωνία σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα που απότισε φόρο τιμής στους συμπολίτες της Εβραίους που έπεσαν θύματα της ναζιστικής θηριωδίας. Έτσι, το 1952 η Καβάλα πρώτη ανέγειρε μνημείο στη μνήμη των 1.484 Εβραίων συμπολιτών της μέσα στον χώρο του εβραϊκού νεκροταφείου. Κανείς λοιπόν σήμερα δεν επιδιώκει και σαφώς δεν επιθυμεί την αλλοίωση της ιστορικής μνήμης και της ζοφερής πραγματικότητας που βίωσαν οι Εβραίοι συμπολίτες μας και οι οικογένειές τους».