Τι ζητά από την ελληνική κυβέρνηση το ΔΝΤ για να κλείσει η συμφωνία

Οι απαιτήσεις του ΔΝΤ για συμφωνία με την Ελλάδα
French Finance Minister Christine Lagarde waves as she arrives prior to an Eurogroup meeting on June 19, 2011 at the EU Headquarters in Luxembourg. Lagarde attends a two days of crunch talks to release funds to keep Athens from default in the summer, while mulling the shape of a second bailout for Athens in just over a year. Ministers from the 17 nations using the euro were to begin talks at 7:00 pm (1700 GMT) to approve loans of over 8.7 billion euros ($12.5 billion), their share of a 12-billion-euro tranche of bailout funding which Athens needs to avoid default next month. AFP PHOTO/ GEORGES GOBET (Photo credit should read GEORGES GOBET/AFP/Getty Images)
French Finance Minister Christine Lagarde waves as she arrives prior to an Eurogroup meeting on June 19, 2011 at the EU Headquarters in Luxembourg. Lagarde attends a two days of crunch talks to release funds to keep Athens from default in the summer, while mulling the shape of a second bailout for Athens in just over a year. Ministers from the 17 nations using the euro were to begin talks at 7:00 pm (1700 GMT) to approve loans of over 8.7 billion euros ($12.5 billion), their share of a 12-billion-euro tranche of bailout funding which Athens needs to avoid default next month. AFP PHOTO/ GEORGES GOBET (Photo credit should read GEORGES GOBET/AFP/Getty Images)
GEORGES GOBET via Getty Images

Στο «μπρα ντε φερ» μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των δανειστών για την επίτευξη συμφωνίας αναφέρεται δημοσίευμα του «Έθνους της Κυριακης».

Σύμφωνα με αυτό το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) δεν πρόκειται να αλλάξει την τακτική του και επαναλαμβάνει με τον πλέον επίσημο τρόπο ότι «οι κανόνες μας δεν επιδέχονται αμφισβήτησης ή αλλαγών».

Ωστόσο, όπως αναφέρει το δημοσίευμα δεν πρόκειται να σταθεί εμπόδιο σε μια πιθανή συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των ευρωπαϊκών θεσμών. Μάλιστα η θέση αυτή κατατέθηκε με τον πλέον επίσημο τρόπο τόσο από τη γενική διευθύντρια Κριστίν Λαγκάρντ όσο και από τον διευθυντή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Πολ Τόμσεν από το πλέον επίσημο βήμα, αυτό του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ.

Σύμφωνα με πηγή που επικαλείται η εφημερίδα, η οποία γνωρίζει τον τρόπο σκέψης των στελεχών του Ταμείου, η κατάσταση των διαπραγματεύσεων «δεν είναι η αναμενόμενη»., ενώ παραδέχεται πως επειδή το ΔΝΤ δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει από τις θέσεις του είναι προτιμότερο για τη χώρα μας μία συμφωνία με τους Ευρωπαίους, υπό τον όρο ότι θα καλύψουν τις ανάγκες της Ελλάδος.

Όπως ανέφερε η ίδια πηγή, οι γραμμές τόσο του ΔΝΤ όσο και της ελληνικής κυβέρνησης είναι «κατακόκκινες». Αυτή και μόνο η φράση σημαίνει ότι εάν δεν υπαναχωρήσει μία εκ των δύο πλευρών η συμφωνία είναι αδύνατη. Η πηγή δίνει μάλιστα μεγάλη σημασία στις δηλώσεις της κ. Λαγκάρντ στα μέσα ενημέρωσης και ιδιαίτερα στην προσήλωσή της στο Καταστατικό «ως να είναι ευαγγέλιο».

Είναι η πρώτη φορά στα πέντε χρόνια του ελληνικού προγράμματος, που το Ταμείο παρουσιάζεται σκληρό και χωρίς καμία διάθεση συμβιβασμού. Η γενική διευθύντρια εξήγησε σε όλους τους τόνους και σε όσους έχουν την υπομονή να ακούσουν την ανάλυσή της ότι «οι αρχές και οι κανόνες του ΔΝΤ δεν παραβιάζονται».

Αυτή την στιγμή είναι εκτός της συζήτησης από την πλευρά του Ταμείου οτιδήποτε άλλο εκτός της κλασσικής επιθεώρησης. Είναι χαρακτηριστικό πως σε ότι αφορά το ΔΝΤ, η πηγή είναι απόλυτη ότι για να συμπεριλαμβάνεται στους θεσμούς πρέπει απαραιτήτως να τηρηθούν οι κανόνες. Όμως αποδέχεται τον αντίλογο και παραδέχεται ότι αυτή τη στιγμή η ενδιάμεση συμφωνία με τους Ευρωπαίους, με την ανάληψη εκ μέρους τους τη στήριξη της Ελλάδας, είναι η καλύτερη λύση για τη χώρα μας.

