Άλλη μια χρονιά έφτασε στο τέλος της. Τα γεγονότα που σημάδεψαν το 2015 ήταν πάρα πολλά και η δημοσιογραφική κοινότητα δούλευε νυχθημερόν για να τα καλύψει. Φωτογραφίες και βίντεο από φυσικές καταστροφές, τρομοκρατικές επιθέσεις, πρόσφυγες και άλλα περιστατικά βρήκαν το δρόμο τους στο διαδίκτυο και δεν ήταν λίγες οι φορές που έγιναν viral.
Όμως κάποιες από αυτές τις αναρτήσεις εξαπάτησαν τους αναγνώστες καθώς δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα και με την ιστορία που υποτίθεται ότι αφηγούνται.
Το BBC συγκέντρωσε και παρουσιάζει ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις.
Τα παιδάκια στο σεισμό του Νεπάλ
Πρόκειται για μια από τις πιο πολυσυζητημένες φωτογραφίες στο διαδίκτυο, η οποία ωστόσο αν και δεν είναι «στημένη» δεν σχετίζεται με τη συγκεκριμένη ιστορία.
«Το τετράχρονο αγοράκι προστατεύει την μόλις δύο ετών αδελφή του στο Νεπάλ» ήταν η λεζάντα της φωτογραφίας και αμέσως μετά τη δημοσίευσή της προκάλεσε αίσθηση με πολλούς ανθρώπους να προβαίνουν σε δωρεές για τα θύματα του σεισμού στο Νεπάλ.
Ωστόσο η φωτογραφία είχε τραβηχτεί το 2007 στο Βιετνάμ από τον φωτογράφο Na Son Nguyen ο οποίος δήλωσε στο BBC: «Έβγαλα αυτή τη φωτογραφία τον Οκτώβριο του 2007 στο απομακρυσμένο χωριό Can Ty της επαρχίας Ha Giang. Την ώρα που περνούσα από το σημείο είδα τα δύο παιδάκια να παίζουν μπροστά στο σπίτι τους την ώρα που οι γονείς τους δούλευαν στα χωράφια».
Το βίντεο με την πισίνα την ώρα του σεισμού στο Νεπάλ
Επίσης την ημέρα του σεισμού στο Νεπάλ ένα βίντεο έκανε την εμφάνισή του στο Youtube και στο Facebook και υποτίθεται ότι απεικόνιζε μια πισίνα σε ξενοδοχείο στο Κατμαντού την ώρα που σημειώθηκε η δόνηση.
Το βίντεο το χρησιμοποίησαν σχεδόν όλα τα μεγάλα διεθνή μέσα για να δείξουν πόσο μεγάλος ήταν ο σεισμός που έπληξε το Νεπάλ. Όμως πρόκειται για ένα παλιό βίντεο, πιθανότατα από το 2010 που καταγράφτηκε από κάμερες ασφαλείας κατά τη διάρκεια του σεισμού στο Μεξικό.
Τότε, με αφορμή τον σεισμό στο Νεπάλ, πολλά μέσα χρησιμοποίησαν φωτογραφίες που καμία σχέση δεν είχαν με το συμβάν. Για παράδειγμα κάποιοι έδειχναν τα συντρίμμια ενός κτιρίου το οποίο βρισκόταν στην Αίγυπτο.
Σημειώνεται πως ο σεισμός δεν έγινε αισθητός στην Αίγυπτο.
Ο μετανάστης που ανάρτησε την πορεία του προς την Ευρώπη στο Instagram
Απίστευτες φωτογραφίες – selfies - έδειχναν τον μετανάστη Abdou Diouf από το Dakar σε όλη την πορεία του από τη Σενεγάλη στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Η αίσθηση που προκάλεσαν ήταν άνευ προηγουμένου και χιλιάδες ήταν οι followers που έστελναν ενθαρρυντικά μηνύματα.
Ωστόσο κάποιοι ήταν υποψιασμένοι καθώς προβληματίστηκαν με τα παράξενα hashtags όπως #InstaLovers και #RichKidsofInstagram.
Τελικά αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για διαφημιστικό κόλπο προώθησης ενός φωτογραφικόυ φεστιβάλ στη βόρεια Ισπανία.
