Μεταθέτοντας δύο από τα πιο δύσκολα ζητήματα των προαπαιτούμενων στην αξιολόγηση του Ιανουαρίου, η κυβέρνηση επιχειρεί να κερδίσει πολιτικό χρόνο αποφεύγοντας τις εσωκομματικές αντιδράσεις.
Στο Μέγαρο Μαξίμου επέλεξαν στο πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε το βράδυ του Σαββάτου στη Βουλή και αναμένεται να ψηφιστεί την Τρίτη, να μπουν τα κόκκινα δάνεια που αφορούν μόνο τις επιχειρήσεις και όσα δεν έχουν υποθήκη την πρώτη κατοικία, προσπαθώντας μάλιστα να αντισταθμίσουν τις όποιες αντιδράσεις με τη ρύθμιση για το νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο, το οποίο δεν προβλέπει καμία μείωση σε μισθούς.
Ασφαλιστικό και κόκκινα στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας μετατέθηκαν για τη νέα χρονιά, προκειμένου τα αρμόδια υπουργεία να αναζητήσουν ευνοϊκότερες λύσεις. Ωστόσο στο μέτωπο του Ασφαλιστικού τα μηνύματα από την πλευρά των δανειστών δεν είναι θετικά.
Οι θεσμοί πιέζουν για περικοπές στο σύνολο της συνταξιοδοτικής δαπάνης, αντιδρούν στην πρόταση της κυβέρνησης για αύξηση των Ασφαλιστικών εισφορών και απειλούν με αύξηση από τα 15 στα 20 χρόνια του κατώτατου ορίου για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, με ταυτόχρονη σύνδεση της Εθνικής σύνταξης με εισοδηματικά κριτήρια.
Ενδεικτικό του κλίματος που υπάρχει μεταξύ των δύο πλευρών στο θέμα του Ασφαλιστικού είναι το γεγονός ότι ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Realnews άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να νομοθετήσει μονομερώς για την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, προκειμένου να αποτραπεί η μείωση των κύριων συντάξεων, τονίζοντας ότι «Δεν συγκυβερνούμε με τους δανειστές τη χώρα», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Το δεύτερο μέτωπο που κρύβει εσωκομματικούς κινδύνους για την κυβέρνηση είναι τα κόκκινα δάνεια. Παρά τις όποιες βελτιωτικές κινήσεις κατάφερε το οικονομικό επιτελείο να κάνει την τελευταία στιγμή, γεγονός είναι ότι το 2016 και στη χώρα μας θα ξεκινήσει η πώληση μη εξυπηρετούμενων δανείων και μάλιστα στο σύνολο τους και όχι μόνο στα μεγάλα επιχειρηματικά όπως η κυβέρνηση είχε αφήσει να ευνοηθεί.
Σε πρώτη φάση το νομοσχέδιο προβλέπει την πώληση κάθε μορφής δανείου και πιστώσεων, αρκεί αυτά να μην έχουν υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης πρώτης κατοικίας ή αφορούν δάνεια και πιστώσεις χορηγούμενες σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όπως αυτές ορίζονται από τη σύσταση 2003/361/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και από δάνεια με εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου. Αυτό σημαίνει ότι οι εταιρίες που θα δημιουργηθούν ή θα εγκατασταθούν στη χώρα, θα μπορούν να αγοράσουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια είτε αυτά είναι επιχειρηματικά είτε αυτά είναι καταναλωτικά ή στεγαστικά εφόσον δεν αφορούν την πρώτη κατοικία ή δεν έχουν αυτή ως υποθήκη.
Ο νόμος βέβαια δεν αφορά μόνο τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αλλά και αυτά που εξυπηρετούνται εφόσον ο δανειολήπτης έχει και μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Συγκεκριμένα το νομοσχέδιο προβλέπει τη μεταβίβαση απαιτήσεων από συμβάσεις χορήγησης κάθε μορφής δανείων και πιστώσεων, τα οποία έχουν καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών και άρση του τραπεζικού απορρήτου αλλά και το «ότι απαιτήσεις από δάνεια ή/και πιστώσεις που εξυπηρετούνται δύνανται να ανατίθενται προς διαχείριση μόνο μαζί με απαιτήσεις κατά των ίδιων οφειλετών».
Μόνη εξαίρεση, τουλάχιστον έως τις 15 Φεβρουαρίου του 2016 όλες οι απαιτήσεις από καταναλωτικές δανειακές συμβάσεις, δανειακές συμβάσεις με υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης πρώτης κατοικίας, δάνεια και πιστώσεις χορηγούμενες σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όπως αυτές ορίζονται από τη σύσταση 2003/361/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και από δάνεια με εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου.
Έως τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να έρθει σε συμφωνία με τους δανειστές προκειμένου να βρεθεί ο τρόπος διαχείρισης και των κόκκινων δανείων που αφορούν στην πρώτη κατοικία και δεν μπορούν να προστατευθούν από το νόμο Κατσέλη.
Αναφορικά με το περιθώριο που θα έχουν οι δανειολήπτες πριν δουν τα δάνεια τους να πωλούνται σε εταιρίες διαχείρισης ή σε ξένα funds, το νομοσχέδιο προβλέπει 12μηνη προειδοποίηση. Συγκεκριμένα 12 μήνες πριν η τράπεζα διαθέσει προς πώληση τα δάνεια θα πρέπει να προτείνει στο δανειολήπτη και τον εγγυητή να ρυθμίσει τα δάνεια του ώστε να καταστούν και πάλι εξυπηρετούμενα και να γλυτώσει την πώληση τους.
Με βάση το νομοσχέδιο την αδειοδότηση και τον έλεγχο των εταιριών που θα συμμετέχουν στις αγοραπωλησίες δανείων ή στη διαχείριση θα τον έχει η Τράπεζα της Ελλάδας, ενώ θα πρέπει να εδρεύουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και να ιδρύουν υποκαταστήματα στην Ελλάδα. Αυτές οι εταιρίες θα έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν νέα δάνεια προς αναδιάρθρωση των υφιστάμενων, ενώ θα είναι υποχρεωμένες να «αποκαλύπτουν» τους μετόχους τους και ειδικά όσους έχουν πάνω από 10% του μετοχικού κεφαλαίου.
Παράλληλα, παρέχεται η δυνατότητα στις εταιρείες να προχωρούν σε άρση τραπεζικού απορρήτου των δανειοληπτών, στο μέτρο που αυτή είναι αναγκαία για την διαχείριση. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η άρση κρίθηκε απαραίτητη γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε αδυναμία της εταιρείας να διεκπεραιώσει τη διαχείριση. Τίθενται όρια τόσο στην άρση όσο και στην ανακοίνωση προσωπικών δεδομένων του οφειλέτη, τα οποία ωστόσο επιτρέπονται στο βαθμό που είναι αναγκαία για τους σκοπούς της διαχείρισης.