«Πολεμικό» εξακολουθεί να παραμένει το κλίμα μεταξύ της κυβέρνησης και της καναδικής εταιρίας Eldorado Gold, αναφορικά με την επένδυση στις Σκουριές της Χαλκιδικής. Η καναδική εταιρία ανακοίνωσε ότι αναστέλλει μεγάλο μέρος της κατασκευής και ανάπτυξης ορυχείων στην Ελλάδα με το υπουργείο Περιβάλλοντος να επιβάλλει πρόστιμα ύψους 1,7 εκατομμυρίων ευρώ σε βάρος της. Πώς όμως φτάσαμε μέχρι εδώ; Η HuffPost Greece επιχειρεί να παρουσιάσει ένα σύντομο ιστορικό της επένδυσης του χρυσού στην Χαλκιδική, όπως έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, στεκόμενη καθαρά στα γεγονότα και τις κρατικές αποφάσεις.
Η συγκεκριμένη υπόθεση δεν είναι τωρινή αλλά μετρά πολλά χρόνια πριν. Ήταν γύρω στο 1927 όταν τα Μεταλλεία της Κασσάνδρας μεταβιβάστηκαν στην εταιρία Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων & Λιπασμάτων (Α.Ε.Ε.Χ.Π&Λ). Μέχρι τότε τη διαχείριση των ορυχείων και κατ' επέκταση τα μεταλλευτικά δικαιώματα στην περιοχή είχε η γαλλο-οθωμανική εταιρία Societé Ottomane des Mines de Cassandra. Επρόκειτο για μια εταιρία με έδρα το Παρίσι στην οποία είχαν παραχωρηθεί τα δικαιώματα της εκμετάλλευσης από την Οθωμανική αυτοκρατορία.
Η εταιρία δραστηριοποιήθηκε επίσης και στα μεταλλεία της Κύπρου, της Ερμιόνης, του Ωρωπού αλλά και της Κορώνης, ενώ παράλληλα ίδρυσε εργοστάσιο λιπασμάτων στην Δραπετσώνα. Μετά τον πόλεμο, η εταιρία πέρασε στα χέρια του Πρόδρομου Μποδοσάκη, ο οποίος τακτοποίησε τις υπέρογκες οφειλές της προς το Δημόσιο οι οποίες ανέρχονταν σε 20 εκατ. δραχμές. Η οικογένεια Μποδοσάκη για δεκαετίες ολόκληρες εξακολούθησε να δραστηριοποιείται στην εκμετάλλευση του μεταλλευτικού κλάδου.
Πιο αναλυτικά, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 η ΑΕΕΧΠ&Λ κατασκεύασε στην παραλία του Στρατωνίου εργοστάσιο εμπλουτισμού και ξεκίνησε την παραγωγή και επεξεργασία μικτών θειούχων συμπυκνωμάτων. Το 1972 ξεκίνησε η εκμετάλλευση του μεταλλείου μικτών θειούχων της Ολυμπιάδας. Το 1976 κατασκεύασε το νέο εργοστάσιο εμπλουτισμού στην Ολυμπιάδα, οπότε τα προϊόντα της εκεί μεταλλευτικής δραστηριότητας μεταφέρονται έτοιμα προς φόρτωση στο Στρατώνι.
Η κρατική ΜΕΤΒΑ και οι αντιδράσεις των κατοίκων
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 η τότε κυβέρνηση αποφάσισε να δημιουργήσει στην περιοχή της Ολυμπιάδας μεταλλουργία χρυσού μέσω της κρατικής ΜΕΤΒΑ. Οι κάτοικοι όμως της περιοχής αντέδρασαν και μάλιστα δυναμικά με αποτέλεσμα το όλο εγχείρημα να μην υλοποιηθεί ποτέ.