Η φωτογραφία των Eagles of Death Metal κατά τη διάρκεια συναυλίας
Η μνήμη των τρομοκρατικών επιθέσεων, τον Νοέμβριο που μας πέρασε, στο Παρίσι είναι ακόμη φρέσκια. Ωστόσο το βράδυ που πραγματοποιήθηκαν οι επιθέσεις επικρατούσε σύγχυση και επικράτησε ένα όργιο φημών και παραπλανητικών φωτογραφιών.
Μια από τις σοβαρότερες περιπτώσεις ήταν αυτή με την ανάρτηση της φωτογραφίας που υποτίθεται ότι απεικόνιζε το μουσικό συγκρότημα Eagles of Death Metal κατά την έναρξη της συναυλίας τους στο θεάτρο Μπατακλάν, λίγο πριν οι τρομοκράτες εξαπολύσουν την επίθεση που κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 100 ανθρώπους.
Όμως η φωτογραφία, η οποία διαδόθηκε μέσω των social media, είχε τραβηχτεί από συναυλία που είχε γίνει νωρίτερα στο Δουβλίνο στο θέατρο Olympia και το συγκρότημα είχε αναρτήσει στο Facebook μια ημέρα πριν την επίθεση.
Οι άδειοι δρόμοι στο Παρίσι
Η φωτογραφία κυκλοφόρησε ευρέως μέσω του Twitter και σε αυτή φαίνεται ένα κυριολεκτικά άδειο Παρίσι ως αποτέλεσμα των τρομοκρατικών επιθέσεων που σημειώθηκαν την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2015.
Στ΄αλήθεια πρόκειται για ακόμη ένα ψέμα. Η συγκεκριμένη φωτογραφία ήταν μέρος μια έκθεσης φωτογραφίας με τίτλο Silent World (Σιωπηλός Κόσμος) , όπου φωτογραφικά τρικ εφαρμόζονταν για δείξουν πως θα ήταν συγκεκριμένα μέρη και πόλεις έπειτα από ένα ενδεχόμενο τέλος του κόσμου.
«Δεν είσαι Μουσουλμάνος αδελφέ»
Λίγο μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι ακόμη ένα περιστατικό συνέβη στο Λονδίνο.
Ένας άνδρας, φερόμενος ως τζιχαντιστής, μαχαίρωσε τρεις ανθρώπους στο μετρό του Λονδίνου. Τότε, κατά τη σύλληψή του, ένας αυτόπτης μάρτυρας του φώναξε «Δεν είσαι Μουσουλμάνος, αδελφέ». Εκείνη τη στιγμή γεννήθηκε και το hashtag #YouAintNoMuslimBruv.
Μια από τις πιο διαδεδομένες φωτογραφίες στο Twitter ήταν αυτή που έδειχναν ένα πίνακα ανακοινώσεων στον υπόγειο του Λονδίνου που έφερε ως επιγραφή το συγκεκριμένο hashtag.
Φυσικά και επρόκειτο για κατασκευασμένη φωτογραφία μέσω συγκεκριμένης εφαρμογής.
Η εκδίκηση του συζύγου
Ίσως να θυμάστε τον διαζευγμένο κύριο που για να εκδικηθεί τη σύζυγό του έκοψε με αλυσοπρίονο στη μέση όλα τα υπάρχοντά τους και στη συνέχεια τα έβγαλε προς πώληση. Τα ΜΜΕ λάτρεψαν την είδηση, η δημοπράτηση στο eBay ήταν πραγματική αλλά όχι η ιστορία.
Το βίντεο στο youtube το είδαν περίπου 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι και όπως ήταν φυσικό έγινε viral.
Τελικά λίγες ημέρες αργότερα και αφού όλοι το είχαν πιστέψει ο δικηγορικός σύλλογος της Γερμανίας παραδέχθηκε ότι αυτός «έστησε» την ιστορία ως μέρος μιας διαφημιστικής εκστρατείας.
«Μερικές φορές πρέπει να χωρίζεις τα πράγματα στη μέση» ανέφερε ο δικηγορικός σύλλογος της Γερμανίας.