Το βράδυ της Κυριακής (24/5) ο Γιώργος Λάνθιμος ανέβηκε στο πόντιουμ του 68ου Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών για να παραλάβει, από τα χέρια της Λετίσια Κάστα, το Βραβείο Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ των Καννών για τον «Αστακό». Η αρχή είχε γίνει το 2009, όταν ο Έλληνας σκηνοθέτης είχε κάνει το ντεμπούτο του στις Κάννες με τον «Κυνόδοντα», κερδίζοντας το βραβείο «Un Certain Regard» («'Ενα Κάποιο Βλέμμα») και μαζί με αυτό την προσοχή του παγκόσμιου κοινού.
Η ιστορία των βραβευμένων ελληνικών συμμετοχών στο Φεστιβάλ των Καννών ωστόσο, ξεκινά από το 1962 με την «Ηλέκτρα» του Κακογιάννη, την επιτυχημένη πορεία της οποίας ακολούθησαν αρκετές ακόμα μέσα στα επόμενα χρόνια. Με αφορμή λοιπόν την μεγάλη νίκη του Λάνθιμου χτες το βράδυ, πάμε να δούμε τις ιστορικές ελληνικές ταινίες που τιμήθηκαν με κάποιο από τα βραβεία του γαλλικού φεστιβάλ.
«Ηλέκτρα» του Μιχάλη Κακογιάννη (1962)
Βασισμένη στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη, η ταινία του Κακογιάννη σε παραγωγή της Φίνος Φιλμ κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Κινηματογραφικής Μεταφοράς καθώς και το τεχνικό βραβείο Ηχητικής Επένδυσης. Ήταν η δεύτερη συνεχόμενη εμφάνιση του σπουδαίου σκηνοθέτη στις Κάννες -το 1961 είχε συμμετάσχει με το «Χαμένο Κορμί».
«Ζ» του Κώστα Γαβρά (1969)
Εδώ έχουμε μια ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς ο Κώστας Γαβράς είναι μεν Έλληνας, η ταινία όμως κατέβηκε στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ ως παραγωγή Γαλλίας-Αλγερίας (μάλιστα κέρδισε και το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας για την Αλγερία, στην απονομή του 1970). Το «Ζ» κέρδισε ομόφωνα το Βραβείο της Επιτροπής, όπως και το Βραβείο Ανδρικού Ρόλου για τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν.
«Ο Θίασος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1975)
Η πρώτη εμφάνιση του Θόδωρου Αγγελόπουλου στις Κάννες ίσως να είχε φύγει με κάποιο μεγάλο βραβείο, αν η συντηρητική κυβέρνηση της εποχής δεν είχε αποτρέψει την επίσημη συμμετοχή της στο Φεστιβάλ των Καννών, λόγω του αριστερού χαρακτήρα της ταινίας. Ο «Θίασος», ωστόσο, κέρδισε το βραβείο FIPRESCI (Βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικής Ταινιών Κινηματογράφου).
«Ταξίδι στα Κύθηρα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1984)
Μπορεί να χρειάστηκαν σχεδόν 10 χρόνια, με το «Ταξίδι στα Κύθηρα» όμως ξεκινά επίσημα η Εποχή του Αγγελόπουλου στις Κάννες. Η ταινία απέσπασε το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου -το οποίο μοιράστηκε με το «Παρίσι, Τέξας» του Βιμ Βέντερς- και το Βραβείο Σεναρίου για τον Αγγελόπουλο, τον Θανάση Βαλτινό και τον Τονίνο Γκουέρα.
«Το Βλέμμα του Οδυσσέα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1995)
Μετά το «Μετέωρο Βήμα του Πελαργού» το 1991 το οποίο έφυγε με άδεια χέρια από τις Κάννες, η τέταρτη συμμετοχή του Θόδωρου Αγγελόπουλου στο διαγωνιστικό τμήμα του γαλλικού Φεστιβάλ Κινηματογράφου ήταν φαβορί για το Χρυσό Φοίνικα, κέρδισε όμως τελικά το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής. Η απογοήτευση του σκηνοθέτη έγινε κάτι παραπάνω από εμφανής κατά την απονομή, όταν ο Αγγελόπουλος δήλωσε χαρακτηριστικά κατά την παραλαβή του βραβείου «Αν αυτό είναι που πρέπει να μου δώσετε, δεν έχω τίποτα να πω».
«Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1998)
Η δικαίωση ήρθε τρία χρόνια αργότερα, όταν η κριτική επιτροπή των Καννών με πρόεδρο τον Μάρτιν Σκορσέζε απένειμε στον Αγγελόπουλο τον Χρυσό Φοίνικα για την «Αιωνιότητα», έπειτα από ομόφωνη απόφαση. Η ταινία κέρδισε επίσης και το Βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής, ενώ παραμένει μέχρι και σήμερα η μόνη ταινία Έλληνα δημιουργού που κατάφερε να αποσπάσει την ανώτατη τιμή του Φεστιβάλ των Καννών.
Μπορείτε να δείτε το στιγμιότυπο της απονομής στο παρακάτω βίντεο (στο 4'4'' η στιγμή που ο Σκορσέζε ανακοινώνει το όνομα του Αγγελόπουλου)