Το 1988 δολοφονήθηκε από την 17 Νοέμβρη ο Αλέξανδρος Αθανασιάδης-Μποδοσάκης. Ο οποίος είχε τη διοίκηση των επιχειρήσεων του Ιδρύματος Μποδοσάκη από το 1979. Το γεγονός αυτό σήμανε και την αρχή του τέλους για την Α.Ε.Ε.Χ.Π&Λ. Λίγα χρόνια μετά και συγκεκριμένα το 1992 τέθηκε μάλιστα σε ειδική εκκαθάριση από την Εθνική Τράπεζα.
Η TVX και η αποτυχημένη επένδυση
Τον Δεκέμβριο του 1995, τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των Μεταλλείων Κασσάνδρας και το σύνολο των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων περιήλθαν στην εταιρία TVX Hellas. Επρόκειτο για μία εταιρία θυγατρική της καναδικής TVX Gold η οποία είχε ως κύριο στόχο την δημιουργία μεταλλουργίας Χρυσού στην περιοχή της Ολυμπιάδας.
Παράλληλα, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής η εταιρία έλαβε άδεια εκμετάλλευσης του κοιτάσματος μεικτών θειούχων στις «Μαύρες Πέτρες».
Οι κάτοικοι όμως αντιδρούν. Όπως είχαν κάνει και με τη επένδυση της ΜΕΤΒΑ. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που κατά τους ίδιους θα είχε μία τέτοια επένδυση στην περιοχή, μετατρέπει το όλο εγχείρημα σε «κόκκινο» πανί. Οι συγκρούσεις έλαβαν σχεδόν πολεμικές διαστάσεις, ενώ οι κάτοικοι προσέφυγαν και στο ΣτΕ. Τον Μάρτιο του 2002 το ΣτΕ εξέδωσε απόφαση η οποία δικαίωσε τους κατοίκους.
Η επένδυση «πάγωσε» καθώς το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έκρινε πως οι πιθανοί κίνδυνοι της επενδυτικής πρότασης της ΤVX HELLAS, θα ήταν μεγαλύτεροι από το οικονομικό και κοινωνικό όφελος που θα προέκυπτε τότε για την τοπική κοινωνία. Λίγους μήνες μετά και συγκεκριμένα το 2002 το ΣτΕ απεφάνθη και για μία δεύτερη επένδυση στο μεταλλείο «Μαύρες Πέτρες». Και αυτή τη φορά ήταν αρνητική. Η επένδυση ματαιώθηκε, με αποτέλεσμα οι περίπου 480 εργαζόμενοι της επιχείρησης να μείνουν χωρίς δουλειά.
Τα μεταλλεία Κασσάνδρας στην «Ελληνικός Χρυσός»
Το 2003 τα μεταλλεία της Κασσάνδρας πέρασαν σε μία νέα εταιρία, την «Ελληνικός Χρυσός». Τον Ιανουάριο του 2004 η «Ελληνικός Χρυσός απέκτησε τα μεταλλευτικά δικαιώματα, καθώς και το σύνολο των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων των Μεταλλείων Κασσάνδρας, με ειδικό νόμο που επικυρώνεται από τη Βουλή.
Τον Ιανουάριο του 2006, υπέβαλε ενιαίο επιχειρηματικό σχέδιο για την παράλληλη ανάπτυξη και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων Μαύρων Πετρών, Ολυμπιάδας και Σκουριών. Το σχέδιο προέβλεπε επίσης και τη δημιουργία μεταλλουργίας χαλκού-χρυσού στην περιοχή του Μαντέμ Λάκκου. Τον Ιούλιο του 2011 υπεγράφη με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) η Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων. Λίγους μήνες μετά, εγκρίθηκαν οι τεχνικές μελέτες των υποέργων
«Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Σκουριών» και «Μεταλλευτικές εγκαταστάσεις Ολυμπιάδας». Τον Μάρτιο του 2012 ξεκίνησαν οι εργασίες της επένδυσης.