Ο λογαριασμός της συμφωνίας

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το «'Εθνος της Κυριακής», το χάσμα μεταξύ της ελληνικής πλευράς και του ΔΝΤ μοιάζει αγεφύρωτο. Την ώρα που η Κομισιόν ζητεί δημοσιονομικά μέτρα για το δεύτερο εξάμηνο του 2015 και το 2016 μεταξύ 4 και 5 δισ. ευρώ (πακέτο το οποίο έχει αποδεχθεί η ελληνική κυβέρνηση), το ΔΝΤ θεωρεί ότι τα μέτρα που θα ληφθούν δεν θα έχουν καμία επίπτωση το 2015. Και έτσι απαιτεί μέτρα ύψους 7 δισ. ευρώ που θα επιβαρύνουν σχεδόν εξ ολοκλήρου τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς.

«Ποιος μπορεί να υπογράψει περικοπές 2,7 δισ. ευρώ (1,5% του ΑΕΠ) στις συντάξεις – κύριες και επικουρικές – ως το τέλος του 2016 όπως προτείνει το Ταμείο;», αναρωτιούνται κυβερνητικές πηγές.

Να σημειωθεί ότι το κείμενο εργασίας που έχει παρουσιάσει η Κομισιόν και αποδέχεται στο σύνολό του η ελληνική πλευρά είναι συνοπτικό, έχει συνταχθεί υπό μορφή Μνημονίου αλλά δεν είναι Μνημόνιο και αναφέρεται στη «Στρατηγική Βιωσιμότητας για την ανάπτυξη στην Ελλάδα».

Το κείμενο χωρίζεται σε τρία κεφάλαια:

Στη δημοσιονομική πολιτική για τη διετία 2015-2016, στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που τοποθετούνται χρονικά στο φθινόπωρο.

Δημοσιονομικά μέτρα και αποκρατικοποίησεις

Σε ότι αφορά στα μέτρα για το σκέλος των εσόδων αυτά είναι:

Η μεταρρύθμιση του ΦΠΑ (συζητούνται οι νέοι συντελεστές και η κατάταξη προϊόντων και υπηρεσιών) με στόχο την αύξηση των εσόδων κατά 1% του ΑΕΠ (1,8 δισ. ευρώ) σε ετήσια βάση.

Η αύξηση της έκτακτης εισφοράς κατά 30% στα εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ, η αύξηση του φόρου πολυτελείας στα ΙΧ και στα σκάφη αναψυχής, η επιβολή φόρου διαφημίσεων στην TV και το διαδίκτυο, η αύξηση των εσόδων από την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων και καυσίμων.

Για τις αποκρατικοποιήσεις ζητείται χρονοδιάγραμμα με ημερομηνίες για τις δεσμευτικές προσφορές πώλησης πακέτων των ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΤΡΕΝΟΣΕ και της μικρής συμμετοχής του Δημοσίου στον ΟΤΕ.

Μέτρα στο σκέλος των δαπανών

Σε ότι αφορά τα μέτρα στο σκέλος των δαπανών αυτά είναι:

Η επέκταση του ενιαίου μισθολογίου στις ΔΕΚΟ και η ένταξη όλων των εργαζομένων στην Ενιαία Αρχή Πληρωμών, η μείωση των μη μισθολογικών επιδομάτων στο Δημόσιο (οδοιπορικά, συμμετοχή σε επιτροπές και συμβούλια), η θέσπιση αντικινήτρων και περιορισμών για να αποτραπούν οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις στο Δημόσιο και στις ΔΕΚΟ και να αυξηθεί έτσι ο μέσος όρος ηλικίας εξόδου, η μείωση «επιλεκτικών» όπως χαρακτηρίζονται δαπανών του Δημοσίου, όπως οι καταναλωτικές, οι αμυντικές και οι δαπάνες ΔΕΚΟ και δημοτικών επιχειρήσεων, η μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και των τιμών των εκτός πατέντας φαρμάκων.

Τι θα συμβεί εάν η Ελλάδα δεν πληρώσει το ΔΝΤ

Στο μεταξύ όλο και περισσότερο πληθαίνουν τα ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο η ελληνική κυβέρνηση θα μπορέσει να αποπληρώσει τις δόσεις του ΔΝΤ. Η «Καθημερινή» αναλύει σε δημοσίευμά της τα βήματα που θα ακολουθήσουν μία στάση πληρωμών προς το Ταμείο.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα αυτά έχουν ως εξής:

1) Οι αρμόδιες υπηρεσίες ενημερώνουν την τη γενική διευθύντρια Κριστίν Λαγκάρντ για το γεγονός.

2) Τόσο οι αρμόδιες υπηρεσίες όσο και η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ θα ξεκινήσουν τις επαφές με την κυβέρνηση και τις ελληνικές υπηρεσίες, ώστε να διαπιστωθεί στο κατά πόσον μπορούν να πληρωθούν οι δόσεις που δεν έχει καταστεί δυνατόν να δοθούν, εντός το πολύ 30 ημερών. Ενδεχομένως η Αθήνα να δηλώσει στο Ταμείο ότι θα πληρώσει όλες τις δόσεις του Ιουνίου (τέσσερις συνολικά ύψους 1,6 δισ. ευρώ) στις 19 του μήνα ή μέχρι το τέλος του.