Ωστόσο η επένδυση είχε προκαλέσει τις έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής. Κατά καιρούς οι συγκρούσεις μεταξύ κατοίκων με τις δυνάμεις της Αστυνομίας αποτέλεσαν πρώτο θέμα της ειδησεογραφίας, ενώ οι κάτοικοι είχαν προσφύγει και στη Δικαιοσύνη.
Τον Απρίλιο του 2013 το Συμβούλιο της Επικρατείας απεφάνθη υπέρ της εταιρίας και έκρινε υπέρ της επένδυσης.
Ωστόσο, δεν ήταν και η τελευταία πράξη της συγκεκριμένης υπόθεσης.
«Πόλεμος» με Σκουρλέτη
Τον Ιανουάριο του 2015, η κυβέρνηση Τσίπρα ήρθε στην εξουσία. Το κλίμα στις σχέσεις μεταξύ κυβέρνησης και εταιρίας κάθε άλλο παρά καλό ήταν. Ως αντιπολίτευση ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ταχθεί ανοικτά υπέρ των κατοίκων της περιοχής. Μία ενδεχόμενη αλλαγή πλεύσης εγκυμονούσε τον κίνδυνο να φανεί η νέα κυβέρνηση ανακόλουθη ως προς τις προεκλογικές της εξαγγελίες.
Τον Αύγουστο του 2015, ο τότε υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πάνος Σκουρλέτης, προχώρησε στην ανάκληση της λειτουργίας των μεταλλείων. Η αιτιολογία του ήταν ότι παραβιάστηκε ο όρος σύμβασης που προέβλεπε ότι οι δοκιμές των κοιτασμάτων της Ολυμπιάδας και των Σκουριών έπρεπε να γίνουν στο έδαφος της Χαλκιδικής και όχι στις εγκαταστάσεις της εταιρείας Outotec στην Φινλανδία.
Κατά της απόφασης του κ. Σκουρλέτη προσέφυγαν στο ΣτΕ, η εταιρία «Ελληνικός Χρυσός», το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Χαλκιδικής και τα Σωματεία των εργαζομένων στην εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός» . Το ΣτΕ ακύρωσε την απόφαση του Κ. Σκουρλέτη τον Οκτώβριο του 2015 καθώς έκρινε ότι οι εργαστηριακές δοκιμές δεν έγιναν επιτόπου στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, αλλά στο εξωτερικό δεν αρκεί για να αποτελέσει λόγο ανάκλησης της άδειας.
Τις τελευταίες ημέρες η κατάσταση έφτασε στα «άκρα». Η καναδική εταιρεία ορυχείων Eldorado Gold ανακοίνωσε ότι αναστέλλει μεγάλο μέρος της κατασκευής και ανάπτυξης ορυχείων στην Ελλάδα μετά από ένα έτος αντιπαραθέσεων με την ελληνική κυβέρνηση που συμπεριλαμβάνει ανακληθείσες και καθυστερημένες άδειες από την πολιτεία. Η απάντηση του υπουργείου ήταν πως η κυβέρνηση δεν υποκύπτει σε εκβιασμούς, ενώ επεβλήθησαν στην εταιρία και πρόστιμα ύψους 1,7 εκατ. ευρώ.
Διαβάστε ακόμη
- Το ΣτΕ ακυρώνει την απόφαση Σκουρλέτη για τις Σκουριές
- Πρόστιμα 1,7 εκατ. ευρώ στην «Ελληνικός Χρυσός» από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
- Η Eldorado Gold αναστέλει τις εργασίες της σε Σκουριές και σε άλλα ορυχεία χρυσού στη Βόρεια Ελλάδα
- Δεν υποκύπτουμε σε εκβιασμούς δηλώνει ο Σκουρλέτης με αφορμή την αναστολή εργασιών της Eldorado Gold στις Σκουριές
Πηγές: antigoldgr.org, hellas-gold.com, tanea.gr , efsyn.gr, naftemporiki.gr