3) Αν παρέλθει μήνας και δεν έχει γίνει η πληρωμή, τότε η Λαγκάρντ θα συγκαλέσει το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου και η χώρα θα τεθεί σε καθεστώς «ληξιπρόθεσμων χρεών προς το ΔΝΤ» («in arrears to IMF»). Πάντως το Ταμείο έχει το δικαίωμα να μην περιμένει τις 30 ημέρες να περάσουν και να κινήσει γρηγορότερα τις διαδικασίες. Ακόμα και την επόμενη μέρα η Ελλάδα θα μπορούσε να τεθεί σε καθεστώς «ληξιπρόθεσμων χρεών».

4) Αμέσως θα διακοπεί οποιαδήποτε αποστολή του Ταμείου μπορεί να υπάρχει στην Ελλάδα ή στις Βρυξέλλες. Αν για παράδειγμα είναι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ Αθήνας και δανειστών, τότε τα κλιμάκια του ΔΝΤ θα ανακληθούν.

5) Το ΔΝΤ θα σταματήσει να διαθέτει δάνεια στην Ελλάδα.

6) Από το σημείο αυτό και μετά οι επιπτώσεις θα κλιμακώνονται έως ότου πληρωθούν οι δόσεις από την Ελλάδα. Η χώρα σταδιακά θα χάσει το δικαίωμα ψήφου, τα κεφάλαιά της στο ΔΝΤ και εν τέλει θα βρεθεί εκτός Ταμείου. Βέβαια για να συμβεί αυτό θα πρέπει να έχει περάσει πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα το Eurogroup και το ΔΣ της ΕΚΤ θα συγκληθούν εκτάκτως για να εκτιμήσουν την κατάσταση. Εάν η Ελλάδα έχει ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Ταμείο, τότε θα ενεργοποιηθούν οι ρήτρες διασταυρούμενης χρεοκοπίας που υπάρχουν στα δάνεια τα οποία έχει λάβει η Ελλάδα από τον EFSF. Αυτό σημαίνει ότι ο EFSF έχει το δικαίωμα να κάνει απαιτητά όλα τα δάνεια ύψους 141,9 δισ. ευρώ.

Το τρίτο πρόγραμμα και η συμμετοχή του ΔΝΤ

Την ίδια ώρα όπως αναφέρει η «Καθημερινή» σε δημοσίευμά της το ΔΝΤ ετοιμάζεται να εμπλακεί ενεργά και σε ένα τρίτο πρόγραμμα των Ευρωπαίων για την Ελλάδα αρκεί η Ελλάδα να μην βγει από το ευρώ.

Εκπρόσωπος του Ταμείου ωστόσο αρνήθηκε να σχολιάσει εάν ο διεθνής οργανισμός συζητά ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Σύμφωνα με την «Καθημερινή» το ζήτημα έχει τεθεί στο εσωτερικό του ΔΝΤ και πηγή κοντά στο εκτελεστικό συμβούλιο σημειώνει ότι το Ταμείο «δεν θέλει να προκαταλάβει αν θα συνεχισθεί το τρέχον πρόγραμμα ή αν θα υπάρξει ένα νέο». Λόγω της επιδείνωσης της ελληνικής οικονομίας, οι ανάγκες ενός τρίτου προγράμματος θα είναι μεγαλύτερες από αυτές που προβλέπεται στο υπάρχον.

Σύμφωνα με πηγή κοντά στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ, «σε περίπτωση νέου προγράμματος του ΔΝΤ υπάρχουν πολλοί άγνωστοι παράγοντες που μένουν να διευκρινισθούν». Μεταξύ άλλων, ποια θα είναι η αναλογία της συμμετοχής ΔΝΤ και ΕΕ που μέχρι τώρα είναι ένα προς τρία και ποιες θα είναι οι χρηματοδοτικές εγγυήσεις που θα έχει το πρόγραμμα τους επόμενους μήνες.

Ένας άλλος πιο πρωτότυπος τρόπος είναι να διατηρήσει το Ταμείο την υπάρχουσα δανειακή σύμβαση και μαζί τα 17 δισ. ακόμη που έχει εγκρίνει για την Ελλάδα, αλλά την ίδια στιγμή να συμμετέχει μαζί με τους Ευρωπαίους σε ένα νέο πρόγραμμα. Σε αυτό το τρίτο πρόγραμμα τα επιπλέον χρήματα θα τα βάλουν οι ευρωπαίοι, αλλά τόσο η διαπραγμάτευση για τις μεταρρυθμίσεις όσο και οι μελλοντικές επιθεωρήσεις θα γίνονται μαζί με το ΔΝΤ. Αυτή, σύμφωνα με το δημοσίευμα θα ήταν μια ασυνήθιστη λύση ωστόσο γνώστες του καταστατικού του Ταμείου την θεωρούν εφικτή.

Δημοφιλή